Geboortedatum:

5 april 1908 (Heiloo)

Overlijdensdatum:

2 september 1944 (Heiloo)

Nationaliteit:

Nederlandse

Woonde in Heiloo, Stationsweg K 84. Zoon van Cornelis Johannes Mattheus Zonderhuis (op moment huwelijk in april 1907 stoker 1e klasse bij de marine, 7 september 1877 Alkmaar - 20 april 1927 Alkmaar) en Debora Maria Margaretha Haakman (1 mei 1877 Alkmaar - 18 januari 1956 Alkmaar). Huwde met Sara - Saar - Catharina de Munk (11 april 1911 Alkmaar - 30 april 2002 Sint Pancras). Het echtpaar had twee kinderen. De weduwe hertrouwde met Jacobus Adrianus - Sjaak - Straver (24 september 1919 Schoonhoven - 26 oktober 1988 Broek op Langendijk). Dreef zaak in manufacturen. Rooms-Katholiek. Lid verzet onder de schuilnaam Dakloos. Hij had een vervalst persoonsbewijs met de naam Martinus van Wieringen, geboren op 2 augustus 1908 in Amsterdam en handelaar in lompen ('textielafvallen'). Zonderhuis was plaatsvervangend leider van de LO-Heiloo. Onder de winkel had hij grond laten weggraven om plaats te bieden aan onderduikers. Er was een luik onder de toonbank aangebracht om in de schuilplaats te komen. Als 'organisator-journalist' was hij betrokken bij de uitgave van het illegale blad 'De Onderduiker, maandblad voor die Nederlanders die het gevaar prefereren boven het werken voor den vijand'. Verder maakte Martien, zoals zijn roepnaam luidde, met zijn plaatsgenoten Dirk Bakker en Johan Blokker deel uit van KP-Alkmaar, ook wel KP-Alkmaar/Heiloo genoemd. Zoon Kees (C.F.M.) Zonderhuis vertelde in 'Heiloo: een dorp in oorlogstijd' dat zijn vader meedeed aan overvallen en dat de 'opbrengst' van die overvallen dan bij hem thuis terecht kwam. Een belangrijke rol speelde hij bij de bevrijding van Gerrit Bakker, redacteur van De Onderduiker en lid van de KP-Alkmaar, uit het Johanniter-ziekenhuis in Bennekom op de avond van 16 juli 1944. Bakker was vier dagen eerder in de trein naar Arnhem met een vervalst persoonsbewijs op naam van Gerardus Simon Bolten opgepakt. Op het station Ede-Wageningen deed hij een vluchtpoging. Hij werd echter door een kogel in de linkerpols geraakt, wat een ziekenhuisopname noodzakelijk maakte. Om te verhullen dat de Bennekomse politieman M.R. Klein in het ontsnappingscomplot zat, was afgesproken dat Zonderhuis de agent in het been zou schieten, maar hij richtte te hoog en de kogel kwam in het linkerdijbeen terecht. Volgens Doeko Bosscher brachten Zonderhuis en Blokker eind mei 1944 de verraadster Johanna Francisca de Munck-Siffels naar een onderduikadres in de omgeving van Otterleek. Daar is zij geliquideerd door haar eerst een klap met een steen te geven en vervolgens dood te schieten. Eerder op 23 mei 1944 haalden zij samen met Dirk Bakker het driejarige dochtertje Francisca van de vrouw op bij een adres in Westzaan. In de nacht van 1 op 2 september 1944 deed de Sipo invallen bij de drie KP'ers uit Heilo. Zonderhuis weigerde de Duitsers inlichtingen te verstrekken en verzette zich. 'Verraderlijk uit zijn woning gelokt en na een korte woordenwisseling neergeschoten', luidde zijn bidprentje. Na de arrestatie van de Alkmaarse verzetsman Fritz Conijn was hij gewaarschuwd om onder te duiken. 'Niemand is nalatig geweest. Mijn vader was voor niets of niemand bang. Hij wist overal van, maar hij had na enkele dagen onderduik gewoon zin om weer een nacht thuis te zijn', citeert Bosscher zoon Kees Zonderhuis. Die vindt ook dat zijn vader misschien wat meer had moeten luisteren naar waarschuwingen uit zijn omgeving. In 'Heiloo, een dorp in oorlogstijd': 'Op de avond van de dag dat de geallieerden in Normandië waren geland, schreef hij voor zijn huis op straat de letters O.Z.O. Die letters stonden in die tijd voor de uitdrukking Oranje Zal Overwinnen, een tekst waarmee je behoorlijk veel last kon krijgen met de Duitsers. Zodra dan ook de volgende ochtend buurman De Graaf van de viswinkel de letters zag staan waarschuwde hij de andere buurman, de heer Stoffers en samen hebben zij de tegels waar de letters op stonden omgekeerd. Dat was veiliger.' Zie verder Blokker, Johan.

Zonderhuis is begraven op de Rooms-Katholieke Begraafplaats St. Willebrordus in Heiloo.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Doeko Bosscher, Haast om te sterven. Het korte leven van verzetsman Fritz Conijn, Prometheus Bert Bakker, Amsterdam 2015; Jaap de Graaf en Josta de Graaf-Gieltjes, Heiloo: Een dorp in oorlogstijd, onder auspiciën Historische Vereniging Oud Heiloo, Uitgeverij Uitkijkpost, 2001; Vincent Lagerwij, Gert Plekkringa, Ede 1040-1945, BDU BV Barneveld, 1985.