Expositie over kinderen uit het weeshuis van Westerbork

De expositie Het weeshuis van kamp Westerbork is van 10 september tot 1 oktober voor de tweede keer dit jaar te zien in Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Van 1942-1944 deed Barak 35 dienst als weeshuis. Voor de kinderen die daar waren ondergebracht wordt op 1 oktober een bijeenkomst georganiseerd in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork.



Barak 35, het weeshuis
In het najaar van 1942 werd barak 35 als weeshuis ingericht. De bestaande zalen werden verbouwd en ingericht tot een zaal voor meisjes, jongens en een ruimte voor baby’s en peuters tot vijf jaar. De wanden van de zaal waar de baby’s en peuters verbleven waren versierd met tekeningen uit sprookjes. In de zaal voor de jongens en de meisjes stonden stapelbedden van driehoog. Er kwam ook een spreek- en behandelruimte voor een kinderarts, een keuken, een kantoor voor de directeur en een zaal voor moeders met zuigelingen. Daarnaast was er een centrale ruimte met tafels en banken, dat werd gebruikt als eetzaal, school, recreatieruimte en synagoge.

Kinderen uit het weeshuis van kamp Westerbork
Bij de totstandkoming van de expositie in het voorjaar werd duidelijk dat de kinderen van toen meer hebben ervaren en ook onthouden dan altijd werd gedacht. Dit bleek bijvoorbeeld bij de kinderliedjes die in het kamp werden gezongen, een onderwerp waarover nauwelijks iets bekend is. De bijeenkomst voor de toenmalige kinderen van het weeshuis is bedoeld om (kamp)ervaringen en herinneringen uit te wisselen, vragen te stellen en zoveel mogelijk kinderliedjes vast te leggen.

Documentairemaakster Esmeralda Böhm heeft de geschiedenis van het weeshuis prachtig weergegeven in de documentaire De kinderen van Birnbaum, die op 4 mei door de NOS werd uitgezonden op televisie.

De kinderen van Birnbaum
De documentaire De kinderen van Birnbaum vertelt het aangrijpende verhaal van de Joodse familie Birnbaum die in 1939 in -toen nog- vluchtelingenkamp Westerbork terecht kwam. Vader en moeder Birnbaum ontfermden zich in de loop van de tijd steeds meer over Joodse (onderduik-)kinderen die zonder ouders het doorgangskamp binnenkwamen. De kinderen kregen ook les in het weeshuis en gingen er naar de synagoge. De wekelijkse transporten vormden een constante dreiging voor de weeskinderen en hun verzorgers. Hoewel de leiding er alles aan deed om de kinderen zolang mogelijk in het weeshuis te houden, gingen uiteindelijk bijna alle kinderen op transport naar de vernietigingskampen in het Oosten.

Naast de tentoonstelling in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork heeft het centrum een publicatie gewijd aan de geschiedenis van het weeshuis en het dagelijks leven van haar bewoners. Het exclusieve exemplaar Het Weeshuis van kamp Westerbork, inclusief dvd ‘De kinderen van Birnbaum’ is vanaf 10 september verkrijgbaar voor € 9,95.