Op zoek naar Johannes Bergmans

Een tijdje geleden kregen we een verzetsherdenkingskruis van Johannes Matias Bergmans. Bijgevoegd waren een aantal documenten, waaronder een briefje met de tekst: "Jan Bergmans willemstraat 8 mag niet gearresteerd worden, is een misverstand." Dit maakte ons uiteraard nieuwsgierig. Een zoektocht naar Johannes Bergmans begon.




Een jaar geleden waren dit soort onderzoeken nog redelijk eenvoudig. Veel relevante documenten uit bevolkingsregisters van vlak voor de oorlog waren gedigitaliseerd en online beschikbaar. Helaas zijn deze met de nieuwe privacywetgeving (AVG) allemaal offline gehaald. Opvragen bij de archieven gaat ook niet meer zonder dat je je door een enorme papiermolen moet werken. Gelukkig weten we nog wel het een en ander te achterhalen.

Johannes Matias Bergmans werd geboren op 6 maart 1912 in Mönchengladbach, Duitsland. Vader Ivo Joseph Bergmans (13 maart 1879 - 6 augustus 1957) was geboren in Geldrop en moeder Cunegunda Elisabeth Buschmann (1 februari 1877 - 18 december 1950) in Mönchengladbach. Johannes had twee zussen en een broer, allemaal ouder.

Het gezin heeft naast Mönchengladbach ook in Geldrop, Eindhoven en Aalst gewoond. Aalst is ook het adres op het briefje, de Willemstraat 8, echter heeft op dit adres nooit een Bergmans gewoond, in ieder geval niet volgens de officiële registers. Het briefje met het adres is ondertekend door de Rayonscommandant van dienst van de P.A.N., de Partisanen Actie Nederland. De P.A.N. werd in maart 1944 in de regio Eindhoven opgericht en richt zich voornamelijk op sabotage en gewapend verzet. Zijn naam is lastig te lezen, maar na onderzoek van Raimondo Bogaars van Stichting Erfgoed 40-45 bleek dat het moest gaan om Leo Metzemaekers. De handtekening op de legitimatie van de Landelijke Onderduikers Organisatie hebben we helaas nog niet kunnen verklaren, al lijkt het op Filippo. Via Han Niemand kregen we te horen dat de handtekening van Filippo van Anton W. Vingerhoets uit Veldhoven. Hij was leider van het L.O district waar Eindhoven in lag.

Verder weten we dat Bergmans zijn verzetsherdenkingskruis op 27 oktober 1982 ontving. Vermoedelijk in Leerdam of Tilburg. Helaas is ons niet meer dan dat bekend.

Wij zouden graag meer informatie willen over Johannes Bergmans, Leo Metzemaekers en de handtekening op de legitimatie. Over welk misverstand zou het kunnen gaan? Wat heeft hij voor het verzet gedaan? Mocht iemand meer informatie hebben dan horen wij dat uiteraard graag!

Met dank aan
- Raimondo Bogaars, Stichting Erfgoed 40-45
- Erik Müller, Onderscheidingen.nl
- Regionaal Historisch Centrum Eindhoven
- Regionaal Archief Tilburg
- Regionaal Archief Gorinchem