Hitlers partijbijeenskomsten Toen & Nu

Forumlid Koos bezocht dit jaar Neurenberg en gaat drie fotoseries online zetten. Deze eerste gaat over de partijdagen en vooral over wat hier nog van te vinden is.

Van 1923 tot 1938 hield Hitlers NSDAP ieder jaar een Reichsparteitag. Vanaf 1927 vond dit plaats in Neurenberg. De eerste jaren waren dit eendaagse evenementen, maar vanaf 1933 duurden ze meerdere dagen. Van deze partijdagen zijn veel foto's gemaakt, maar helaas was de informatie niet altijd even duidelijk; zo ontbraken vaak de data en klopten de locaties niet. In sommige gevallen wist ik de goede datum en locatie te achterhalen, soms lukte dit niet. Mochten er toch fouten in geslopen zijn: schroom niet en laat het weten.


Partijleden marcheren in een colonne richting de bijeenkomst. Deze foto is gemaakt in 1938.
Let op de details: de kinderen die de Hitlergroet brengen en de tekst op het bord.


Links: Deze groep komt aan op station Dutzendteich dat op enkele honderden meters van de Reichsparteitagsgelände ligt, waar de partijbijeenkomsten werden gehouden. De foto is gemaakt in 1934.
Rechts: Vaak werd er ook een defilé in de binnenstad van Neurenberg door Hitler afgenomen. Hier is Hitler te zien op de Hauptmarkt in 1935.


Op deze foto is Hitler te zien in het raam van hotel Deutscher Hof in 1934. Tijdens de partijdagen verbleef Hitler in dit hotel.


Links: Nogmaals het hotel.
Rechts: Vanaf 1933 werden de partijdagen gehouden op de Reichsparteitagsgelände; deze zijn nog te bezichtigen. Er is een groot museum met films, informatiedisplays en foto's. Dit museum is centraal gelegen tussen de overblijfselen en kan als uitgangspunt dienen voor een tocht, al dan niet met gids.




Op het terrein zelf staan ook overal informatieborden in het Duits en Engels.


Links: Deze foto is gemaakt op het terrein dat bekend stond als de Luitpoldarena. Op deze foto, waarvan ik de datum niet kon achterhalen, is een bijeenkomst met de SA te zien.
Rechts: Regiment Leibstandarte op de Luitpoldarena in 1934.


Links: Ook deze foto is gemaakt op de Luitpoldarena. Hitler in 1934 voor de Ehrenhalle zum Gedenken an die Toten des Ersten Weltkriegs.
Rechts: Het gebouw is de alte Kongresshalle, gebouwd in 1906 en in dit gebouw werden in september 1935 de Neurenberger rassenwetten aan het publiek bekend werden gemaakt.


De hal bood plaats aan 16.000 personen en werd tijdens een luchtaanval in 1942 vernietigd.




Het gebouw op de bovenste twee foto’s is de Kongresshalle, hetcongrescentrum van de NSDAP met plaats voor 50.000 mensen. Het werd nooit helemaal voltooid en hierin is tegenwoordig een museum en bezoekerscentrum ingericht over de geschiedenis van het terrein.


Zeppelinfeld en Zeppelintribune: ook een paradeveld voor Wehrmacht en NSDAP-afdelingen. Het veld van 290 bij 312 meter bood plaats aan 320.000 mensen waaronder 70.000 toeschouwers op de omringende tribunes. Is nog te bezichtigen. De naam Zeppelinfeld is terug te voeren op Graf Zeppelin die een keer een landing uitvoerde op het terrein met een van zijn eerste zeppelins. Deze foto en de onderstaande foto’s zijn hier gemaakt.










Links: Na zware gevechten tussen 17 en 21 april 1945 werd Neurenberg veroverd door de US Army.
Rechts: Voor het Amerikaanse leger het terrein in gebruik nam werd eerst het hakenkruis opgeblazen.


Tussen 1945 en 1995 werd het veld gebruikt door het Amerikaanse leger. Het werd gebruikt voor sport en recreatie, o.a. concerten en autoraces. AC/DC trad er in 1979 op en maakte er een LP van.


Dit waren ooit de toiletgebouwen achter de tribunes.


Links: De toiletgebouwen zijn nu in handen van particulieren en worden opgeknapt voor bewoning.
Rechts: De tribunes zijn niet meer in gebruik.




Dit is het transformatorhuis dat o.a. het Zeppelinfeld van stroom moest voorzien. Na jarenlange leegstand zit er nu een Burger King in. Als je goed kijkt kun je nog zien waar de adelaar boven de deur zat.


Links: Tegenover het Zeppelinfeld zou het Deutsches Stadion komen. In 1937 werd begonnen aan het stadion dat plaats moest gaan bieden aan 400.000 man. Verder dan de eerste steen en een gat in de grond (de fundering) is het nooit gekomen omdat de oorlog uitbrak.
Rechts: De eerste steen is bewaard gebleven.


De fundering was uitgegraven maar is volgelopen met grondwater. Na de oorlog werd de hele omgeving volgestort met puin van de 44 luchtaanvallen die Neurenberg te verwerken kreeg. Dit puin zorgt ervoor dat het grondwater zwaar verontreinigd is.


Dwars door de Reichsparteitagsgelände loopt de Großen Straße. De straat is er nog steeds; het graniet dat gebruikt werd kwam uit steengroeven van o.a. concentratiekamp Flossenbürg en Groß-Rosen.


Ook nooit volledig afgebouwd: het Märzfeld, een paradeveld voor de Wehrmacht van 955 bij 611 meter met omringende tribune voor 250.000 toeschouwers. De oplettende wandelaar kan nog restanten ontdekken. Werd na de oorlog afgebroken om plaats te maken voor een woonwijk.