TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Bottema, Jan

    Geboortedatum:
    21 juli 1908 (Oldeboorn (nu: Aldeboarn, Fryslân))
    Overlijdensdatum:
    17 december 1944 (Wormerveer)
    Begraven op:
    Nederlandse Eerebegraafplaats Bloemendaal
    Vak: 13. 
    Nationaliteit:
    Nederlandse

    Biografie

    Woonde in Bussum, J. H. van 't Hoffweg 31. Zoon van Sijtze Bottema en Klara Johanna Bottema. Gehuwd met Mien Attema (drie kinderen). Reserve luitenant ter zee 2e klasse Koninklijke Marine/stuurman Koninklijke Paketvaart Maatschappij/rijkscontroleur vervoer Ministerie van Waterstaat. Doopsgezind. Lid verzet onder de schuilnamen Van Buren en Lange Jan. Hij hield zich voor de Ordedienst bezig met spionage, zoals het in kaart brengen van vliegvelden. Verder behoorde hij tot het Nationaal Steunfonds, de Zeemanspot, het Natura Apparaat en de Binnenlandse Strijdkrachten. Verder hielp hij geallieerde piloten. In 1942 moest hij als voormalig officier in krijgsgevangenschap terugkeren. Op weg naar Duitsland sprong hij bij Hengelo uit de rijdende trein. Hij dook hierna onder en ging door met zijn illegale activiteiten. In de zomer van 1944 kreeg hij contact met de LKP. Een paar maanden later werd hij benoemd tot commandant Gewest 10 van de Binnenlandse Strijdkrachten Amsterdam-Noord. Op 4 november 1944 arresteerde de Feldgendarmerie hem in Alkmaar bij een wegcontrole. Bottema bestuurde een auto, die beladen was met BS-overalls. Bovendien deugden de papieren die hij bij zich had niet. Verder herkende men hem als een gezochte verzetsstrijder. Hij werd overgebracht naar het huis van bewaring aan de Weteringschans in Amsterdam. Nadat het verzet de rijnaak MS Rheinland, die was volgestouwd met voor Duitsland bestemd materiaal van een ontmantelde papierfabriek, tot zinken had gebracht, is Bottema op het terrein van de zeepfabriek De Adelaar in Wormerveer met vier anderen gefusilleerd. Aanvankelijk lag Bottema in een massagraf. Later is hij herbegraven op de Eerebegraafplaats te Bloemendaal.
    Eind 1949 werd hij postuum onderscheiden met de Bronzen Leeuw en het Eisenhower-certificaat voor de hulp aan geallieerd vliegtuigpersoneel. In Amsterdam, Bussum en Rotterdam zijn straten naar hem vernoemd. Zijn naam staat vermeld op het verzetsmonument op de fusilladeplaats en op een gedenkteken in Wormerveer. Op de Eerebegraafplaats in Bloemendaal is een gedenksteen aangebracht met een Friese tekst die zijn weduwe Wilhelmina Bottema-Attema op zijn grafsteen liet plaatsen: ,,2 Tim. 4: 7 en 8. Dag ljeafste!, Dyn wyfke en 'e berntjes tinke oan dy. R. I. P. (vertaling: Dag schat. Je vrouw en kinderen denken aan je. R.I.P.).

    Ze bleef achter met drie minderjarige kinderen.

    Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

    Periode:
    Tweede Wereldoorlog (1939-1945)
    Toegekend op:
    14 december 1949
    Voordracht:
    "Heeft zich door het bedrijven van bijzonder moedige en beleidvolle daden in de strijd tegenover de vijand onderscheiden door, nadat hij in 1942 kans had gezien uit de trein, welke hem naar een krijgsgevangenenkamp in Duitsland vervoerde, te springen, zich in te zetten als medewerker van een belangrijke inlichtingengroep op militair gebied in bezet Nederland.
    In het bijzonder door verbinding te onderhouden met een zender, waarvoor hij militaire inlichtingen moest verzamelen en in 1943 belangrijk werk te verrichten bij het vervoeren van geallieerde piloten, totdat hij tenslotte door de vijand in November 1944 tijdens een wapentransport werd gevangen genomen en later werd gefusilleerd. Door dit optreden zeer belangrijke diensten te bewijzen aan de Geallieerde oorlogvoering en de Nederlandse Regering.


    Koninklijk Besluit No. 24 van 14 december 1949.
    Posthuum toegekend.
    Bronzen Leeuw (BL)

    Bronnen

    • Foto 1:
    • Foto 2: Jeroen Koppes
    • - Peter H. Heere en Arnold Th. Vernooij, De Eerebegraafplaats te Bloemendaal, SDU Uitgevers, Den Haag, 2005
      - Jan Bottema; Oorlogsgravenstichting
      - W.A. Brug, Hun Naam leeft voort...!
      - Oorlogsslachtoffers verleenden hun naam aan straten en gebouwen, Repro Holland BV, Alphen aan den Rijn, 1989
      - De Bottema's uit Oldeboorn: NGS Quarterly Report of Wytze, site genealogy.com
      - wiewaswie.nl (waaronder overlijdensakten 37/1945 gemeente Wormerveer en 174/1945 gemeente Bussum)
      - zoekakten.nl (familysearch.org).
      - https://www.onderscheidingen.nl/
      - Historische Kring Bussum