Stolpersteine Raabestraße 11

Deze Stolpersteine (ook wel Struikelstenen genoemd) herdenken de familie Hirsch:

* Norbert Hirsch, geb. 1917, gedeporteerd 19 april 1943, vermoord in Auschwitz.
* Sally Hirsch, geb.1886, gedeporteerd 3 februari 1943, Auschwitz, vermoord maart 1943.
* Renate Hirsch geb. Riesenburger 1891, gedeporteerd 3 februari 1943, Auschwitz, vermoord maart 1943.

Renate Riesenburger voltooide de opleiding tot kleermaker. Zij en Sally Hirsch huwden in 1913 en verhuisden naar Zielenzig waar ze een kledingwinkel openden. Renate leidde het kopen en verkopen voor de damesafdeling, leidde de kleermakers. Een dochter werd geboren in 1913, en tweelingzonen, Norbert en Martin, werden geboren in 1917. Hun dochter stierf op de leeftijd van 13. In 1931 werkte Renate thuis aan aanpassingen. Sally handelde in textiel. Het gezin verhuisde in 1933 naar Berlijn en woonde op verschillende locaties, eindigend met hun laatste 8 jaar aan de Raabestraße 11. Beide ouders werkten verder - zij als kleermaker en hij als handelaar en manager van 2 winkels. In 1938 werd Sally ontslagen omdat hij joods was. Twee maanden later vluchtte zoon Martin naar Nederland. Norbert bleef in Berlijn en begon in 1939 aan voorbereidingen om naar Palestina te gaan. Maar van de vier overleefde alleen Martin. Sally en Renate werden gedeporteerd, daarna Norbert. Alle drie zijn vermoord in Auschwitz.

"Stolpersteine" is een kunstproject in Europa van Gunter Demnig ter herdenking van slachtoffers van het Nationaal-Socialisme (nazisme). Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine, 10x10cm messing plaquettes geplaatst in de stoep voor de laatste vrijwillige residentie van (meestal Joodse) slachtoffers die zijn vermoord door de nazi's. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam wordt vergeten."

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Anne Palmer
• Foto's: Franz Richter (1), Franz Richter (2), Franz Richter (3), Franz Richter (4)
• Wikipedia Liste der Stolpersteine, Berlin-Prenzlauer Berg
• Yad Vashem Central Database of Shoah Victims’ Names
• Stolpersteine.eu