Herdenking 90 jaar onthoofding van Van der Lubbe door nazi's

Dit jaar is het ruim 90 jaar geleden dat de nazi's de Leidse anti-nazi Marinus van der Lubbe (Leiden, 13-01-1909 – Leipzig, 10-01-1934) onthoofdden. Daarmee werd hij eerste dodelijke nazislachtoffer. Hij wordt herdacht in Leiden op zijn sterfdag op vrijdag 10 januari 2025.

Van der Lubbe stichtte in 1933 uit protest tegen de nazi's een kleine brand in het Duitse parlement, de Reichstag, in Berlijn. De nazi's noemden  deze zg. 'Reichstagbrand'  een 'communistisch complot' en grepen dit aan om een staatsgreep te plegen. Daarna begon de grote naziterreur in Duitsland met de concentratiekampen, de Holocaust en WO-II. Na een proces en veroordeling in september 1933 en een valse naziwet in december werd van der Lubbe in Leipzig met de guillotine vermoord op 10 januari 1934.

Eerste buitenlander
Van der Lubbe was de eerste buitenlander die de nazi's hebben vermoord, maar ook de eerste Nederlandse verzetsman tegen de nazi's. In Nederland en het buitenland leidde zijn dood tot veel publiciteit in 1933 en bij zijn onthoofding in 1934 en daarmee tot enkele belangrijke antinazistische daden en veel publiciteit. Zo startte in 1936 o.m. het antifascistische Comité van Waakzaamheid, met leden als prof. Jan en zijn vrouw Annie Romein, prof. pater Titus Brandsma, en de Joodse prof. Ph. Kohnstamm en schrijvers zoals Simon Vestdijk, Ed. du Perron, Menno ter Braak en Henriëtte Roland Holst.

Hitlers coup
De aanklacht tegen de communist Van der Lubbe was dat hij een brand had gesticht in het Duitse parlement op 27 februari 1933 - wat hij bekende. Hitler noemde die brand ten onrechte een 'communistisch complot' en pleegde meteen een coup om de moorddadige nazidictatuur te vestigen. Deze leidde tot de volkomen onnodige Tweede Wereldoorlog en de Holocaust oftewel de genocide op Joden in Europa (Hebreeuws: shoah).

Werkgroep 'Herdenk nazi's niet'
Organisator van de herdenking is de werkgroep 'Herdenk nazi's niet'. Deze bestrijdt sinds 2021 allerlei vormen van nazisme en fascisme in Nederland en België en ook de verrechtsing. De groep krijgt steun van o.m. AFA Fryslân te Drachten, het Simon Wiesenthal Center in Jeruzalem, ex-Provo voorman Roel van Duijn, de Féd. Int. des Résistants te Berlijn, twee opperrabbijnen e.v.a.

De werkgroep roept de bevolking op om deel te nemen aan deze herdenking, ook vanwege het begin van het 80ste bevrijdingsjaar in Nederland. De werkgroep heeft vanwege dit bijzondere jaar een nieuwe 'Kleine canon van Nederland en het verzet' samengesteld.

In 2024 was er geen herdenking omdat de werkgroep vindt dat het 80-ste bevrijdingsjaar een beter kader biedt voor Van der Lubbes grote verzetsdaad.

HERDENKING

DATUM: vrijdag 10 januari 2025
TIJD: 16:30
ADRES: Van der Lubbehof,  Leiden
ORGANISATOR: werkgroep 'Herdenk nazi's niet'