Op 26 januari 2017 wordt de tentoonstelling Moederliefde. Het geheim van Ella & Audrey door de twee zoons van Audrey Hepburn geopend in het Airborne Museum. De tentoonstelling gaat over het ontstaan van de carričre van de jonge Britse Audrey Hepburn en de rol van haar moeder Ella van Heemstra. Er is veel gezegd en geschreven over Audrey’s verzetsactiviteiten ten tijde van de Slag om Arnhem. De tentoonstelling onthult echter een ander verleden.
Gelijktijdig verschijnt ook Het geheim van Audrey H., een meeslepende, psychologische roman van Miriam Guensberg, die eveneens de jeugd van Audrey Hepburn beschrijft vanuit dit ‘andere’ verleden.
Diepgravend onderzoek
In de verschillende biografieën over het leven van Audrey Hepburn staat haar Hollywood-carričre centraal. De Tweede Wereldoorlog in het algemeen en de Slag om Arnhem in het bijzonder zijn slechts voetnoten. Juist daarnaar wilden de onderzoekers van het Airborne Museum diepgravend onderzoek doen. Door verschillende nationale en internationale archieven met elkaar te verbinden hebben zij nieuwe feiten ontdekt.
Moeder stuwende kracht
Vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog reisde Audrey Hepburn naar Nederland, nadat ze haar jeugd op een Britse kostschool had doorgebracht. In Arnhem werd ze herenigd met haar moeder en twee halfbroers. Haar moeder stond er, na twee gestrande huwelijken, alleen voor met drie kinderen. Onderzoek toont aan dat Ella van Heemstra vanaf dat moment de stuwende kracht was achter haar dochters carričre. Haar brede netwerk, onder andere stammend uit de tijd dat zij lid was van een fascistische partij, in combinatie met het danstalent van Audrey, opende vanaf 1940 in Arnhem de deuren naar Audrey’s internationale carričre.
Niet eerder vertoond beeld
De tentoonstelling is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de zoons van Audrey Hepburn: Sean Hepburn Ferrer en Luca Dotti. Dotti en Ferrer hebben niet eerder vertoond beeld, waaronder bijzondere jeugdfoto’s en kindertekeningen van hun moeder en persoonlijke objecten van hun moeder en grootmoeder, in bruikleen gegeven. Het Airborne Museum is bijzonder trots deze beelden en objecten aan publiek te kunnen tonen en vereerd dit verhaal, dat veel leed heeft veroorzaakt in de familie Van Heemstra-Hepburn, te mogen vertellen.
De grijze werkelijkheid
Direct na de oorlog is de familie Van Heemstra publiek veroordeeld vanwege het fascistische verleden van Ella. Het Airborne Museum wil met dit verhaal laten zien dat voor de meerderheid van de Nederlandse bevolking tijdens de Tweede Wereldoorlog het dagelijkse leven gewoon doorging en dat de bevolking niet uit louter collaborateurs of verzetsmensen bestond. De tentoonstelling Moederliefde gaat over de kernwaarden van burgers die destijds onder druk stonden. De verhaallijn laat zien hoe een Nederlandse moeder probeerde een moreel kompas te vinden in een chaotische wereld, maar ook hoe zij zich liet leiden door soms opportunistische drijfveren, om zo haar dochter kansen te bieden die zijzelf nooit heeft gehad. De insteek van de tentoonstelling is niet het aantonen van goed of fout, maar – conform de theorie van historici als Chris van der Heijden en Ad van Liempt – het grijze gebied ontsluiten.
Naar aanleiding van het onderzoek voor de tentoonstelling Moederliefde citeerde Luca Dotti zijn moeder: ‘Another of my mother's favourite quotes is: "People, even more than things, have to be restored, renewed, revived, reclaimed, and redeemed; never throw out anyone."’
Verder zei Dotti over de invalshoek: ‘Fittingly so, this too is the mission of the Airborne Museum by which, with the same amount of love and determination restored, renewed, revived, reclaimed, redeemed and finally revealed the story behind the seed that was planted during the occupation of the Netherlands.’
Roman Miriam Guensberg: Het geheim van Audrey H.
Miriam Guensberg (auteur van o.a. Poolse tranen en Ooit) liet zich door het onderzoek van het museum inspireren tot het schrijven van Het geheim van Audrey H., een roman die deels gebaseerd is op historische feiten. Het boek vertelt over een jeugd-idylle, over de verschrikkingen van de oorlog en de problematische familieomstandigheden die Audrey Hepburn hebben gevormd.
Guensberg: ‘Mijn roman wordt verteld vanuit het perspectief van een oude psychiater die in zijn jeugd niet alleen bevriend was met Audrey, maar ook hevig verliefd op haar. De complexe moeder/dochter-verhouding, de morele implicaties van keuzes die een mens in oorlogstijd moet maken en de kwetsbaarheid van oorlogskinderen vormen de spil van mijn vertelling. Dat het icoon Hepburn kan terugzien op een glansrijke carričre maar uiteindelijk zichzelf pas vond in haar werk voor Unicef, is de apotheose van mijn roman.’
Het geheim van Audrey H. wordt tegelijkertijd met de opening van de tentoonstelling op 26 januari in het Airborne Museum gepresenteerd en aangeboden aan Paul van Vliet, cabaretier en voormalig Unicef-collega van Audrey Hepburn. Het boek verschijnt bij Uitgeverij De Kring en is vanaf 27 januari 2017 te koop bij de boekhandel voor € 18,50.
De tentoonstelling Moederliefde. Het geheim van Ella & Audrey is vanaf 27 januari 2017 tot eind augustus te zien in het Airborne Museum ‘Hartenstein’.
Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door het V-fonds.