Op zondag 8 september organiseert Nationaal Monument Kamp Vught een openbare herdenking van de ontruiming van het SS-concentratiekamp Vught in september 1944. Sinds 2004 herdenkt het herinneringscentrum elke vijf jaar deze ontruiming, waarmee een einde kwam aan ruim anderhalf jaar ‘Konzentrationslager Herzogenbusch’. De herdenking start om 13.15 uur vanaf de voorzijde van Nationaal Monument Kamp Vught met een stille tocht naar de voormalige fusilladeplaats, begeleid door tamboers van het Gilde Sint Catharina. De herdenking is een van de activiteiten, waarbij het thema ’75 jaar bevrijding’ landelijk extra aandacht krijgt in de periode 2019-2020.
Prinses Juliana onthult monument op fusilladeplaats in 1947 (collectie Nationaal Monument Kamp Vught)
Khadija Arib
Na een welkomstwoord door directeur Jeroen van den Eijnde is het woord aan Khadija Arib. Van den Eijnde: “De voorzitter van de Tweede Kamer staat aan het hoofd van hét bestuurlijke orgaan in Nederland dat alle burgers vertegenwoordigt, ongeacht geloof, ras, overtuiging of afkomst. Zij staat daarmee symbool voor een onafhankelijke en onmisbare kern van ons democratische bestel. Een bestel waarvan de noodzaak en waarde juist extra werd bewezen in een periode dat deze er niet was.”
Tweede generatie
Bart Westerweel vertelt over zijn ouders, de bekende verzetsstrijders Joop en Willy Westerweel. Zijn vader werd gefusilleerd in Kamp Vught en zijn moeder overleefde het kamp Ravensbrück. Marjolein Snep vertelt over haar betrokkenheid bij het kamp Sachsenhausen, waar haar vader na Kamp Amersfoort terecht kwam. Hoogleraar staatsrecht Ernst Hirsch Ballin spreekt een overweging uit. De Politieharmonie Oost-Brabant (dirigent: Martien Maas) en zangeres Valéry van Gorp verzorgen passende muzikale omlijsting.
Dolle Dinsdag
Kamp Vught, 5 september 1944. Op deze beruchte ‘Dolle Dinsdag’ en op 6 september 1944 werd in grote haast het kamp ontruimd. Ruim 3500 gevangenen werden per trein naar Duitsland afgevoerd. Toen op 27 oktober de Schotse Cameron Highlanders voor de poort van Kamp Vught stonden, was er niemand meer te bevrijden. De mannen kwamen na Dolle Dinsdag terecht in kamp Sachsenhausen, de vrouwen moesten naar kamp Ravensbrück. Daar volgde nog een lange winter vol ontberingen, waarin veel gevangenen overleden.
Stille tocht
Op 8 september is de entree tot het herinneringscentrum vrij (geopend vanaf 12.00 uur). Langs de route lezen kinderen de namen van slachtoffers van Kamp Vught voor en ontsteekt een van hen een vuurschaal. Vertegenwoordigers van Nationaal Monument Kamp Vught en het Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers (COVVS) leggen met nabestaanden elk een krans namens alle aanwezigen. Bezoekers worden uitgenodigd om tijdens het defilé bloemen te leggen. Het programma eindigt plm. 15.30 uur.
Achtergrondinformatie monument
Inwoners van Vught plaatsten eind 1944 een groot houten kruis voor de kogelvanger op de fusilladeplaats. In 1947 werd door prinses Juliana een nationaal monument onthuld. Op de kalkstenen platen van het monument worden, naar woonplaats gerangschikt, de namen van 329 verzetsmannen genoemd, die vanaf juni tot begin september 1944 hier werden geëxecuteerd. Hierbij werd het houten kruis op de heuvel boven het monument geplaatst. De fusilladeplaats was tot de opening van het herinneringscentrum in 1990 de enige plek, die herinnerde aan de gebeurtenissen in Kamp Vught.