Geboortedatum:

21 september 1887 (Buer/Westfalen, Duitsland)

Overlijdensdatum:

14 maart 1968 (Neurenberg/Beieren, Duitsland)

Nationaliteit:

Duitse

Jozef Harpe meldde zich in 1909 als officiers-kandidaat aan bij het Pruisische leger. Hij vocht gedurende de gehele Eerste Wereldoorlog aan het Westfront, raakte gewond, was onderscheiden met het IJzeren Kruis I en II en had aan het eind van de oorlog de rang van kapitein bereikt.

Gedurende het interbellum bleef hij bij de inmiddels Reichswehr en was na diverse functies en bevorderingen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog opgeklommen tot Kolonel en commandant van de 1e Pantserbrigade die hij leidde tijdens de inval in Polen. Na in 1940 tot generaal te zijn bevorderd vocht hij vanaf juni 1941 tot maart 1945 aan het Oostfront.

Als inmiddels opperbevelhebber van het 9e leger gaf Harpe in maart 1944 in Wit-Rusland opdracht tot het gedwongen wegvoeren van burgers die in staat waren om te werken. Dit bevel voorzag ook in de deportatie van hun familieleden die niet konden werken. Het doel hiervan was om epidemische patiënten (typhus), gehandicapten, ouderen en vrouwen met meer dan twee kinderen onder de tien jaar, evenals andere mensen die arbeidsongeschikt waren in het gebied van het korps kwijt te raken en zo meer ruimte te hebben om militairen te kunnen huisvesten en geen “onnodige” monden te hoeven voeden.

Daarvoor werden drie geïmproviseerde kampen ingericht in de moerassen bij het dorp Ozarichi ten zuiden van de Wit-Russische stad Bobruisk. Deze kampen zijn de geschiedenis ingegaan als “Vernietingskamp Ozarichi” en worden beschouwd tot de ergste oorlogsmisdaden die door de Wehrmacht zijn begaan.
In feite waren deze “kampen” niets anders dan een stuk grond dat was afgezet met prikkeldraad. In Ozarichi werden naar schatting ruim 40.000 mensen zonder onderdak en voedsel onder verschrikkelijke omstandigheden aan hun lot overgelaten of zonder pardon doodgeschoten.

Tussen 12 en 19 maart 1944 stierven in dit kamp circa 9.000 burgers. Andere bronnen spreken over nog over veel grotere aantallen. Op 19 maart werden de overlevenden door het oprukkende Rode Leger bevrijd.

In januari 1945 werd Harpe door Hitler van zijn commando ontheven. In maart van dat jaar werd hij commandant van het 5e Pantserleger en in april in het Ruhrgebied door de Amerikanen gevangen genomen. In 1948 kwam hij vrij uit gevangenschap en is nooit voor zijn rol in deze oorlogsmisdaad vervolgd. Eén van de andere verantwoordelijken, generaal Richtert die in handen van de Russen was gevallen werd na een proces in Minsk in januari 1946 opgehangen.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Foto 1: Willi Schumacher Collection
• - WEGMANN, GÜNTER, Die Ritterkreuzträger der Deutschen Wehrmacht 1939-1945, Biblio-Verlag, 2009.
  - Die Ordensträger der Deutschen Wehrmacht (CD), VMD-Verlag GmbH, Osnabrück, 2002
  - Kwasny A., Kwasny G., Die Eichenlaubträger 1940-1945 (CD), Deutsches Wehrkundearchiv, Lage-Waddenhausen, 2001
  - Fellgiebel W.P., Elite of the Third Reich, The recipients of the Knight's Cross of the Iron Cross 1939-1945: A Reference, Helion & Company Limited, Solihull, 2003, ISBN 1-874622-46-9
  - Kurowski F., Feldwebel Kurt Knispel, Der erfolgreichste Panzerschütze und Panzerkommandant des 2. Weltkrieges, Flechsig Verlag, Würzburg, 2007
  - Patzwall K., Scherzer V., Das Deutsche Kreuz 1941-1945, Geschichte und Inhaber Band II, Verlag Klaus D. Patzwall, Norderstedt, 2001
  - Ritterkreuztraeger 1939 - 1945
  - https://www.konfliktlandschaften.uni-osnabrueck.de/fileadmin/user_upload/crass_rrohrkamp_ozarichi@Enzyclopedia_of_Camps_and_Ghettos.pdf
  - 80 years since the mass murder in Ozarichi, Belarus carried out by the German military - World Socialist Web Site