STIWOT Battlefieldtour "Slag bij Overloon"

Op 13 mei organiseerde STIWOT Reizen in samenwerking met Battlefield Discovery een Battlefield Tour met als thema “Slag bij Overloon”. In de omgeving van dit dorp werd tussen eind september en midden oktober 1944 slag geleverd tussen Geallieerde en Duitse troepen. Aanleiding voor deze gevechten was het gedeeltelijk mislukken van operatie Market Garden in september 1944. Na afloop van deze operatie bleef er op de grens van Noord-Brabant en Limburg een Duits bruggenhoofd ten westen van de rivier de Maas achter; Brückenkopf Venlo.

Voor zowel de Geallieerde als de Duitse bevelvoerders was het bruggenhoofd Venlo van belang. De Geallieerden dienden het bruggenhoofd te veroveren om hun aanval in de richting van het Rührgebied voort te kunnen zetten. Duitse troepen wilden vanuit het bruggenhoofd een aanval in de richting van Nijmegen op touw zetten. In voorbereiding hierop versterkten zij het bruggenhoofd met de Kampfgruppe Walther waarvan de harde kern werd gevormd door de 107. Panzerbrigade. Rond Overloon waren verder drie bataljons van Fallschirmjägerregiment 21, een gemengde eenheid ter grootte van een bataljon van de 10. SS Panzer-Division Frundsberg en het Luftwaffe-Festungs-Bataillon X met 8,8cm geschut aanwezig.

De Geallieerde troepen vielen eerder aan dan de Duitse troepen. Speciaal hiervoor was vanuit de omgeving van Metz de Amerikaanse 7th Armored Division overgebracht. Deze divisie zou binnen enkele dagen via Overloon naar Venray en vervolgens naar Venlo moeten oprukken. De Amerikaanse aanval in het Peelgebied, die destijds bekend stond om haar drassige grond, bosgebieden en een gebrek aan verharde wegen, zou startten op 30 september 1944. Door Edwin Popken voorzien van deze inleidende informatie vertrokken wij vanaf restaurant Museumzicht per touringcar naar een kruispunt ten zuidoosten van Stevensbeek op de weg naar Overloon.




Nadat de eerste eenheden van de Amerikaanse 7th Armored Division rond het middaguur in de regio arriveerden werd besloten om reeds in de namiddag vanuit Stevensbeek in de richting van Overloon aan te vallen. Britse inlichtingen hadden aangegeven dat de Duitse weerstand licht zou zijn en verkenningen werden daarom niet noodzakelijk geacht. Het regende, het zicht was slecht en luchtsteun niet mogelijk. De Amerikaanse aanval liep binnen een half uur vast. Het Duitse vuur vanuit de Stevensbeekse bossen en Vortum-Mullem is hevig. Verschillende Amerikaanse Sherman tanks blijven brandend op het slagveld achter. De Amerikanen rest niets anders dan ingraven.

De ochtend van 1 oktober 1944 begint met een Duitse tegenaanval die door de Amerikaanse troepen wordt afgeslagen. Vervolgens vallen de Amerikanen weer aan en aan weerszijden van de weg van Stevensbeek naar Overloon weten zij voet aan de grond te krijgen in het Stevensbeekse bossen. Na deze gevechten behandeld te hebben verplaatsen wij ons naar een kruispunt tussen Sambeek en Vortum-Mullem. Hier lukte het de Amerikanen die dag niet om op te rukken. Pas na een zwaar artilleriebombardement wordt Vortum-Mullem op 2 oktober 1944 veroverd. Nadat ook de Stevensbeekse bossen geheel door Amerikaanse troepen zijn veroverd vallen de Duitse troepen terug op Overloon. De verliezen aan beide zijdes zijn hoog.



We volgen in de voetsporen van de Amerikaanse 7th Armored Division naar de omgeving van Kasteel De Hattert. Hier horen we hoe de Amerikaanse troepen parallel aan de spoorbaan proberen op te rukken in de richting van Overloon. Zij worden echter gestuit door onder andere de 8,8cm kanonnen van het Luftwaffe-Festungs-Bataillon X. Zowel op 3 als op 4 oktober 1944 proberen de Amerikanen de aanval door te zetten, maar ze komen niet vooruit. Ook bij Overloon zelf lopen de Amerikaanse aanvallen op niets uit. De Duitse troepen voeren zelfs tegenaanvallen uit. Het front zit vast en op 5 en 6 oktober 1944 gaan de Amerikanen in de verdediging om zodoende de geboekte terreinwinst te behouden.



De gevechtskracht van de Amerikaanse 7th Armored Division is opgebruikt en in de nacht van 6 op 7 oktober 1944 worden zij afgelost door de Britse 3rd Infantry Division. We vertrekken in de richting van Overloon om daar het verhaal van de Britse aanval op Overloon op te pikken. Maar niet voordat we een bezoek brachten aan de Overloon War Cemetery. Deze begraafplaats bevat 280 Commonwealth graven en 1 Nederlands graf uit de Tweede Wereldoorlog. De meeste gevallenen op deze begraafplaats kwamen om bij de gevechten rond Overloon van eind september tot midden oktober 1944.





Terug in Overloon gebruikten we bij restaurant Museumzicht een heerlijk 12-uurtje bestaande uit een kopje soep naar keuze, een uitsmijter ham kaas en een broodje kroket. Ook wat te drinken ontbrak natuurlijk niet en sommige deelnemers trakteerden zichzelf nog op een ijsje bij De Papegaai aan het Museumplein.



De Britse operatie Aintree startte op 12 oktober 1944 en hiervoor verplaatsten wij ons naar het “hondvormige bos” zoals het bos aan de rand van Overloon door de Britten werd genoemd. De Britten trekken goed voorbereid ten strijde en rukken op na zware artillerie- en luchtbombardementen. Ook rukken zij op over een smal front waar de Amerikanen oprukten over een breed front. De aanval slaagt. Na zware gevechten weten de Britten in de namiddag van 12 oktober Overloon onder controle te krijgen. Overloon staat onder de troepen inmiddels bekend als “het tweede Caen”. In Overloon zelf is bijna geen huis onbeschadigd gebleven.




Op 13 en 14 oktober 1944 rukken de Britten door de bossen ten zuidoosten van Overloon verder op in de richting van Venray. De opmars verloopt moeizaam door de vele sluipschutters en mijnen in het bos. Ook de oriëntatie blijkt lastig, iets dat de deelnemers aan den lijve ondervinden wanneer de gids hen op een kruispunt in het midden van het bos vraagt welke richting er gekozen moet worden. Aan het einde van de dag weten de Britten de Duitse troepen terug te dringen in de richting van Merselo. Nu kan men beginnen aan de aanval op Venray. Hiervoor hoeft enkel de Loobeek nog te worden overwonnen.



De Loobeek ligt in het open terrein tussen Overloon en Venray. Waar de Loobeek nu een vredig stroompje is was het toen een formidabele waterhindernis door de overvloedige regenval en het openen van de sluizen door Duitse troepen. De oevers zijn instabiel en liggen vol met mijnen die ook nog eens deels onder water liggen. En alsof het allemaal nog niet genoeg is worden de Britse troepen in het open terrein zwaar onder vuur genomen door Duits afweergeschut, mortieren en artillerie. Twee dagen wordt bloedig gestreden rondom de Loobeek die door de Britten de "Bloedbeek" wordt genoemd. Op de derde dag, 17 oktober 1944, wordt Venray ingenomen.







En dat is onverwacht ook gelijk het einde van de Britse opmars in het gebied. De aanvalstroepen zijn nodig voor het vrijmaken van de Schelde. De overgebleven Britse troepen hebben geen andere mogelijkheid dan zich in te graven.



Ook onze Battlefield Tour liep hier ten einde. Bij het Oorlogsmonument in Holthees staan we nog stil bij de acties van sergeant Eardley die hiervoor het Victoria Cross kreeg toegekend. En ten slotte stonden we stil bij het lijden van de burgerbevolking tijdens de gevechten.

“De herinnering blijft. De tijd gaat voorbij. Vrede is kostbaar.”

Mede door de deskundige uitleg van onze gids Edwin Popken van Battlefield Discovery, het goede weer, de vakbekwame chauffeur, de uitstekend verzorgde lunch en natuurlijk de geïnteresseerde deelnemers, kijken we weer terug op een zeer geslaagde dag! We bedanken alle deelnemers voor hun deelname en hopen hen in de toekomst weer te mogen begroeten.