• Lijst Oorlogsslachtoffers Mei 1940 - Militair

Geboortedatum:

10 december 1876 (Gemert)

Overlijdensdatum:

11 mei 1940 (Gemert)

Nationaliteit:

Nederlandse

Woonde in Gemert. Zoon van wever Johannes Baggermans (10 september 1828 Gemert - 8 maart 1889 Gemert) en Johanna Maria Smits (23 oktober 1836 Bakel en Milheeze - 14 december 1898 Gemert). Ongehuwd.

Een geniedetachement, geleid door reserve-kapitein ir. Cornelis Frets, had op de avond van 10 mei 1940 in Gemert toestemming gekregen om de nacht in het kasteel ( 1 *) door te brengen. De genisten hadden op de eerste oorlogsdag een groot aantal bruggen opgeblazen en met bomen versperringen opgeworpen. Bij de militaire vrachtwagens hielden een paar soldaten, van wie een deel in overalls was gekleed, de wacht.

Toen een groep Duitse militairen de volgende morgen Gemert binnen fietste, ontstond een kort vuurgevecht met de mannen die op wacht stonden. Dat kostte de 27-jarige Schütze (1*) Emil Hoffman het leven. De Duitsers waren woedend. Zij waren ervan overtuigd dat een van hun strijdmakkers was neergeschoten door een burger in een overall.

Hierop haalden zij een groot aantal bewoners van het plein en omliggende straten als gijzelaars uit hun huizen en dreven hen bijeen in de muziekkiosk op het Borretplein (2*). 'Naar schatting', schrijft de Heemkundewerkgroep WO II in 2013, 'stonden daar na verloop van tijd meer dan tweehonderd mensen bijeen. Strak tegen elkaar gedrukt, mannetje aan mannetje. Kinderen die in het gedrang kwamen werden af en toe omhoog gehouden om ze toch wat lucht te geven.'

Toen er echt niet meer mensen bij konden in de kiosk, werden de nieuwkomers bij hotel De Keizer onder de luifel geplaatst. De Duitse commandant van de wielrijders besefte dat die plek te gevaarlijk was, omdat er ook kogels tegen de muur van De Keizer sloegen. De mensen mochten toen in het perkje voor de kiosk staan. Het verzamelen van inwoners van Gemert moest, zo dachten de Duitsers, de schuldige (burger) opleveren, die soldaat Hoffman had neergeschoten.

Onder de plaatselijke bevolking vielen twee slachtoffers. De bijna twaalfjarige Nico van Vugt, die met andere gezinsleden op weg was naar de kiosk, werd met een schot door het hoofd op het Binderseind gedood. Een Nederlandse kogel, die vanuit het kasteel was afgevuurd, werd hem fataal. Het lichaam van de jongen mocht pas veel later worden opgehaald.

Het tweede slachtoffer was Bert Baggermans, alias 'de Paws' of 'de Paus'. De Heemkundewerkgroep: 'Bert was een wat oudere, geestelijk minder valide, die zijn kostje bijeen scharrelde met het doen van klusjes of door te bedelen. Tijdens de mobilisatie had hij geregeld wat te eten gekregen van de militairen. Misschien dacht hij bij de Duitsers ook wat te krijgen. Die stuurden hem echter vanuit de Kapelaanstraat naar de kiosk. Onduidelijk blijft of hij de Duitse opdracht niet verstond of zich losrukte toen hij werd vastgepakt. Maar feit blijft dat hij zonder pardon werd neergeschoten. Enkele meters zag men hem nog voortkruipen waarna hij roerloos bleef liggen. De Paus was dood.' (4*)
(1*) In het kasteel waren paters en broeders van de Congregatie van de Heilige Geest (Spiritijnen) gehuisvest
(2*) Schutter/soldaat.
(3*) Nu Ridderplein.
(4*) Rond het kasteel duurden de gevechten enige tijd voort. Een vleugel van het kasteel werd in brand geschoten. Later op de dag gaf Frets zich over.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Heemkundewerkgroep WO II, Duitse inval in Gemert [deel 1], Gemerts Heem, Heemkundekring De Kommanderij Gemert, jaargang 55, nummer 2, zomer 2013, pag. 7-18; Anny van de Kimmenade-Beekmans, Gemert bezet Gemert bevrijd 1940-1944. Hoe een Brabants dorp de oorlog doorkwam, Heemkundekring De Kommanderij Gemert, 1994, pag. 219; site wiewaswie.nl/Brabants Historisch Archief Informatie Centrum (waaronder overlijdensakte 43/1940 gemeente Gemert); site Genver (familysearch.nl).