Sporen van de strijd: Gedenkmuren in Waalwijk

2019 en 2020 zijn bijzondere jubileumjaren: we vieren 75 jaar vrijheid. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) staat uitgebreid stil bij deze zwaar bevochten vrijheid, waarbij ons accent ligt op Nederland en de Nederlandse bijdragen. De onderstaande bijdrage van Tessa Mulders is overgenomen van de website www.75jaarvrij.nl.

Het is nog vroeg in de morgen wanneer Waalwijk op 10 februari 1945 wordt opgeschrikt door een serie Duitse V-1’s die over de stad suizen. Eén V-1-bom bereikt zijn doel (vermoedelijk Antwerpen) niet en stort neer in de Grotestraat. Zeventien burgers verliezen het leven door de verwoestende kracht van de explosie. Het jongste slachtoffer is slechts zeven weken oud.

De Duitse Luftwaffe zette vanaf juni 1944 het Vergeltungswaffe 1 in. De vliegende bom had een lengte van bijna acht meter en een bereik van maximaal vierhonderd kilometer. De af te leggen afstand moest vooraf worden ingesteld, waarna de springkop bij inslag explodeerde. De betrouwbaarheid van de V-1 liet echter te wensen over. Ongeveer tweeduizend exemplaren bereikten tijdens de laatste oorlogsmaanden niet hun doelwit en stortten neer op Nederlands grondgebied.

De inslag in Waalwijk liet een enorme ravage achter. Naast de omgekomen burgers raakten tientallen mensen gewond. Ook liep een groot aantal gebouwen ernstige schade op. De V-1 die in de Grotestraat insloeg, was overigens niet de eerste vliegende bom die in Waalwijk terechtkwam. Twee weken eerder, op 28 januari, was er al een V-1 in het dorp neergestort. Rond zeven uur ’s ochtends explodeerde een Velgeltungswaffe bij woningen rond het Ramppad. Hierbij kwamen acht burgers om het leven en raakten verschillende woningen onbewoonbaar.

Ter nagedachtenis aan de slachtoffers van beide inslagen zijn op 4 mei 1995 twee door scholieren ontworpen bakstenen monumenten onthuld. De gelijksoortige gedenkmuren symboliseren de inslag van een vliegende bom in de grond. Op de muren zijn plaquettes bevestigd met daarop de namen van de dodelijke slachtoffers, die zo aan de vergetelheid worden onttrokken.