Stolpersteine Kerkstraat

STOLPERSTEINE / STRUIKELSTENEN

Op 14-10-2018 zijn in Eibergen hier Stolpersteine gelegd voor:
Mietje Maas-Herschel
Herman Maas
Abraham Bernard Maas.

Tijdens het leggen van de stenen werd een toespraak gehouden door kleinzoon Dominic Herschel:
"Ik vertegenwoordig hier mijn Australische moeder, broers, zussen en familie om een paar woorden te spreken namens mijn overleden vader Izak (Jack) Herschel die met zijn ouders en drie broers woonde in het huis boven deze fietsenwinkel aan de Grotestraat 64-66 van 1939 tot 1942, nadat ze waren verhuisd vanuit een huis in de buurt waar ze 20 jaar hadden gewoond.

Mijn grootvader – Levie Herschel – kwam in februari 1909 naar Eibergen om met Aaltje Maas te trouwen. Aaltje was de jongste van vijf kinderen uit een gezin in het dorp hier.

Levie en Aaltje woonden eerst in de Grotestraat 114 verderop, waar Levie een slagerij vestigde. Deze zaak stond plaatselijk bekend als slagerij Wagemakers. Samen met hun zonen Hartog, Abraham, Eleazer en mijn vader Izak woonden zij en Aaltje boven de winkel.

Op 30 oktober 1939 betrok het gezin dit huis aan de Grotestraat 64-66. Levie had inmiddels zijn slagerij gesloten en was nu veehandelaar die op de Amsterdamse vleesmarkt verkocht.

Begin oktober 1942 kwamen Duitse soldaten naar dit gebouw en namen mijn grootouders en drie van hun zonen gevangen. Alle vijf werden ze afgevoerd naar concentratiekampen, die ze niet overleefden. Levie en Aaltje stierven binnen enkele dagen na hun gevangenneming. Afgelopen maandag, 8 oktober, was het 76 jaar geleden dat ze stierven.

Michiel van Thijn woonde in oktober 1942 ook in dit huis. Michiel, een antiquair uit Oosterbeek bij Arnhem, trouwde met Karoline Maas, de oudste zus van mijn oma Aaltje Maas. Nadat Karoline op 20 september 1940 overleed, nodigden Levie en Aaltje Michiel uit in hun huis. De Duitse soldaten namen Michiel op diezelfde dag in oktober 1942 gevangen en hij kwam – net als Levie en Aaltje – op 8 oktober 1942 om het leven.

Ongeveer 10 dagen voor de Duitse inval regelde mijn vaders moeder Aaltje met pater Bernardus Kaeter, de hogepriester van de St. Mattheüskerk in de Grotestraat hier vlakbij, dat Izak in het geheim in de St. Mattheüs Pastorie ging wonen. Mijn vader ontkwam daarmee aan gevangenneming en overleefde zo de oorlog.

In een memoires die mijn vader Izak in 2011 op zijn 90e verjaardag publiceerde, sprak hij goede herinneringen uit aan het voetballen met andere jonge jongens in de buurt, eerst op de geplaveide weg die naar een leerlooierij leidde en later op een veld bij het treinstation.

Als mijn vader hier vandaag zou kunnen zijn, zou hij er trots op zijn dat zijn Nederlandse familie hier wordt herdacht bij het leggen van stolpersteine.

De familie Herschel uit Australië bedankt iedereen die heeft bijgedragen aan het mogelijk maken van het evenement van vandaag, in het bijzonder de Stichting Ik vraag me af."

De Duitse kunstenaar Gunter Demnig begon in 1997 met het leggen van de eerste Stolperstein in de Berlijnse wijk Kreuzberg.
Inmiddels liggen er in vele landen al Stolpersteine.
Het is een herinnering aan de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog.
Een Stolperstein is een betonnen steen van 10 x 10cm, met aan de bovenkant een messing plaatje waarin de naam, geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden wordt gestanst.
De Stolperstein wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer.
Gunter Demnig geeft zo ieder slachtoffer een eigen monument.
Zijn motto is: 'EEN MENS IS PAS VERGETEN ALS ZIJN OF HAAR NAAM VERGETEN IS'.

Borne was de eerste plaats in Nederland waar Stolpersteine zijn gelegd.
Dit gebeurde op 29-11-2007.