Liberation Route Marker 067: Water als wapen

Water als wapen
In de herfst van 1944 is het hoogwater en de Rijn bereikt een waterpeil van 12.15 meter boven N.A.P. Zaterdag 2 december is daarom een uitgekiend moment voor soldaten van de Duitse 6e Luchtlandingsdivisie om zware explosieven in te zetten bij het opblazen van de Rijndijk bij Elden. Het wassende water vindt zijn weg door een dijkgat van honderd meter en stroomt de Betuwe in.

Deze militaire zet van de Duitse troepen met de codenaam Fallstorch (Operatie Ooievaar) heeft als doel een geallieerde opmars vanuit het bruggenhoofd ten noorden van Nijmegen te stoppen. Een deels geslaagde maar vooral risicovolle operatie waarbij het water zelf een vijand vormt op het strijdtoneel.

Het opblazen van de dijk en de daaropvolgende overstromingen dwongen de geallieerde troepen bepaalde posities te verlaten. Al gauw werd de grote schaal van de overstromingen duidelijk. Op zondag 3 december lanceerden de geallieerden een grootschalige evacuatie van de Betuwe die als codenaam Operatie Noach had. In deze wateroorlog verplaatsen de Engelsen zich met stormboten en amfibievoertuigen als de Weasel en Dukw. De Duitsers verplaatsen zich in Schwimmwagen, canvas Faltboten, rubberboten, kano’s en ander ingevorderd materiaal.

Rond kerst zakt het water en komt ijs. Het hoge water in februari 1945 zorgt voor een tweede vloedgolf. Hierbij komt ook de Duitse verdedigingslinie in gevaar. Met man en macht probeert men het gat in de dijk te dichten. Hiervoor worden binnenvaartschepen gebruikt als caissons. Maar de stroming is zo sterk dat de schepen landinwaarts belanden. Kort na de verovering van Arnhem wordt met Canadees geniematerieel begonnen aan de voorlopige afdichting van het dijkgat dat inmiddels 225 meter breed is. Binnen tien dagen verrijst een nooddijk.

Audiospot - Water als wapen

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Arjan Vrieze