- Periode:
- Tweede Wereldoorlog (1939-1945)
- Rang:
- Fenrik (2e Luitenant)
- Eenheid:
- S Section, Special Operations Executive (SOE), British Government
- Toegekend op:
- 1944
Aanbeveling:
"Deze officier werd onderscheiden met het MC vanwege de diensten die hij leverde in verband met de belangrijke Operatie Gunnerside in februari 1943. Hij was radiotelegrafist van de vooruitgeschoven eenheid vanaf oktober 1942 en hij bleef tot juli 1943 in de bergen om resultaten, vijandelijke troepenbewegingen en reacties door te geven. Hij werd naar Oslo geëvacueerd vanwege peritonitis en na zijn herstel werd hij naar Engeland teruggebracht. Tijdens zijn herstel in Oslo kwam hij in contact met met het hoofdkwartier van de staf geheime militaire operaties (SMO) en kon een duidelijk rapport mee terugnemen over hun behoeften aan verbindingsmateriaal.
Nog geen drie maanden later werd Lt. Haugland teruggestuurd naar Noorwegen om een directe radioverbinding op te zetten met het hoofdkwartier SMO en de staf te adviseren over zaken betreffende radioverbindingen. Er moesten drie vluchten boven Noorwegen worden gemaakt voordat hij en zijn metgezel eindelijk werden gedropt. Vijf dagen later, nadat alle voorraden waren verzameld en verborgen, legde hij zijn eerste contact in Konigsberg.
Zijn aankomst viel samen met een Gestapo razzia en hij liep in een val die niet voor hem was opgezet. Hij werd overvallen en door zes Duitsers gevangen genomen, een ervan was lid van de Gestapo. Onderzoek van zijn persoon en zijn rugzak onthulde dat hij een geheim agent was hoewel hij het grootste deel van zijn uitrusting in de sneeuw buiten het huis had begraven. Hij werd mishandeld, net als de andere mannen, vrouwen en kinderen in het huis. Na ongeveer drie uur kwam Obersturmführer Fehmer van de Gestapo, chef van afdeling 4 (C.E.) aan. Lt. Haugland moest zijn rugzal pakken en werd naar buiten geleid, twee man van de Gestapo voor hem en twee man achter hem met pistolen in zijn rug. Toen hij buiten kwam liep hij in het donker de eerste drie treden af en sprong toen opzij over de resterende zeven, stootte zijn knie aan een ijzeren leuning en viel in de sneeuw op de weg. De Duitsers vuurden vanaf de trap. Drie kogels raakten de rugzak die hij weggooide toen hij buiten bereik kwam. Na het ontwijken van patrouillles, te voet en per auto, en een keer door zich in een mangat te verbergen, wist hij te ontsnappen. Zijn volgende werk bij het opzetten van een keten van radiostations voor het SMO hoofdkwartier was een eerste klas taak. Het resultaat was dat ondanks sporadische opstandjes en voortdurende speurtochten van de Gestapo, ononderbroken contact werd onderhouden tussen Londen en het Noorse thuisfront. Er werden adviezen en instructies doorgegeven over beleidskwesties maar ook over acties. Plannen voor weerstand tegen de oproep van Labour werden goedgekeurd en specifieke richtlijnen van S.H.A.E.F. werden naar het SMO hoofdkwartier doorgegeven. Dit alles zou niet mogelijk zijn geweest zonder de verregaande afspraken, gemaakt door Lt Haugland.
Zelf bediende hij enkele maanden een radiozender in Oslo. Op 1 april 1944 werd het ziekenhuis, van waaruit hij vanuit de schoorsteen opereerde, door een vijandelijk troepenmacht van meer dan 100 man omsingeld. Zijn identiteit en zijn activiteiten waren niet bekend maar een lid van de huishoudelijke dienst van het hospitaal had loslippigheid gerapporteerd.
Lt. Haugland had net een bericht verzonden en klom de schoorsteen uit naar de zolder op de vierde verdieping toen er acht Duitsers de trap op kwamen. Verborgen in een donkere hoek wachtte hij tot de kop van de trap vrij was en maakte toen dat hij weg kwam. Er kwamen twee andere Duitsers tevoorschijn die hij neerschoot. Hij baande zich een weg naar de kelder waar hij nog vier Duitsers tegenkwam; hij doodde er een, schoot op een andere en de andere twee vluchtten. Er verscheen een vijfde en Lt Haugland doodde hem op 30 meter afstand met de laatste kogel in zijn magazijn. Toen hij buiten de kelder op het terrein kwam zette hij een nieuw magazijn in. Terwijl hij dat deed werd hij beschoten maar niet geraakt; hij klom over een drie meter hoge afscheiding van prikkeldraad en sprong vanaf de rotsen vijf meter naar beneden op een rustige weg. Hij trok zijn overall uit, waste zijn gezicht met sneeuw en wandelde rustig drie uur lang door de straten terwijl de Gestapo de hele omgeving doorzocht. Zijn uitkijk kwam per auto door de controle, pikte hem op en ze reden rustig weg. De plek in de choorsteen van waaruit Lt. Haugland uitzond werd niet gevonden en de zender werd een paar weken later geborgen.
Fehmer kwam weer terug nadat hij rapport over de gebeurtenissen had gekregen en degradeerde diverse Gestapo leden ter plaatse. Lt. Haugland werd kort daarna via Zweden naar Engeland geëvacueerd. De staf van het hoofdkwartier geheime militaire operaties heeft een speciaal bericht verzonden waarin de diensten van deze officier werden geprezen. Tijdens zijn hele periode in het veld was hij een gezocht man. Hij bleef met zijn werk doorgaan en daarmee heeft hij opmerkelijke diensten geleverd aan de Geallieerde zaak."
Onderscheiding uitgereikt op 28 december 1944 door Lord Selborne op 88 Chiltern Court in aanwezigheid van Z.K.H. Kroonprins Olaf