Sobibor overlevende Jules Schelvis (93) geeft laatste concert in Assen

De 93-jarige Sobibor overlevende Jules Schelvis geeft op 13 oktober zijn laatste herdenkingsconcert in Assen, op gezamenlijk initiatief van Herinneringscentrum Kamp Westerbork en Theater De Nieuwe Kolk. Begeleid door muziek van Bach, uitgevoerd door het Nationaal Symfonisch Kamerorkest, vertelt Schelvis over de 72 uur durende reis van kamp Westerbork naar Sobibor. Hij is één van de slechts 18 Nederlandse overlevenden van dat vernietigingskamp.

Jules Schelvis zette vlak na de bevrijding zijn verhaal op papier en schreef het boek Vernietigingskamp Sobibor. Hij stond in juni in een uitverkochte Westerkerk in Amsterdam en is daarna met het orkest naar Berlijn en Krakau afgereisd. Het concert in Assen is de laatste keer dat Schelvis voor publiek over zijn oorlogservaringen vertelt. “Mijn wens is dat u dit aan uw kinderen vertelt, zodat ook zij weten wat er in de Tweede Wereldoorlog met de Joden is gebeurd. Dan hebben u en ik, met mijn getuigenis aan de nagedachtenis van 34.000 Joden uit Nederland, een steentje bijgedragen.”

Tenminste 170.000 Joden zijn in de gaskamers van Sobibor vermoord. Van hen kwamen 34.313 uit Nederland. In 1943 reden 19 treinen vanuit kamp Westerbork naar Sobibor. Schelvis, één van de 18 Nederlandse overlevenden, vertrok op 1 juni: “Drie lange en bange dagen vol onzekerheid heeft de tocht geduurd, vol van wanhoop en geruzie. Door oververmoeidheid interesseerde het ons al niet meer waar we terecht zouden komen. Er bleef maar één vraag over: hoe komen we uit deze stinkende overvolle veewagen om wat frisse lucht te happen? Het was na 72 uur rijden vrijdag omstreeks tien uur geworden toen de trein in de nabijheid van een kamp stopte. Het bleek Sobibor te zijn.”

Schelvis schetst tijdens het concert een reëel beeld: hoe zag de wagon er van binnen uit, wie waren zijn lotgenoten, wat bespraken zij met elkaar, wat waren zijn gedachten en emoties tijdens de verschrikkelijke reis? De fragmenten van het verhaal worden afgewisseld met muziek van Bach, uitgevoerd door het Nationaal Symfonisch Kamerorkest, onder leiding van Jan Vermaning en ondersteund door unieke historische beelden uit het archief voor Beeld en Geluid. Het concert in Assen is onderdeel van de Sobibor-activiteiten op 11, 12 en 13 oktober in Herinneringscentrum Kamp Westerbork.