Gedenkteken Ben Ali Libi

Op de gevel van de parkeergarage is een gedenkteken geplaatst ter ere van Ben Ali Libi.

Zijn echte naam was Michel Velleman en vanaf de jaren '20 trad hij op als de humoristische goochelaar "Professor Ben Ali Libi". Hij werd geboren op 5 januari 1895 in de Ruiterstraat te Groningen. Na vele verhuizingen belandt hij in Amsterdam. In 1916 trouwt hij met Anna Speijer en het Joodse echtpaar krijgt twee kinderen. Hij wordt als goochelaar veel gevraagd en treed in het hele land veelvuldig op. In 1940 verhuisd hij naar Merwedeplein 59 te Amsterdam, vlakbij Otto Frank, zijn vrouw en twee kinderen, die op nummer 37 wonen. Het is een buurt voor mensen die het gemaakt hebben.

Op 20 juni 1943 worden Michel en zijn vrouw Anna tijdens een grote razzia opgepakt in hun woning. Zij worden gedeporteerd naar Westerbork en vrijwel direct doorgevoerd naar Sobibor, alwaar zij op 2 juli 1943 worden vergast.

Willem Wilmink schreef een gedicht over Michel Velleman.

"BEN ALI LIBI

Op een lijst van artiesten, in de oorlog vermoord,
staat een naam waarvan ik nog nooit had gehoord,
dus keek ik er met verwondering naar:
Ben Ali Libi. Goochelaar.

Met een lach en een smoes en een goocheldoos
en een alibi dat-ie zorgvuldig koos,
scharrelde hij de kost bij elkaar:
Ben Ali Libi, de goochelaar.

Toen vonden de vrienden van de Weduwe Rost
dat Nederland nodig moest worden verlost
van het wereldwijd joods-bolsjewistisch gevaar.
Ze bedoelden natuurlijk die goochelaar.

Wie zo dikwijls een duif of een bloem had verstopt,
kon zichzelf niet verstoppen, toen er hard werd geklopt.
Er stond al een overvalwagen klaar
voor Ben Ali Libi, de goochelaar.

In 't concentratiekamp heeft hij misschien
zijn aardigste trucs nog wel eens laten zien
met een lach en een smoes, een misleidend gebaar,
Ben Ali Libi, de goochelaar.

En altijd als ik een schreeuwer zie
met een alternatief voor de democratie,
denk ik: jouw paradijs, hoeveel ruimte is daar
voor Ben Ali Libi, de goochelaar.

Voor Ben Ali Libi, de kleine schlemiel,
hij ruste in vrede, God hebbe zijn ziel."

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Bert Deelman
• Foto's: Bert Deelman (1), Joods Monument (2)