Franse veteraan Donatien Hamon viert 100e verjaardag

De Franse soldaat Donatien Hamon raakte op 16 mei 1940 zwaar gewond bij de verdediging van het Kanaal door Zuid Beveland. In St. Joanna ziekenhuis in Goes werd hij opgegeven. Zijn graf was al gereserveerd, maar hij overleefde. Op 22 oktober vierde hij zijn 100-jarige verjaardag.

Duitse inval
Bij de Duitse inval op 10 mei 1940 arriveerden al op dezelfde dag de voorhoedes van het Franse 7e Leger in Nederland om mee te helpen bij de verdediging. Soldaat Donatien Hamon uit Derval behoorde tot het 271e Regiment d' Infanterie (271e RI). Het was een B-Categorie eenheid: in de 3000 man tellende eenheid waren er reservisten bij die ouder waren dan 30 jaar, slecht bewapend en het transport ging hoofdzakelijk per paard en wagen. Eind 1939 waren de compagnieën in boerderijen in Noord Frankrijk gelegerd. Een roulante (door paarden getrokken mobiele keuken) zorgde voor het eten. Het was redelijk maar meer waardering kreeg het rantsoen van een halve liter wijn per dag.

Frankrijk en Engeland hadden in september al de oorlog verklaard maar daadwerkelijk geweld vond sporadisch plaats.Tot op 10 mei de oorlog werkelijk uitbarstte. Toen het 271e RI via België naar Zeeuws Vlaanderen optrok werd het menens. Andere Franse eenheden trokken Noord Brabant binnen. Op 14 -15 (en zelfs 16) mei stak het regiment met veerboten over naar Zuid-Beveland. De opdracht was: verdediging aan de westzijde van het Kanaal door Zuid Beveland.

In de avond verscheen het SS Standarte “Deutschland” aan de andere oever van het kanaal. Over en weer werd geschoten, het terrein werd spookachtig verlicht door lichtkogels. Gesteund door aanvallen van STUKA's (duikbommenwerpers) vielen de SS-ers op 16 mei aan. Met de zwaartepunten op de Vlakebruggen en de Postbrug slaagde de vijand er in om met rubberboten een bruggenhoofd te vormen. Tegenaanvallen mislukten. Bij de verdediging sneuvelden 84 Fransen en een veelvoud van hen raakte gewond.

Zwaar gewond
Soldaat Hamon, die een kilometer ten noorden van de Postbrug het terrein verdedigde raakte zwaar gewond en dacht dat zijn laatste uur had geslagen. Zijn compagnie trok terug en Hamon kroop onderlangs de dijk naar Wemeldinge. Een burger bracht hem naar dokter Gnirrip in de Dorpsstraat. Die gaf hem een injectie en zei dat hij niet mocht niet drinken. De tienjarige Corrie gaf hem toch vocht op een wattenstaafje tijdens de nacht.

De volgende dag werd Hamon naar het St. Joanna ziekenhuis in Goes gebracht. Zijn toestand was zeer kritiek. Een Rooms Katholieke geestelijke bediende hem met het Heilig Oliesel voor de stervenden. De kogel had zijn milt, long en ingewanden geraakt. Hij had verontrustende hoge koorts die niet te lang mocht aanhouden. In het ziekenhuis werkten twee Rodekruis-vrijwilligsters die belangrijk waren ((en nog steeds zijn) voor Hamon: Truus Dekker (toen 20 jaar) en Neeltje Gijzel (toen 22 jaar). De hoofdzuster riep Neeltje Gijzel om haar te helpen om de zwaar gewonde Fransman rechtop in bed te houden, zodat zij het pus uit de wond kon drukken. Dit werd verschillende keren herhaald. “Je hebt meegeholpen het leven van de Fransman te redden”, zei de hoofdzuster later.

Truus Dekker was een van de weinigen die Frans sprak en er overal bij geroepen werd om te vertalen. Als er taalproblemen waren riepen de Fransen naar “de zuster met de blozende wangen”. Met Hamon en de andere Fransen in krijgsgevangenschap hield zij briefcontact.

Na de oorlog ging het briefcontact door. Ieder jaar is er in Kapelle in mei een grote herdenking waar veel Franse soldaten van toen bij aanwezig zijn. Over en weer bezoekt men elkaar. Er is een levenslange vriendschap.

Hamon was eind 1940 nog ernstig ziek, toch moest hij zich melden van de Duitse bezetter in Maastricht. Daar zou de Ortskommandant beslissen naar welk krijgsgevangenkamp hij zou gaan in Duitsland. Dit zou zijn dood betekenen wist mevrouw Marcelle van 't Hoff -Calou, een Française, getrouwd met een Nederlander. Op 10 mei 1940 ondernam zij de niet ongevaarlijke tocht naar Zeeland om gewonde Franse soldaten te helpen. Zij ging met Hamon mee en pleitte bij de Ortskommandant om hem niet naar een kamp te sturen, dat zou zijn einde betekenen. Een Française die in perfect Duits (zij doorliep een kostschool in Duitsland) voor een Fransman pleit, is dat niet verdacht? Na een paar spannende dagen had zij toch succes.

St Jacques ziekenhuis
Donatien Hamon mocht in het St Jacques ziekenhuis in Nantes (Fr) verpleegd worden. Na 16 maanden en vele operaties was hij genezen en mocht naar zijn boerderij terug in Derval. Hij werd voor 75% invalide verklaard. Hamon had vier broers die ook in dienst waren. Zij hadden in België gevochten en moesten jarenlang in krijgsgevangenschap.



Zo goed en zo kwaad als het ging nam Hamon de draad weer op. Hij trouwde en kreeg vier kinderen. Met Truus Dekker en haar gezin bleef hij contact houden. Het laatste bezoek was in september 2005. Toen kreeg Ancien Combattant Donatien Hamon in Chateaubriant, omringd door 300 vlaggendragers, de Légion d'Honneur. De ceremonie werd bijgewoond door Philippe van 't Hoff (de zoon van) en zijn vrouw. Ook Truus Dekker was aanwezig.

Door een toeval kwam men erachter wie de Rodekruisvrijwilligster was die in het St. Joanna ziekenhuis in Goes Hamon rechtop liet zitten. Aan Hamon werd gevraagd of hij zich deze belangrijke handeling kon herinneren. Heel duidelijk verzekerde hij. Guus Remijnse organiseerde een rendez-vous in Kapelle met de dochters van Hamon en de verpleegsters die hem in 1940 in St. Joanna ziekenhuis in Goes verzorgden. Een tolk vertaalde het verhaal van Neeltje Gijzel hoe zij hun vader toen verzorgde.

Verjaardag
Evenals vorige jaren woonden Louis Brugghe en Andries Looijen van Oorlogsmuseum Vitality op 22 oktober 2015 deze bijzondere verjaardag bij in Derval. Ook de Nederlandse Militaire Attaché kolonel Jan Blacquiere was daarbij aanwezig. Zij brachten dit jaar niet alleen streekproducten in een oesterkistje mee, maar ook de pas uitgekomen bioscoopfilm "De Franse Slag in Zeeland". Ze overhandigden hem een brief van de Commissaris van de Koning in Zeeland en een brief van de burgemeester van Kapelle. Scholen feliciteerden hem met mooie tekeningen. Ook Kapellenaren die hem niet kennen gaven brieven mee en andere cadeautjes.



Drie weken geleden maakte Hamon nog een lelijke val. Maar daar is nu niets meer van te merken. Met zijn stok liep hij naar buiten en maakte links en rechts een praatje met de bezoekers. Vervolgens werd hem verzocht op een stoel plaats te nemen en drie neven gaven hem met klaroenen en een trompet een aubade. Hij genoot zichtbaar van het geheel. Het was een geweldig feest voor een 100 jarige Franse soldaat die in mei 1940 al opgegeven was.