Sporen van de oorlog: Bevrijdingsbos ter herinnering aan de Canadezen

2019 en 2020 zijn bijzondere jubileumjaren: we vieren 75 jaar vrijheid. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) staat uitgebreid stil bij deze zwaar bevochten vrijheid, waarbij ons accent ligt op Nederland en de Nederlandse bijdragen. De onderstaande bijdrage van Tessa Mulders is overgenomen van de website www.75jaarvrij.nl.

Medio april naderen militairen van de 2nd Canadian Infantry Division in hoog tempo de stad Groningen. Ze verwachten de provinciehoofdstad snel te veroveren. Het tegendeel blijkt echter waar: in het centrum van de stad verschansen zich nog duizenden Duitse militairen en Nederlandse SS’ers, die geenszins van plan zijn zich zonder slag of stoot over te geven. De bevrijding van Groningen mondt daardoor uit in een ware veldslag die duurt van 13 tot en met 16 april.

Tijdens de vier dagen van hevige straatgevechten moet Groningen huis voor huis worden veroverd. De stad komt daardoor verre van ongeschonden uit de strijd. Door de gevechtshandelingen en brand worden grote delen van het stadscentrum verwoest. Bij de strijd sneuvelen tientallen Canadese militairen en ruim honderd Duitsers. Ook komen meer dan honderd burgers om het leven.



Als eerbetoon aan de militairen van de 2nd Canadian Infantry Division is op 5 mei 1995 ten noordoosten van de stad het Bevrijdingsbos officieel geopend. De Groningse gemeenteraad stelt begin jaren negentig negen hectare land ter beschikking voor het aanplanten van dertigduizend esdoorns. Het esdoornblad (maple leaf) is het nationale symbool van Canada. De eerste boom is geplant op 5 mei 1992. Drie jaar later, ter herinnering aan de viering van vijftig jaar vrijheid, wonen ruim tweehonderd Canadese bevrijders en oud-verzetsleden de officiële opening van het Bevrijdingsbos bij.

Het Bevrijdingsbos telt verschillende gedenktekens. Zo vermeldt een gedenksteen de diverse eenheden van de 2nd Canadian Infantry Division die betrokken waren bij de bevrijding van de stad. Ook de vijver in het bos herbergt een monument ter herinnering aan de Canadese bevrijders. Uit dit metershoge beeld in de vorm van een esdoornblad vliegen symbolisch vredesduiven op. Daarnaast loopt door het Bevrijdingsbos een educatieve wandelroute. De wandeling voert de bezoeker langs een tiental stenen waarop de rechten van het kind zijn vastgelegd, naar het internationale verdrag van de Verenigde Naties. Hiermee wordt een brug geslagen naar de jongere generaties, die in de toekomst een belangrijke rol zullen spelen bij het in stand houden van de herinnering aan het oorlogsgeweld.