• Den Haag in de Tweede Wereldoorlog

Geboortedatum:

9 april 1917 ('s-Gravenhage)

Overlijdensdatum:

2 september 1944 (Scheveningen)

Nationaliteit:

Nederlandse

Woonde in 's-Gravenhage, Jacobastraat 172. Zoon van Godefridus Hubertus van Bijnen (melkslijter/ijzervlechter/visser/werkman bij aanleg tramlijn van Den Haag naar Leiden, 22 november 1888 's-Gravenhage - 14 oktober 1974 's-Gravenhage) en Maria Hendrika Johanna Strunk (17 juni 1886 Vlaardingen - 9 mei 1955 's-Gravenhage). Broodbakker. Rooms-Katholiek. Hij werkte als V-Mann voor de SD onder nummer K47. Hij had de bijnaam de Spanjool. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog vocht hij aan de zijde van de Republikeinen. Daarom was hij stateloos geworden. Zijn chef, Sipo-man Otto Bark, noemde hem steevast 'de dikke', omdat Frits van Bijnen een kort dik mannetje was. Op 15 juni 1944 werd Hagenaar Guus Kortbeek (2*) in Eindhoven bij een mislukte vordering van fietsen opgepakt. Hij had zullen meedoen aan een wapendropping op een terrein bij Helvoirt, maar in werkelijkheid betrof het een operatie van de Duitsers om zo veel mogelijk verzetsmensen in handen te krijgen. Zijn ouders kregen ruim een maand later - 19 juli 1944 - bezoek van een man die zijn naam niet noemde. Hij beweerde door Guus te zijn gestuurd. De onbekende meldde dat hun zoon bij het transport naar de plaats van fusillering was ontvlucht. Naar zijn zeggen was hij zelf bij de bevrijding van Guus aanwezig geweest. Deze zat nu bij een boer in Amersfoort en vroeg om kleren te sturen. Moeder Kortbeek (3*) gaf de man een colbertkostuum, een regenjas, een gouden polshorloge, onderkleding en dergelijke plus een portemonnee met 35 gulden mee. In de nacht van 21 op 22 juli 1944 kwamen twee Duitsers in burger bij de Kortbeeks aan de deur en arresteerden hen op de verdenking dat zij zeer gevaarlijke terroristen onderdak hadden verschaft. Ook Godfried Hilvers (4*), bij wie Guus Kortbeek was ondergedoken en die bovendien enige joden in huis had, werd aangehouden. Na de arrestatie van het echtpaar Kortbeek deden een zekere Struik en een Nederlandse rechercheur huiszoeking. Struik nam uit de woning aan de Dierenselaan 169 goud en zilver mee, die de volgende dag door de rechercheur werden teruggebracht. Johannes Oosterhof, die indertijd de woning samen met de familie Kortbeek bewoonde, was er getuige van dat Struik successievelijk alle goederen uit de woning van de gearresteerden sleepte en op 15 augustus 1944 zelfs met paard en wagen verscheen om meubels op te halen. Ook nam hij een koffertje van Oosterhof weg. Daarover deed deze prompt zijn beklag bij Bark. 'Dat is ook een Hollander. Hij heeft bij ons goud verdiend als spion en sleurt nu den naam van den SD door het slijk', hoorde Oosterhof de Duitser zeggen. Struik werd gearresteerd. Zijn werkelijke naam was Godefridus Hubertus van Bijnen en hij bleek ook de onbekende te zijn, die met het verhaal over de ontvluchting van Guus Kortbeek was gekomen. Bark had Oosterhof later uit eigener beweging een papier laten zien met allerlei Duitse stempels waarop stond dat Van Bijnen op 2 september 1944 in Scheveningen was gefusilleerd. Dat hoeft niet uit te sluiten dat de fusillade op de Waalsdorpervlakte heeft plaatsgevonden. Het echtpaar Kortbeek was na de arrestatie eerst overgebracht naar de gevangenis in Scheveningen en daarna naar Kamp Vught. Vader Kortbeek kwam in concentratiekamp Sachsenkamp terecht. Zijn echtgenote werd naar Dachau getransporteerd. Beiden keerden na de oorlog weer terug. Hilvers stierf op 1 maart 1945 op 77-jarige leeftijd in het Oostenrijkse concentratiekamp Mauthausen. Van de weggevoerde Joden overleefde slechts één de oorlog. Zie voor de gefingeerde wapendropping bij Helvoirt, Smit, Petrus van der.
(1*) Geboorte- en overlijdensakte spreken van Strunk; in de stamboom Van Bijnen is sprake van Strünk
(2*) Eustacius Adrianus - Guus - Kortbeek (27 juli 1919 Den Helder - gefusilleerd 29 juli 1944 Vught), rechtskundig adviseur.
(3*) Petronella Antonia van Eijsden (29 mei 1893 Rotterdam - 4 april 1980 's-Gravenhage), getrouwd met Gregorius Theodorus Kortbeek (25 oktober 1887 Amersfoort - 1960 's-Gravenhage).
(4*) Godfried Hendrik Martinus Hilvers (9 mei 1867 's-Gravenhage).

Als Van Bijnen inderdaad op de Waalsdorpervlakte is doodgeschoten, dan bestaat de mogelijkheid dat hij daar ook is begraven. Zijn stoffelijk overschot is na de oorlog niet gevonden of kon niet worden geïdentificeerd. In dat geval zouden zijn lichamelijke resten zich kunnen bevinden op het Ereveld van de Oorlogsgravenstichting in Loenen. Daar bevinden zich nog ruim twintig niet-geïdentificeerde stoffelijke overschotten, die van de Waalsdorpervlakte afkomstig zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• NIOD, Collectie Gevangenissen en Kampen - deelcollectie Vught 250g, inv. no. 950 Processen-verbaal over gefusilleerde personen die bij de wapendropping bij Helvoirt op 15 juni 1944 waren betrokken, site kamparchieven.nl; Digitale Stamboom (Haags Gemeentearchief/Stadsarchief Rotterdam); site zoekakten.nl (familysearch.org); (genealogieonline.nl (stamboom Van Bijnen).