Geboortedatum:

12 november 1881 (Anklam, Duitse Rijk)

Overlijdensdatum:

8 september 1944 (Berlijn, Duitsland)

Nationaliteit:

Duitse

Christian August Ulrich von Hassell (12 november 1881 in Anklam – 8 september 1944 in Berlijn Plötzensee) was een Duits lokaal politicus, diplomaat en verzetsstrijder van 20 juli 1944.

Tussen 1899 en 1903 studeerde hij Rechten en Volkswetenschappen in Lausanne, Tübingen en Berlijn. In 1900 werd hij in het corps Suevia Tübingen actief. Na verblijven in Tsintau en londen werd hij in 1909 als Assessor lid van het kantoor voor buitenlandse zaken. Van 1911 tot 1914 was hij viceconsul in Genua.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog raakte von Hassell in de slag van Marne op 8 september 1914 door een schot in het hart zwaar gewond. Tijdens de verdere duur van de oorlog werkte hij als adviseur en privésecretaris van zijn schoonvader, Alfred von Tirpitz. Over hem schreef von Hassell na de oorlog een biografie. Van 1917 tot 1920 was hij de eerste directeur van het verbond van de preußischen Landkreise in Berlijn. In 1917 was hij medeoprichter van de Duitse vaderlandspartij.

Na het einde van de oorlog en de ontbinding van de Vaterlandspartei in 1918 werd von Hassell lid van de Duits nationale volkspartij. Hij zette zich in voor de wederopbouw van de staat volgens conservatieve ideeën en distantieerde zich van de reactionaire krachten binnen de partij. Hij was lid van de Deutschen Herrenklub, één van de invloedrijkste verenigingen binnen de partij die enkel bestond uit conservatieve leden. Tijdens de Kapp-putsch in 1920 werd hij door één van de putschisten als minister van buitenlandse zaken aangezien. In de daarop volgende jaren keerde hij terug naar het kantoor voor buitenlandse zaken en werkte hij tot het begin van de jaren 30 in Rome, Barcelona, Kopenhagen en Belgrado. In 1932 werd von Hassell benoemd tot Duitse boodschapper in Italië.

In 1933 werd von Hassell lid van de NSDAP. Hij was een overtuigd tegenstander van de Anti-Kominternpact, die in 1937 tussen het Duitse Rijk, Italië en Japan gesloten werd en hij zette zich in voor een Avondlands-christelijke eenheid in Europa. In september 1937 werd hij lid van de nationaalsocialistische Kraftfahrkorps, waar hij tot Ehren-Brigadeführer benoemd werd. In februari 1938 werd von Hassell door Hitler als boodschapper naar Rome gestuurd. Dit was het gevolg van de Blomberg-Fritsch-crisis en de benoeming van Joachim von Ribbentrops benoeming tot minister van buitenlandse zaken. Von Hassell stopte niet volledig met zijn diplomatieke werkzaamheden: zo leidde hij direct na de Duitse aanval op Polen op 1 september 1939 een delegatie om bij Noord-Europese regering de angst voor een aanstaande Duitse inval weg te nemen.

Na het begin van de Tweede Wereldoorlog deed hij mee aan de plannen voor een putsch tegen Hitler. Von Hassell functioneerde daarbij als bemiddelaar tussen de conservatieve verzetsgroepen om Carl Friedrich Goerdeler en Ludwig Beck en de jongere verzetsstrijders in de Kreisauer Kreis.

Vanaf 1940 werd hij lid van het raad van bestuur in de Middel-Europese raad van economie en was hij nauw medewerker van Tuto von Wilmowsky. Gedurende deze tijd leidde hij gesprekken met de west-geallieerden over de periode na een mogelijke coup. Hij ontwikkelde samen met Goerdeler, Beck en Johannes Popitz plannen over de interne orde van Duitsland na een succesvolle putsch tegen Hitler. Hij werd als minister voor buitenlandse zaken bij een overgangsregering gezien. Hij was echter sinds 1943 uit het centrum van het verzet gestapt en hij was ook bij de coupplannen van Claus Schenk Graf von Stauffenberg niet meer in beeld.

Uit meerdere dagboek berichten van von Hassell blijkt dat hij wist van de Holocaust. Zie bijvoorbeeld 15 mei 1943:

„Schokkende berichten van de dappere vrouwendorpen uit Polen. Terwijl Frank publiekelijk verklaart dat men Polen een menswaardig vrij bestaan wil geven en terwijl men vergeeflijk probeert de wereld van de bolsjewistische moorden in Katyn af te leiden, huist de SS in Polen verder op onvoorstelbare beschamende manier. Telbare Joden worden in hallen, die speciaal daarvoor gebouwd zijn, vergast. Het zijn er in ieder geval honderdduizenden."

Op 29 juli werd von Hassell alsnog vanwege zijn rol bij een coupepoging door de Gestapo vastgenomen. Dit had hij al verwacht. Op 8 september werd hij na een verhoor van twee dagen onder leiding van Roland Freisler voor het Volksgerichtshof ter dood veroordeeld en twee uur later in Plötzensee samen met Georg Alexander Hansen, Paul Lejeune-Jung, Ulrich Wilhelm Graf Schwerin von Schwanenfeld, Günther Smend en Josef Widmer met een metalen lus opgehangen.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Foto 1: Wikimedia Commons
• -Who's Who in Nazi Germany Robert S. Wistrich
  -The German Opposition to Hitler: The Resistance, the Underground and Assassination Plots, 1938-1945 (by Michael C. Thomsett page 147 1997) - The Von Hassell Diaries 1938-1944: The Story of the Forces Against Hitler Inside Germany (1971)
  - Clark, R.M., The Evangelical Knights of Saint John (2003), blz. 45

Helaas geen map gevonden.