Geboortedatum:

9 mei 1921 (Forchtenberg, Duitsland)

Overlijdensdatum:

22 februari 1943 (München, Duitsland)

Begraven op:

Friedhof am Perlacher Forst

Nationaliteit:

Duitse

Sophia Magdalena Scholl (9mei 1921 in Forchtenberg – 22 februari 1943 in Munchen) was een Duitse studente en verzetsstrijder tegen het nationaalsocialisme. Ze werd vanwege haar betrokkenheid bij de verzetsgroep Weiße Rose samen met haar broer Hans Scholl door nationaalsocialistische rechters ter dood veroordeeld en nog op dezelfde dag geëxecuteerd.

Medewerking aan jeugdorganisaties
Sophie Scholl geloofde eerst, net als haar oudere broer Hans Scholl aan het maatschappelijk ideaal dat door de nationaalsocialisten gepropageerd werd en werd lid van de Bund Deutscher Mädel (BDM). Ze organiseerde net als haar broer testen van moed en hardheid om van zichzelf en anderen het uiterste te verlangen. Later wendde ze zich af van de jeugdorganisaties van de NSDAP. Na de "Reichsparteitag der Ehre" in 1936 nam ze samen met haar broer Hans deel aan het Gruppenleben der Deutschen Jugendschaft van 1 november 1929 (kort "dj.1.11). Dit was een door Eberhard Koebel opgerichte jeugdbond, die in de vroege fase van het Derde Rijk probeerde ondanks een verbod nog te blijven bestaan. In de herfst van 1937 werd Sophie samen met haar broers en zussen enkele uren gevangengenomen. Vanwege blijvende deelname aan de Bündische Jugend.

Ook leerde ze in 1937 Fritz Hartnagel, de vier jaar oudere zoon van een kleine ondernemer in Ulm, bij een dansevenement kennen. Tijdens zijn officiersopleiding hielden ze beide briefcontact. Kort voor het uitbreken van de oorlog brachten ze een vakantie door in Noord- Duitsland. Later, toen Hartnagel opleidingsofficier in Weimar was, leefden ze enkele weken samen.

Nadat ze in maart 1940 hun Gymnasium hadden afgerond, begon Sophie Scholl in mei 1940 aan het evangelische Kindergärtnerinnen-Seminal in Ulm-Söfflingen, dat door Emma Kretschmer geleid werd.

Daarna in augustus 1940 rondde ze het Fröbel-Seminar, een stage in het Kindersanatorium Kohlermann in Bad Dürrheim af. Nadat deze opleiding niet als Reichsarbeitsdienstersatz (RAD) werd herkend, werd ze in de lente van 1941 voor de RAD naar Krauchenwies bij Sigmaringen gestuurd.

Opleiding in Munchen
In mei 1942 begon Scholl in Munchen biologie en filosofie te studeren. In de semestervakantie moest ze in de wapenproductie in een Ulms bedrijf werken.

Door haar broer, die aan de Munchense Ludiwg-Maximilian-Universiteit geneeskunde studeerde, leerde ze studenten kennen die haar afkeur in het nationaalsocialisme versterkten. Hoewel haar broer Regime zich buiten de cirkel van de verzetstrijders tegen het nationaalsocialistische regime wilde houden, lukte het Sophie zich bij de groep aan te sluiten. Vastbesloten zich publiekelijk te uiten, deed ze mee aan de productie en verspreiding van pamfletten van de studentse verzetsgroep "Weiße Rose" die opriep tegen Hitler te handelen.

In het verzet
De leden van de Weißen Rose verstuurden hun oproepen, ze legden ze in telefooncellen en in geparkeerde auto’s en gaven ze aan medestudenten om verder te verdelen in andere steden. In januari 1943 was Scholl voor de eerste keer bij de productie van het pamflet betrokken. De pamfletten werden ook in Keulen, Stuttgart, Berlijn en Wenen verdeeld en veroorzaakte daar opzien. Er werd intensief gezocht naar de oorspronkelijke eigenaars. In februari vermoedde de Gestapo dat de auteurs van de pamfletten deel waren van de Munchense studenten. In het midden van februari 1943 werd de zesde pamflet gemaakt, dat de oproep had het nationaalsocialistische regime niet te ondersteunen en een "nieuw geestelijk Europa" op te richten. Door Helmuth James Graf von Molke kwam het pamflet in Groot-Brittannië. In de herfst van 1943 werd het daar gekopieerd en door Britse vliegtuigen over Duitsland gestrooid en door de zender BCC verspreid.

Gevangenname
Op 18 februari 1943 werd Sophie bij een pamflettenactie, waarbij ze samen met haar broer Hans in de universiteit van Munchen ongeveer 1700 pamfletten verdeelde door Jakob Schmidt, een man van de SA om ongeveer 11:15 ontdekt en aan de rector overgegeven. Na een verhoor dat meerdere uren duurde door universiteitssyndicus Ernst Haeffner en de rector van de universiteit, Professor Walther Wüst werden ze allebei door de Gestapo vastgenomen en vastgezet.

In de Gestapo-Centrale van Munchen in het Witterlbacher Paleis in de Brienner Straße wird Sophie door Kriminalobersekretär Robert Mohr van 18 tot 20 februari verhoord. Dit blijkt ook uit het „Vernehmungsprotokoll" van de Gestapo. Ze probeerde consequent haar vrienden te beschermen door zichzelf en Hans als de belangrijkste schuldigen aan te wijzen.

Doodsoordeel
Vier dagen later, op 22 februari wird ze in Munchen voor het Volkgerichtshof onder leiding van rechter Roland vanwege " het landsverradelijk helpen van de vijand, voorbereiding tot hoogverraad en afbraak van het moraal ter dood veroordeeld. Tegen 17:00 werd ze in de strafgevangenis München-Stadelheim onder opzich van leider van de volstrekkingsafdeling van het Landgericht van München, Walter Roemer samen met Hans Scholl en haar studiecollega Christoph Probst, die op 20 februari werd vastgezet door beul Johann Reichhart onthoofd. Reichart zei later dat hij nog nooit iemand zo dapper heeft zien sterven als Sophie Scholl.

De graven van Hans en Sophie Scholl en Christoph Probst
De graven van Sophie en Hans Scholl en Christoph Probst bevinden zich naast de begraafplaats het justitiegebouw Stadelheim op het Perlacher Forst (Graf nummer 73-1-18/19)

Vanwege de 60ste sterfdag van Sophie Scholl werd de briefwisseling tussen haar en haar verloofde Friz Hartnagel gepubliceerd.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Foto 1: Flickr
• - Approaches to Auschwitz: The Holocaust and Its Legacy - Richard L. Rubenstein, John K. Roth
  - Eva Fiolet (vertaling)

Helaas geen map gevonden.