Herdenkingen Zeeland

Op 31 oktober 2009 vond bij het monument op de Sloedam bij Arnemuiden en in het stadscentrum van Middelburg een grote herdenking plaats in het kader van 65 jaar bevrijding in Zeeland.

De herdenking op de Sloedam begon om 10.30 uur onder grote belangstelling van een aantal veteranen en hun familie of begeleiders. Aanwezig waren ook verschillende hoogwaardigheidsbekleders, waaronder de attaché van de Franse ambassade en de Franse attaché van Canada, de Commissaris van de Koningin mevrouw Karla Peijs en de burgemeester van Middelburg. Er was grote publieke belangstelling voor deze 65-jarige herdenking.



Langs de beroemde Postweg stonden verschillende voertuigen van “Keep them Rolling” opgesteld, die zich na de herdenking op de Sloedam over Walcheren zouden verspreiden en in de middag tijdens de herdenking op de Dam in Middelburg weer aanwezig waren. Op het uitkijkpunt over het Sloegebied achter het monument stonden de muzikanten van de HM Royal Marines, zij zouden onder andere de Last Post ten gehore brengen. Een aantal malen was er een fly-over door een Piper Cub L4 vliegtuig en een Auster MK3, verzorgd door “Wings to Victory”. Tijdens de oorlog werden deze types vliegtuigen ingezet bij bijzondere missies als trainings-, verkennings- en observatietoestellen rond de geallieerde linies.

Direct achter het Franse monument stond de Muziekvereniging Arnemuiden opgesteld. Het orkest speelde “Blijf mij nabij” en zou de verschillende volkliederen ten gehore brengen van de landen die op de Sloedam in 1940 en 1944 strijd hebben geleverd. Er werden door Canadese begeleiders vlaggetjes en speldjes ter herinnering uitgedeeld aan het publiek. Afwisselend waren de Schotse traditionele liederen van Inter Scaldis Pipes and Drums uit Middelburg te horen. Bij iedere herdenking is deze internationaal bekende band aanwezig.



De eigenlijke ceremonie startte met een welkomstwoord van Mr. J.M. Bleyenbergh, ambtenaar van de gemeente Middelburg. Dan volgde een toespraak door burgemeester Koos Schouwenaar van Middelburg. In deze toespraak werd een bericht voorgelezen van Buckingham Palace, dat men in gedachten bij deze herdenking aanwezig was. Na de toespraak werd de “Exhortation” uitgesproken door Mr. Withers van de 4/5 Royal Scots Fuseliers.

"We rember before God and command to His safe keeping,
those who have died for their country
and for liberation of Europe
and the establisment of peace throughout our continent.

They shall grow not old, as we that left grow old.
Age shall not weary them, nor the years condemn.
At the going down of the sun and in the morning,
We wil remember them."

Iedere aanwezige herhaalde deze laatste zin: "We will remember them".



Het taptoe-signaal werd gespeeld door een Bugler van de HM Royal Marines, gevolgd door de Last Post. Tijdens de daarop volgende minuut stilte was het ook werkelijk doodstil. Daarna werd de Reveille geblazen. Padre V. Bourdreau, een veldprediker, las een gebed voor waarna de schoolkinderen uit Arnemuiden assisteerden bij de kransleggingen. De monumenten op de Sloedam zijn geadopteerd door deze schoolkinderen van een basisschool in Arnemuiden. Op de achtergrond speelden Inter Scaldis Pipes and Drums uit Middelburg, Pagasus Pipes and Drums uit Barneveld en Muziekvereniging Arnemuiden begeleidende muziek, zoals na iedere kranslegging een lament (klaaglied). Nadat alle kransen zijn gelegd werden de volksliederen van Frankrijk, Canada en Groot Brittannië door Muziekvereniging Arnemuiden gespeeld.

Een afsluitend dankwoord kwam van de voorzitter van de Stichting Steun aan de Bevrijders, waarna ter afsluiting het Wilhelmus werd gespeeld door Muziekvereniging Arnemuiden. De verschillende muziekkorpsen marcheerden in van te voren aangegeven volgorde af waarna het publiek het terrein kon verlaten.

De 65-jarige herdenking van de vrijheid werd vervolgd in de middag op de Dam nr. 6 – 8 in Middelburg bij de Capitulatieplaquette. De overgave van de Duitse troepen vond hier op 6 november 1944 plaats. De ceremonie had een bijna zelfde volgorde: het begon met het voorlezen van toespraken door de hoogwaardigheidsbekleders, dan de “Exhortation”, gevold door de kransleggingen met begeleidende muziek. Nu was de Deltaband aanwezig en de Inter Scaldis Pipes and Drums uit Middelburg. Ook waren er nu Noorse hoogwaardigheidsbekleders en veteranen aanwezig.



Na de afsluiting van de herdenking op de Dam werd de vlag in top gehesen op de openbare gebouwen en kon het publiek kiezen tussen op de Dam blijven en luisteren naar optredens van de Star Sisters en de Band of Liberation, of de historische voertuigen volgen door de Lange Delft richting Markt waar de voertuigen zich voor bezichtiging opstelden en er een Taptoe was. De veteranen, die slecht ter been waren, konden in de voertuigen meerijden waar zij gretig gebruik van maken. De veteranen die beter uit de voeten konden, marcheerden voor de voertuigen uit. Ze kregen een luid begeleidend applaus van het publiek langs de hele route naar de Markt en genoten hier zichtbaar van.

Mia van den Berg
Alle foto's: © Rudi Schouwenaar & STIWOT