Geboortedatum:

25 augustus 1920 (Leeuwarden)

Overlijdensdatum:

2 maart 1945 (Varsseveld)

Nationaliteit:

Nederlandse

Woonde in Arnhem, Boulevard Heuvelink 122. Zoon van controleur/accountant van een verzekeringsmaatschappij Sybout Sjouke Anema (5 april 1894 Leeuwarden - 21 november 1972 Arnhem) en Antje Elzinga (22 december 1893 Zwaagwesteinde - 4 december 1993 Arnhem).

Hij had twee broers en een zus: Gerrit Tako (1922) en Sijbout Sjouke (1925), die in 1942 overleed en Annie Sieberdina (Anke, 1919). Ongehuwd. Student Landbouw Hogeschool. Nederlands Hervormd. In juli 1940 verhuisde het gezin van De Bilt naar een groot herenhuis op Boulevard Heuvelink in het Spijkerkwartier in Arnhem.

Lid verzet onder de schuilnaam Karel en behorend tot de KP. De jongens Anema zaten in het verzet en waren bijvoorbeeld betrokken bij sabotageacties op het spoor, schrijft de site de46vanhetrademakersbroek.nl. De familie nam Joodse medeburgers als onderduikers in de grote woning op.

Vader Sijbout en broer Gerrit werkten als vrijwilliger bij het Rode Kruis. De laatstgenoemde was in juni 1944 als lid van een knokploeg betrokken bij het bevrijden een grote groep gevangenen uit de Koepelgevangenis in Arnhem.

Johannes Anema dook in het voorjaar van 1943 onder op een boerderij in het Friese Echten bij het Tjeukemeer, omdat hij had geweigerd de loyaliteitsverklaringsverklaring te ondertekenen. Hij sloot zich toen aan bij het gewapende verzet. Meerdere keren nam hij deel aan overvallen op distributiekantoren, zoals op 10 september 1943 in Sint Jansklooster met de knokploeg van Uilke Boonstra. ( 1*)

'Ook bevrijdt hij gevangen kameraden, blaast dorsmachines op om te voorkomen dat de oogst naar Duitsland gaat, saboteert spoorwegen en helpt en verbergt Engelse piloten', aldus de site de46vanhetrademakersbroek.nl. Toen de bezetter een premie van 80.000 gulden op zijn hoofd zette, ging hij op 15 april 1944 terug naar Arnhem. Met een studievriend verrichtte hij grondonderzoek in de bossen.

Hij kwam in contact met de knokploeg Koenraad in Apeldoorn en later met de groep onder leiding van Coen, alias Schalk Toom. Anema nam deel aan sabotage van de spoorwegverbinding Apeldoorn-Amersfoort, overvallen en wapendroppings op het heidegebied De 36 Bunder bij Vierhouten en de Hertenkamp bij Vaassen.

Bij een inval in de woning van radiotechnicus Gerrit Meerhof aan de Nijverheidsstraat 7 in Apeldoorn, waar een zender van de BS was gevestigd, bleek dat (onderduiker) Anema in het bezit was van een vervalst persoonsbewijs.

Samen met een elftal anderen werd hij gearresteerd. De Duitsers vonden behalve de zender onder meer wapens, uniformen en handgranaten. Bij een vuurgevecht schoten KP'er Adriaan Nagtegaal en een SD'er elkaar dood.

Als represaille voor de liquidatie van vier Duitse militairen is Anema met onder anderen Meerhof gefusilleerd op een stuk land van de boerderij van de familie Kraaijenbrink op 2,5 kilometer van de dorpskern van Varsseveld.

Zijn naam staat op monumenten aan de Rademakersbroek en de Prinses Irenestraat in Varsseveld en de marmeren gedenksteen in de aula van de
Landbouwuniversiteit in Wageningen.

(1*) Uilke Boonstra(9 juni 1899 Huizum, toen in de gemeente Leeuwarderadeel);

(2*) Gerrit Arend Meerhof (24 augustus 1913 Apeldoorn);

(3*) Adriaan Cornelis Nagtegaal (22 juli 1912 Mijdrecht).

Begraven op Begraafplaats Moscowa, grafnummer 6186.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Henk Berends, Woeste Hoeve 8 maart 1945, Uitgeverij Kok Voorhoeve, Kampen, 1995; site de46vanhetrademakersbroek.nl; Rogier van Aerde e.a., Het Grote Gebod. Gedenkboek van het verzet in LO en LKP, deel I en II, J,.H. Kok NV, Kampen en H. Nelissen, Bilthoven, meerdere drukken; Oorlogsgravenstichting; Erelijst van gevallenen 1940-1945; site wiewaswie,nl (waaronder overlijdensakte 65/1945 gemeente Wisch); site genealogieonline.nl (genealogy Harssema).

Helaas geen map gevonden.