Nieuw oorlogsmonument ‘De Gesproken Namen’

Vanaf 12 april 2015 klinken in kamp Westerbork iedere dag de namen van de 107.000 Joden, Roma en Sinti, die tijdens de Tweede Wereldoorlog vanuit ons land naar de kampen in het Oosten werden gedeporteerd. Het gaat om ruim honderd transporten, die bijna allemaal uit kamp Westerbork vertrokken. De Gesproken Namen houdt de gedachtenis aan deze holo-caustslachtoffers levend, ook van de vijfduizend mensen die terugkeerden uit de kampen. Want ook zij moesten op transport, een onzekere toekomst tegemoet.

Tussen 15 juli 1942 en 13 september 1944 vertrokken 97 treinen uit kamp Westerbork. Daar-naast gingen vier treinen naar Auschwitz en Theresienstadt vanuit andere plekken in Nederland. Voor ieder transport werd een transportlijst opgesteld. Deze lijsten zijn bewaard gebleven. Ze vermelden de namen van 107.000 uit Nederland gedeporteerde Joden. Ook is er een namenlijst van 245 Roma en Sinti die op 19 mei 1944 op transport werden gesteld.

Al hun namen klinken vanaf nu, 365 dagen per jaar, over het kampterrein, vanuit een gerestau-reerde wagon nabij ´de Rampe´, de plek in het kamp vanwaar de treinen naar het Oosten ver-trokken. Het monument De Gesproken Namen is ingesproken door verslaggevers en presentato-ren van de NOS. Op dezelfde dag dat een transport in de oorlogsjaren vertrok, wordt vanaf nu de transportlijst van die dag uit 1942, 1943 of 1944 voorgelezen. En net zolang tot er een datum is waarop destijds weer een transport vertrok.

Op zondag 12 april werd de bevrijding van kamp Westerbork herdacht, vandaag 70 jaar geleden. De transporten stonden centraal in het herdenkingsprogramma. Want de bevrijding betekende wel het einde van jarenlange vervolging, maar betekende ook het wachten op bericht over de 107.000 mannen, vrouwen en kinderen die in de voorgaande jaren uit Nederland waren wegge-voerd.

Citaten uit het dagboek van kampgevangene Philip Mechanicus en beelden van de trein vormden de rode draad van de herdenking, die live op televisie werd uitgezonden in samenwerking met de NOS. Ter ere van de 70 jarige bevrijding van kamp Westerbork is een speciale website gemaakt met verhalen van mensen die in het kamp zijn bevrijd; www.bevrijdingsportretten.nl.