Geboortedatum:

16 september 1920 (Haarlem, Nederland)

Overlijdensdatum:

17 april 1945 (Overveen, Nederland)

Begraven op:

Nederlandse Eerebegraafplaats Bloemendaal
Vak: 22. 

Nationaliteit:

Nederlandse

Woonde in Haarlem, van Dordtstraat 60. Dochter van onderwijzer Pieter Schaft en Aafje Talea Vrijer. Ongehuwd. Studente rechten aan de Universiteit van Amsterdam. Geen religie.. Lid verzet. In 1943 weigerde Hannie, zoals haar roepnaam luidde, de loyaliteitsverklaring te ondertekenen. Naarmate de oorlog vorderde begaf ze zich steeds meer en meer in het verzet. Zo stal zij onder andere voor twee joodse vriendinnen persoonsbewijzen en zorgde tevens voor schuilplaatsen voor hen. In onbewaakte openbare instellingen en sportaccomodaties stal zij persoonsbewijzen. Later kwam ze terecht in een sabotageploeg van de Raad van Verzet. Ze werd koerierster, verzamelde informatie over Duitse troepenbewegingen en verdedigingswerken, deed aan wapenvervoer en was betrokken bij diverse liquidaties of pogingen daartoe. Mede betrokken hierbij waren Johannes Lambertus (Jan) Bonekamp (19 mei 1914 Velsen - 21 juni 1944 Amsterdam) en de zusters Freddy en Truus Oversteegen. Deze laatste dames waren met Hannie eveneens betrokken bij de diefstal van vijf kisten munitie bij de duikbootbasis van de Kriegsmarine in IJmuiden en de spoorwegsabotage in Santpoort. Op 21 maart 1945 is zij tijdens een wapencontrole bij de doorlaatpost in Haarlem-Noord bij de Jan Gijzenbrug gearresteerd. Er werden pakken van het illegale blad De Waarheid bij haar gevonden. Ze is overgebracht naar de Ripperdakazerne in Haarlem, daarna de Ortskommandantur en vervolgens naar het huis van bewaring in Haarlem. In haar handtasje werd een 9-mm pistool gevonden. Toen werd zij een prooi voor de SD in Amsterdam. Die verhoorde haar dagenlang. Bij de SD en de Sipo stond zij al enige tijd aangegeven als ,,das rothaarige Mädel". Hannie bezat een vals paspoort op naam van Johanna Elderkamp, geboren te Zürich Zw), nr. 040734. Vier dagen voor de bevrijding is zij door de NSB-rechercheur en SD-medewerker Maarten Kuijper in aanwezigheid van de Duitse SD'er Schmitz gefusilleerd. In haar dossier staat dat dit overigens knullig plaatsvond. Een afgevuurde kogel trof haar lichtjes in het achterhoofd, waarop Hannie ,,Au" riep. Wel viel ze voorover. Toen ze weer opkrabbelde werd een dodelijk salvo uit een automatisch wapen op haar gericht. Haar stoffelijk overschot is op 1 juni 1945 gevonden op aanwijzing van de SD'er Mathias Schmitz. Zij is de enige vrouw die op de Eerebegraafplaats in Bloemendaal rust. Op haar monument staat: ,,Zij diende". Postuum is haar op 9 mei 1946 het Verzetskruis verleend. Ook ontving zij postuum een Amerikaanse onderscheiding. In het Kenaupark in Haarlem is een door haar vriendin en kunstenares Truus Menger - Oversteegen ontworpen monument onthuld, waar sedert 27 november 1993 de jaarlijkse 27 november herdenkingsbijeenkomsten worden gehouden. 27 november is de dag waarop Hannie werd herbegraven. In april 2002 gaf de PTT een postzegel in een oplaag van 110.000 exemplaren uit met de beeltenis van Schaft onder de titel: ,,De verzetsheldin met het rode haar". In december 2004 is zij door het Nederlandse publiek als nummer 19 uit de bus gekomen als ,,De grootste Nederlander aller tijden". Theun de Vries schreef over haar het boek Het meisje met het rode haar dat later is verfilmd. In 1976 had Ton Kors eveneens een boek over haar geschreven met de titel ,,Het levensverhaal van een vrouw in verzet tegen de Nazi's". Straten zijn onder meer genoemd in Amstelveen, Assen, Beerta, Coevorden, Emmeloord, Finsterwolde, Haarlem, Heemskerk, Helmond, Leiden, Leidschendam, Middelburg, Purmerend, Soest, Waalwijk, Zeist en Zoetermeer. In 1980 is op het adres Westzijde 39 in Zaandam een monument onthuld voor haar. In Zaandam is een Hannie Schaftschool, die in 1985 het monument adopteerde en vier keer per jaar een bloemenhulde brengt: 8 maart voor de Internationale Vrouwendag, 17 april haar sterfdag in 1945, 4 mei op de dodenherdenking en op 16 september haar geboortedag.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Foto 1: Jeroen Koppes
• - Heuvel C.C. van den, Gedenkboek Verzetsherdenkingskruis, Samsom Uitgeverij, 1985
  - Schulten dr. C.M., "Zeg mij aan wie ik toebehoor", Het verzetskruis 1940-1945, Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam, 1993
  

Helaas geen map gevonden.