Vries, de, Bernardus

Geboortedatum:: 19 juni 1918 (Harlingen)
Overlijdensdatum:: 18 augustus 1944 (Vught)
Begraven op:: Asputten Kamp Vught
Nationaliteit:: Nederlandse

Biografie

Woonde in Harlingen, Bosboom Toussaintstraat 34. Zoon van balkvlotter Tjerk de Vries (28 oktober 1882 Harlingen - 7 december 1966 's-Gravenhage) en Jeltje Odinga (5 april 1882 Deinum, gemeente Menaldumadeel - 3 april 1945 Harlingen). Ongehuwd. Marechaussee parketwachter in Rotterdam. Nederlands Hervormd. Lid verzet onder de schuilnaam Ben en behorend tot de KP-Leeuwarden. Op 7 juli 1944 deed hij mee aan een overval op het distributiekantoor in Workum. De buit bestond onder meer uit 13.000 bonkaarten, 3800 tabakskaarten, 1000 kaarten voor zware arbeid en een dienstpistool, die een politieman was afgenomen. Enkele landwachters zagen op donderdag 13 juli 1944 de bij de overval gebruikte Oldsmobile geparkeerd staan bij transportbedrijf De Jong aan Achter de Hoven in Leeuwarden. In de kofferruimte troffen ze een aantal gummiknuppels aan. Na een telefoontje over de ontdekking van de wagen ging De Vries, die nog maar kort bij de centrale KP in Leeuwarden was ingedeeld, met zijn verzetscollega's poolshoogte nemen. Landwachter Lucas Bunt (1*) vond de drie voorbij fietsende mannen verdacht. Kort hierop keerde De Vries alleen terug. De landwachters dwongen hem af te stappen, maar Ben probeerde al schietend te ontsnappen. Hij vluchtte een nabijgelegen woning binnen om door de achterdeur te verdwijnen, maar die was er niet in het pand. Met een van de muur gerukte gasstel sloeg hij om zich heen. Zo kwam De Vries weer op straat terecht, waar hij werd neergeschoten en overmeesterd. Meteen is hij overgebracht naar het huis van bewaring in Leeuwarden. Uit angst dat de Harlinger daar mogelijk zou worden bevrijd, werd hij afgevoerd naar het Leeuwarder vliegveld. Toch keerde hij later weer terug in het huis van bewaring. 'Al slaan ze me dood, ik zeg niks'. had De Vries optimistisch via bewakers laten weten. Maar hij werd zo afschuwelijk mishandeld dat hij snel doorsloeg. Ex-gevangenen deelden later aan de Politieke Opsporingsdienst (POD) mee dat zijn huid was opengereten en zijn gezicht en lichaam bloedende wonden vertoonde. De Vries probeerde alleen dingen te vertellen die niet schadelijk voor het verzet waren. Helaas noemde hij ook het kaaspakhuis van de firma Tamminga aan de Schrans te Leeuwarden, dat in het verleden door verzetslieden was gebruikt, maar inmiddels was verlaten. KP-voorman Krijn van den Helm (2*) had evenwel juist op de avond van 13 juli 1944 met een collega het archief van het Friese Nationaal Steunfonds van de gevangen genomen Jan Evenhuis (3*) naar het bijna lege pakhuis verhuisd. Hij was bang dat de Duitsers een inval zouden doen in het douanekantoor, waar het archief zich bevond. Zo viel het NSF-archief met bijbehorende code op 'Zwarte Zaterdag' 15 juli 1944 in Duitse handen. Dat leidde tot arrestaties, die een aantal mensen het leven zou kosten. De Vries kwam in Vught terecht, waar hij met Evenhuis en twaalf andere, met name Friese medegevangenen op 18 augustus 1944 werd doodgeschoten. Zijn naam staat op het oorlogsmonument op de fusilladeplaats en de herdenkingswand in het Nationaal Monument Kamp Vught. Zie ook Berghuijs, Adriaan.
(1*) Lucas Bunt (17 april 1907 Nijehaske), wonend aan de Wirdumerdijk, caféhouder Friesch Koffiehuis, in september 1947 door het Bijzonder Gerechtshof in Leeuwarden en medio maart 1948 door de Bijzondere Raad van Cassatie tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld, gratieverzoek in november 1952 afgewezen, maar straf verminderd tot twintig jaar gevangenis.
(2*) Krijn van den Helm (10 oktober 1912 Amersfoort - 25 augustus 1944 Amersfoort).
(3*) Jan Evenhuis (15 januari 1896 Groningen)

De Vries is gecremeerd in concentratiekamp Vught.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Foto 1: Lucien Helstone
- OGS Gedenkboek 36 - Amersfoort, Vught, Westerbork, Oorlogsgravenstichting.
Pieter Wijbenga, Bezettingstijd in Friesland, De Tille, Leeuwarden, 1995; Jack Kooistra, Strijders, Onderdrukkers en Bevrijders. Fryslân in de oorlog, Penn Communicatie, Leeuwarden, 2005, pag. 254-256 (Lucas Bunt); LO/LKP, Het Grote Gebod; Oorlogsgravenstichting; Erelijst van Gevallenen 1940-1945; site wiewaswie.nl/site Alle Friezen; site rootsweb.ancestry.com; voormalige site genver/site zoekakten.nl (familysearch.org).