Dasselse dwangarbeiders: Einbeck ziekenhuis (12/22)

Nederlandse dwangarbeiders in Dassel

Ongeveer een jaar geleden, kreeg ik de brieven van Gerard Schampers in handen. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkte ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. Na vele verhalen over hen te hebben gehoord en gelezen, wilde ik de omgeving waar ze die tijd doormaakten graag met eigen ogen zien. Dus reed ik vier uur richting het oosten. In deze serie beschrijf ik mijn indrukken aan Dassel tijdens die dagen.

Het bejaardenhuis op de plek van het oude ziekenhuis in Einbeck.

Einbeck is een hanzestad die bekend staat om haar vakwerkhuizen. Het is ook de plek waar Janus Brekelmans, één van de 22 studenten die in Dassel tewerkgesteld was, overleed. Hij werd ziek van zijn werk in de Ruwo-fabriek en daarom in Einbeck in het ziekenhuis opgenomen.

Ik loop door het stadje. Er is een markt, de terrasjes zitten vol, maar daar kom ik niet voor. Hoe mooi de binnenstad ook is, mijn doel ligt er net buiten. Stil loop ik door de herrie. Langs wat lijkt op een oude stadsmuur, met een parkje en kinderspeelplaatsen. Het is weekend. Ik hoor de kinderen genieten van hun dag en de zon. Ik loop rustig verder, een bruggetje over.

Ik kom uit bij een bejaardenhuis, dit is de plek waar het ziekenhuis van Einbeck stond. De plek waar Janus' lijden stopte. Gerard Schampers was die ochtend net vertrokken. Hij had zich arbeidsongeschikt weten te verklaren en kon naar huis. Het was weer één van hen gelukt te ontsnappen! Maar deze avond verloren ze Janus. De schok in de studentengroep was groot.

Theo Bakkeren schreef er over: "'s avonds het fatale bericht, dat Janus Brekelmans in het ziekenhuis in Einbeck overleden is. Aan de gevolgen van zijn difterie infectie; dat is de allereerste van onze groep, zouden er nog méér volgen in de naaste toekomst? 's Avonds zijn we nog bij de pastoor geweest, om wat getroost te worden en e.e.a. te regelen voor de begrafenis in Dassel dus."

Gerard zou het niet meekregen, hij kwam uit Helmond, maar dat was ondertussen bevrijd. Naar huis kon hij niet, waardoor hij strandde in Hengelo. Pas een maand later hoorde hij dat Janus op de dag van zijn vertrek was overleden.

Na de bevrijding van Nederland kon Gerard eindelijk naar huis. Gerard schreef over de dood van Janus: "’t Zal wel bekend zijn dat Janus Brekelmans 4 december in Einbeck aan diphteritis overleed, juist op de dag van mijn vertrek. Ik hoorde het pas ’n maand later van Joop Nahuysen die in Hengelo in 't noodsanatorium ligt met t.b."

Janus werd op 8 december 1944 in Dassel, bij de Katholieke kerk aan de rand van het stadje, begraven. Zijn medestudenten droegen de kist ter grave. Theo schreef: "Op deze feestdag van Maria Onbevlekt Ontvangen Janus begraven op het kerkhof in Dassel, na een uitvaartdienst om 14.00 in de kerk. Het kerkhof ligt naast de kerk." Ik vertrek bij het ziekenhuis en leg dezelfde route af met de auto, naar het kerkhof bij de kerk in Dassel.