Persoonlijk verhaal symbool voor Pools leed WOII

Twee jonge Polen die afzonderlijk van elkaar in 1940 met hun familie naar een interneringskamp gedeporteerd worden, ontmoeten elkaar in Siberië. Hun liefde bloeit daar op tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog, maar in deze zware tijden verliezen ze elkaar uit het oog… De 93-jarige Poolse veteraan van de Slag om Arnhem, Jozef Wojciechowski, vertelt zijn persoonlijke verhaal in de tentoonstelling ‘Going Home. Jozef and Emilia’. De heftige Poolse geschiedenis van burgers tijdens de Tweede Wereldoorlog werd nog niet eerder zo rijkelijk geïllustreerd met persoonlijke details als in deze tentoonstelling. De nieuwe expositie is vanaf 3 juni tot en met 31 december 2016 te zien in het Airborne Museum ‘Hartenstein’ in Oosterbeek.

‘Going Home. Jozef and Emilia’ belicht onbekende geschiedenis
De expositie gaat over oorlog, vluchten, onderdrukking en hoop, verteld in het licht van een Pools liefdesverhaal. De Duitsers en de Russen deporteerden op grote schaal Polen naar interneringskampen in desolate gebieden. Alleen al in februari 1940 waren dat er 140.000. Onder hen ook Jozef en Emilia. Weinig mensen overleefden de kampen en overlevenden werden zwaar onderdrukt. Net als veel andere Polen waren Jozef en Emilia – afzonderlijk van elkaar – jarenlang op zoek naar een ‘thuis’. Deze zoektocht bracht hen via Siberië naar Kazachstan, Iran, Irak, Palestina, Egypte en van Afrika uiteindelijk naar Groot-Brittannië. In de Britse stad Hucknall volgt in 1944 hun emotionele weerzien.

Dit verhaal over de Poolse exodus en massale Poolse vluchtelingenstroom is onderbelicht gebleven. In de literatuur zijn met name de militaire verhalen over de inzet van de Poolse legers tijdens de bevrijding van Europa en Nederland beschreven. Het persoonlijke verhaal van Jozef en Emilia symboliseert het Poolse leed tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Persoonlijk ooggetuige verhaal van indrukwekkende levensreis
‘Going Home. Jozef and Emilia’ is het complete oorlogsverhaal, van 1939 tot 1947, verteld door de 93-jarige Jozef Wojciechowski. Jozefs verhaal maakt de ‘grote’ en soms abstracte geschiedenis van Polen in de Tweede Wereldoorlog concreet en invoelbaar. In de tentoonstelling zijn unieke objecten van Jozef te zien en zijn indrukwekkende levensreis, die tekenend is voor vele Poolse burgers tijdens de Tweede Wereldoorlog, wordt levensgroot in beeld gebracht.

Bijzondere samenwerking Airborne Museum en Stichting Driel-Polen
Voor de inhoudelijke ontwikkeling van deze tentoonstelling gaat veel dank uit naar Jozef Wojciechowski, zijn familie, het Generaal Maczek Museum en in het bijzonder naar de Stichting Driel-Polen. Dankzij de goede samenwerking tussen de Stichting Driel-Polen en het museum is het contact met Jozef tot stand gekomen en is onderzoek gedaan. Stichting Driel-Polen heeft als doel het laten voortbestaan van de nagedachtenis aan de bijdrage van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade aan Operatie Market Garden.

Eerste fase vernieuwing Airborne Museum gerealiseerd
De herinrichting van deze tentoonstellingszaal is een belangrijke eerste stap naar de herinrichting van de vaste presentatie in het Airborne Museum (2016-2018). Doel van de herinrichting is het frequenter en doelmatiger exposeren van collectie en bijzondere bruiklenen en om de context van de Villa Hartenstein nog beter voor het voetlicht te brengen van een breed publiek.

‘Going Home. Jozef and Emilia’ is – na ‘Gebroeders Kuik. Tieners in het verzet’ – de tweede Novelle tentoonstelling die het Airborne Museum ‘Hartenstein’ realiseert.