Sporen van de Strijd: Tastbare oorlogstekens

2019 en 2020 zijn bijzondere jubileumjaren: we vieren 75 jaar vrijheid. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) staat uitgebreid stil bij deze zwaar bevochten vrijheid, waarbij ons accent ligt op Nederland en de Nederlandse bijdragen. De onderstaande bijdrage van Tessa Mulders is overgenomen van de website www.75jaarvrij.nl.



In de omgeving van Berg en Dal staan meerdere bomen met inscripties in de bast. Op een stevige beuk staat in dikke letters: “Elwood G. Summerfield”, “Sept 17-19”, “USA Paratrooper”. 75 jaar geleden kerfde deze militair zijn naam in de boom, ter herinnering aan zijn luchtlanding tijdens operatie Market Garden. Hij was niet de enige: ook andere Amerikaanse en Canadese militairen lieten tekens in de bomen achter. De inscripties vormen een letterlijk tastbare herinnering aan de aanwezigheid van deze luchtlandingstroepen.

Soldaat der eerste klasse Elwood G. Summerfield, een 24-jarige boerenzoon, verbleef in september 1944 wekenlang in de bossen tussen Nijmegen en Groesbeek. Hij behoorde tot de D Battery van het 376th Parachute Field Artillery Battalion (PFAB). Deze luchtafweer- en antitankeenheid ondersteunde het 504th Parachute Infantry Regiment (PIR) van de 82nd Airborne Division, dat op 17 september als een van de eerste para-eenheden Nederland bereikte. De eerste operaties op Nederlandse bodem verliepen voorspoedig. In de eerste twee dagen na de landing maakte D Battery twaalf Duitse militairen krijgsgevangen. Vanaf oktober 1944 had het regiment zijn hoofdkwartier in Berg en Dal. Een deel van 376th PFAB verbleef in deze periode in een huis vlakbij de ingang van het Dekkerswald Sanatorium.

Elwood raakte op 2 oktober bij een beschieting gewond, maar week niet van zijn post. Pas 56 dagen na het begin van de strijd, op 11 november, kwam er een einde aan Elwoods tijd in Nederland. Op die dag werd de gehele 82nd Airborne Division teruggeroepen naar Frankrijk. Nadat de eenheid in december 1944 nog in actie kwam tijdens het Ardennenoffensief, trok het verder Duitsland in, waar het na de wapenstilstand een bezettingstaak kreeg in Berlijn. In 1946 keerden de overgebleven mannen van 376th PFAB veilig huiswaarts: Elwood Summerfield was één van hen.