Geboortedatum:

23 april 1889 (Utrecht, Nederland)

Overlijdensdatum:

28 februari 1942 (Java Zee)

Vermeld op:

Nederlands Ereveld Kembang Kuning

Nationaliteit:

Nederlandse

Karel Willem Frederik Marie Doorman was een Nederlandse schout-bij-nacht.

Karel Doorman stamde uit een katholieke familie met een lange militaire traditie. Doorman was één van de eerste marineofficieren die een pilotenbrevet had. Zo haalde hij ook bijzondere verdiensten in de Nederlandse mariene luchtvaart. In het jaar 1937 werd Karel Doorman in Nederlands-Indië als kapitein ter zei gestationeerd. Zijn benoeming tot schout-bij-nacht gebeurde in 1940 en twee jaar later ontving hij het commando over de geallieerde ABDA-slachtvloot. In de ABDA-vloot (kort voor American, British, Dutch en Australian) waren oorlogsschepen van de vier naties Australië, Groot-Brittannië, Nederland en Amerika samengevat om het Zuidoost-Aziatische gebied te beschermen tegen de Japanse expansie. Zijn vlaggenschip was de Hr. Ms. De Ruyter.

Op 27 februari leidde hij de ABDA-vloot tegen een Japans verband dat in de Javazee uit het noorden naar de invasie op het eiland Java uitliep. Na kleinere ontmoetingen ontwikkelde zich de eerste grote zeeslag van de Pacifische oorlog, waaraan op het eind de vernietiging van de ABDA-vloot en het zinken van de Hr. Ms. De Ruyer plaats vonden.

Officieel ging Karel Doorman met zijn vlaggenschip ten onder. Naoorlogs onderzoek heeft echter uitgewezen dat hij op een vlotje is omgekomen, samenhangende met ernstige ongeregeldheden op de enige reddingssloep met levensmiddelen en water. Op dat vlotje bevonden zich ook de commandant van De Ruyter Lacomblé en zijn stafchef De Gelder. Zie Mars et Historia 2020 nummer 4, december; artikel ''Heldendood Karel Doorman een mythe''. Dit artikel is voorzien van een uitgebreid noten bestand. Het blijkt dat de Koninklijke Marine van eind jaren veertig van de vorige eeuw alles al geweten heeft. Het gaat hier dus niet om nieuwe inzichten, maar het aantonen dat de publicaties van die zijde van de Koninklijke Marine opzettelijk onjuist zijn. Een verkorte versie van dit artikel is zonder noten overzicht op internet te vinden op Historiek.

Daarnaast kunt U in de Militaire Spectator 2019 nummer 3 in het artikel "Beeldvorming Karel Doorman en de Javazee campagne'' lezen dat er gerede twijfel is aan het optreden van Doorman in de Javazeecampagne. Niet alleen van de kant van geallieerde marine officieren, maar ook van de kant van meerdere nederlandse marine officieren zoals Helfrich, schout bij-nacht van Staveren en vice-admiraal De Vos van Steenwijk die hem een gebrek aan aanvalsgeest verweten. Ook dit was al zeer geruime tijd bekend bij de Koninklijke Marine.

Beroemd zijn zijn laatste woorden: "Ik val aan, volg mij!" Deze uitspraak had hij zelf nooit gedaan. Alleen zijn bevel aan het begin van de slag is nog overgeleverd: "Alle schepen vallen aan, volg mij!" Dit zei hij toen na een Japanse torpedoaanval de beschadigde Britse Exeter terug naar Java ging en andere schepen haar dreigde te volgen.

Bevorderingen:
24 augustus 1910: Adelborst 1e Klasse;
5 augustus 1912: Luitenant-ter-Zee 2e Klasse;
3 mei 1940: Schout-bij-nacht.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Periode:

Tweede Wereldoorlog (1939-1945)

Rang:

Schout-bij-nacht

Toegekend op:

21 augustus 1941

Periode:

Tweede Wereldoorlog (1939-1945)

Rang:

Schout bij Nacht

Eenheid:

Koninklijke Marine.

Toegekend op:

5 juni 1942

1e.”Het onder zijne bevelen staande geallieerd Eskader op 27 februari 1942 in de Java Zee op bekwame en stoutmoedige wijze inzetten tegen een vijandelijke overmacht, welke tenslotte tot wijken werd gebracht daarbij met zijn vlaggenschip, Onzen kruiser “de Ruyter”, een uitstekend voorbeeld gevende.
2e. Het gedurende de hierop volgende nachtactie van 27 op 28 februari 1942 herhaaldelijk trachten door de sterke vijandelijke opstelling heen te breken, teneinde de transportvloot, welke Java bedreigde, aan te vallen, in welken strijd de beide Nederlandsche kruisers op eervolle wijze zijn ondergegaan.

K.B. van 5 juni 1942 Nr. 9

Periode:

Tweede Wereldoorlog (1939-1945)

Rang:

Schout-bij-nacht

Toegekend op:

17 oktober 1942

Nr. 9145

Periode:

Tweede Wereldoorlog (1939-1945)

Verkregen met twee gespen.

• Foto 1: Koninklijke Marine
• Foto: Beeldarchief Koninklijke Marine
• - Maalderink P.G.H., De Militaire Willemsorde sedert 1940, Sijthoff Pers, 1982, ISBN 90 70682 02 8
  - The Dutch Medals Page
  - Mars et Historia 2020 nummer 4, december; artikel ''Heldendood Karel Doorman een mythe'
  - Militaire Spectator 2019 nummer 3, artikel "Beeldvorming Karel Doorman en de Javazee campagne''
  - Eva Fiolet (vertaling)

jan2021

‘Heldendood Karel Doorman een mythe’

De Nederlands schout-bij-nacht Karel Doorman verwierf grote bekendheid door de Slag in de Javazee (1942) waarbij hij het leven liet. De Koninklijke Marine vernoemde maar liefst vier keer een schip naar de schout-bij-nacht die postuum werd onderscheiden met de Militaire Willemsorde vanwege zijn betoonde moed. Over het leiderschap van Doorman is in de Nederlandse historiografie vooral positief geschreven, terwijl Amerikaanse auteurs vaak juist negatief over hem oordeelden. In onderstaand artikel staan P.C. Boer en R. Enthoven (promotieonderzoek bij de Universiteit Leiden naar onder meer de geschiedschrijving over de Javazee-campagne) stil bij de persoon Karel Doorman en de invloed van de Koninklijke Marine op de beeldvorming rond zijn persoon. De auteurs concluderen dat een te rooskleurig beeld is geschetst.

Lees meer

mrt2020

Schout-bij-nacht Doorman en de Javazee-campagne | Militaire Spectator

Schout-bij-nacht Karel Doorman was van 2 februari tot zijn vermissing op 28 februari 1942 commandant van het in voormalig Nederlands-Indië gestationeerde geallieerde vlooteskader Combined Striking Force. Over het leiderschap dat Doorman in die functie toonde, zijn in de literatuur tegenstrijdige meningen te vinden. Met name Amerikaanse auteurs oordelen negatief, terwijl Nederlandse auteurs juist een positief beeld van het optreden van Doorman schetsen. Dit artikel doet een poging een verklaring te vinden voor dit verschil, daarbij kijkend naar de invloed van de Koninklijke Marine op de beeldvorming in de loop der jaren. Die invloed blijkt prominent te zijn geweest, waardoor in Nederland een beeld is ontstaan dat niet geheel met de werkelijkheid overeenkomt.

Lees meer

Karel Willem Frederik Marie Doorman

Helaas geen map gevonden.

Marinemuseum Den Helder

Den Helder - Noord-Holland

Nederlands Ereveld Kembang Kuning

Surabaya - East Java

Nederlandse Tunnelcomplex

Bandung - West Java

Buste Karel Doorman

Rotterdam - Zuid-Holland