Prof.mr. Pieter van Vollenhoven opent tentoonstelling Airborne Museum 'Hartenstein'

Op 1 september 2016 opent professor mr. Pieter van Vollenhoven de tentoonstelling ‘EGO. Vergeet mij niet’ in het Airborne Museum. De tentoonstelling gaat over het menselijk perspectief tijdens de Slag om Arnhem. De focus op het menselijk individu, de unieke objecten en het levend houden van de herinnering aan verschillende waarheden, geven stof tot nadenken.

48 persoonlijke verhalen
Luitenant John Hollington ‘Jack’ Grayburn voerde tijdens de Slag om Arnhem het bevel over het 2de Bataljon van het Parachute Regiment. Zijn bataljon slaagde er op 17 september als een van de weinige bataljons in de Rijnbrug te bereiken. Hevige gevechten volgden, waarbij hij op 20 september dodelijk werd getroffen. Hij liet een echtgenote en één jarige zoon achter.

Voor zijn moedige en vastberaden optreden werd John Hollington ‘Jack’ Grayburn in januari 1945 postuum onderscheiden met het Victoria Cross. Zijn verhaal is één van de 48 persoonlijke verhalen uit de tentoonstelling ‘EGO. Vergeet mij niet’ die vanaf 2 september te zien zijn in het Airborne Museum ‘Hartenstein’.

Het menselijk individu
Uniek aan de tentoonstelling ‘EGO. Vergeet mij niet’ is dat het accent ligt op het menselijke individu, het ‘ik’ (ego) en niet de militaire operatie. Er wordt geen nationaliteit geschuwd. Verhalen van zowel Duitse als geallieerde soldaten, burgers, verzetslieden, mannen, vrouwen, kinderen en zelfs dieren vormen de tentoonstelling. De aanloop naar de strijd, de Slag om Arnhem zelf en de nasleep worden aan de hand van de persoonlijke verhalen indringend in beeld gebracht.

Pronkstukken
In de tentoonstelling worden nieuwe verhalen met unieke pronkstukken gepresenteerd. Een van de objecten is het Victoria Cross dat postuum is uitgereikt aan John Hollington ‘Jack’ Grayburn. Hiervan zijn er na de Slag om Arnhem slechts vijf uitgereikt. Ook zijn de persoonlijke eigendommen van Luitenant-kolonel Richard Des Voeux van het 156 Battalion te zien. Richard sneuvelde op 20 september 1944 in de bossen rond Oosterbeek. In de tentoonstelling zijn de objecten uit zijn veldgraf, evenals de parachute waar zijn lichaam in ter grave werd gedragen, te zien. Hij werd later bijgezet op de Airborne Begraafplaats.

Herman Koch over impact Slag om Arnhem op zijn persoonlijke leven
Zeven mensen vertellen in een interview over de impact van de Slag om Arnhem op hun persoonlijke leven. Een daarvan is bestseller auteur, acteur en televisiemaker Herman Koch. Hij schreef het boek Eindelijk Oorlog, gebaseerd op verhalen van zijn ouders en grootouders die de Slag om Arnhem meemaakten. In het humoristische, absurdistische televisieprogramma Jiskefet legde hij met de ‘wiedergutmachungsschnitzel’ de gevoelige relatie tussen Nederland en Duitsland bloot.

Ook John Grayburn jr., de zoon van de gesneuvelde soldaat John Hollington ‘Jack’Grayburn, vertelt over zijn leven.

Ad van Liempt in documentaire over herdenkingscultuur
De tentoonstelling bevat een bijzondere educatieve gelaagdheid die aanzet tot reflecteren. Er wordt namelijk aandacht besteed aan de herdenkingscultuur die is ontstaan na de Slag om Arnhem. De Airborne Wandeltocht, die dit jaar de 70e Jubileum Editie op 3 september viert, is daar een belangrijk voorbeeld van. Ook wordt de vraag gesteld of de relatie tussen de Britten en de Nederlanders (en sinds 2006 ook met de Polen) moet worden uitgebreid met het Duits perspectief. Dit is vormgegeven in een twaalf minuten durende documentaire die in samenwerking met Omroep Gelderland is gemaakt. In de documentaire geeft onder andere Ad van Liempt, journalist en tv-programmamaker, weer hoe hij denkt dat de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog in de toekomst levend zal worden gehouden.

Programma voor kinderen
In ‘EGO. Vergeet mij niet’ is er ook voor kinderen veel te ontdekken. Het is nadrukkelijk een expositie met een lach en een traan. Zoals het verhaal over de dappere postduif William of Orange, die met een dringend bericht vanuit Arnhem werd teruggezonden naar Engeland. Voor kinderen is een speciaal educatief programma ontwikkeld. Gebaseerd op het spel ‘Wie is het?’ komen ze alles te weten over de personages uit ’EGO. Vergeet mij niet’. Ook is de tentoonstelling opgenomen in de educatieve programma’s voor basisscholen en het voortgezet onderwijs.

Verhalen onmisbaar om huidige tijd te duiden
Uit recente onderzoeken, onder andere van TNS NIPO, blijkt dat de Tweede Wereldoorlog in toenemende mate in de belangstelling staat bij het grote publiek. De verhalen uit deze oorlog worden als relevant ervaren en als onmisbaar om de huidige tijd te kunnen duiden. De generatie die de oorlog heeft meegemaakt, staat echter op het punt te verdwijnen. Daarom is er een noodzaak de nog niet eerder vertelde verhalen vast te leggen om aan het publiek te kunnen tonen. Tevens wil het museum met deze tentoonstelling de nadruk leggen op het feit dat in andere landen de Tweede Wereldoorlog op een andere manier is beleefd en op een andere manier wordt herdacht – van het eenduidige verhaal naar een meerduidige geschiedenis.

De tentoonstelling ‘EGO. Vergeet mij niet’ is van 2 september 2016 tot en met 31 december 2017 te zien in het Airborne Museum ‘Hartenstein’.