Op 5 en 6 september 1944 vond het laatste transport van gevangenen vanuit ‘Konzentrationslager Herzogenbusch’ (bekend als Kamp Vught) naar het concentratiekamp Sachsenhausen plaats. In totaal zouden meer dan 1.400 Nederlandse gevangenen van ‘KZ Sachsenhausen’ in het Duitse Oranienburg de oorlog niet overleven. Daarom worden ieder jaar in september de Nederlandse slachtoffers van kamp Sachsenhausen herdacht in Vught. Pieter Broertjes is op vrijdag 9 september een van de sprekers. Hij is journalist, oud-hoofdredacteur van de Volkskrant en oud-burgemeester van Hilversum.
Scholieren BS De Springplank leggen krans. Foto: Jan van de Ven
Om 10.45 uur vertrekken deelnemers vanaf het Raadhuis (Leeuwensteinplein 5 in Vught) in een stille tocht naar het Sachsenhausen-monument in het nabijgelegen Reeburgpark. De tamboers van het Vughtse Sint Catharinagilde leiden de stoet. Na aankomst bij het monument start om 11.10 uur het programma met een welkomstwoord van ceremoniemeester Riekje van Nieuwstraten en Nathalie Pullens-Robeerst, plaatsvervangend voorzitter van de Gemeenteraad Vught.
Pieter Broertjes
Bij het monument start om 11.00 uur het officiële gedeelte van de openbare herdenking. Pieter Broertjes vertelt – voor het eerst voor publiek – over zijn vader Nico Jan (roepnaam Frits, 1915-2004), die ruim vier jaar gevangenschap in kamp Sachsenhausen overleefde. Zijn vader was cavalerieofficier en vervoerde tijdens de bezetting materiaal voor het verzet in auto’s van de marechaussee. In 1941 werd hij verraden en opgepakt. In het Oranjehotel in Scheveningen volgde vier maanden eenzame opsluiting, vervolgens drie maanden Kamp Amersfoort. Aan het einde van 1941 werd hij gedeporteerd naar Sachsenhausen waar hij pas in april 1945, ondervoed en verzwakt, bevrijd werd. Broertjes: “In zijn ogen leefde de oorlog voort. Hij was op zijn hoede, altijd.”
Gedichten en bloemen
Naast de toespraak van Broertjes is er een muzikale bijdrage van Joachim Koch (zang) en Hajo Sanders (toetsen). Twee scholieren van basisschool De Springplank uit Vught lezen zelfgemaakte gedichten voor. Tot slot volgen de traditionele twee minuten stilte en het leggen van kransen en bloemen bij het monument. Het programma eindigt omstreeks 12.00 uur.
Nationaal Monument Kamp Vught organiseert de openbare herdenking in samenwerking met de Stichting Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers (COVVS). Belangstellenden zijn welkom om het programma bij te wonen.
Lezing
Jan van Dullemen vertelt op 9 september vanaf 13.30 uur in Nationaal Monument Kamp Vught over het opzienbarende leven van Richard Schoemaker, die op 3 mei 1942 werd gefusilleerd in kamp Sachsenhausen. Schoemaker stierf als verzetsheld, maar was ook een vooraanstaand architect en hoogleraar, KNIL-militair én olympisch sporter. Van Dullemen schreef er het boek ‘Architect in Bandoeng, verzetsstrijder in Delft’ over, dat in mei 2022 verscheen. Van Dullemen gaat in zijn lezing specifiek in op het oorlogsverleden van Schoemaker. De toegang tot de lezing is inbegrepen bij de entree tot het museum; reserveren is mogelijk via info@nmkampvught.nl. Dit onderdeel eindigt om ongeveer 14.30 uur.