STIWOT'ters bezoeken 60 jaar D-Day

6 juni 2004, waarschijnlijk de laatste grote herdenking van D-Day. 60 jaar geleden vielen de geallieerde legers onder leiding van Generaal Eisenhower de Normandische kust aan. Verscheidende STIWOT'ters liepen al ruim een jaar van te voren met het idee om daar heen te gaan. Dit resulteerde in een groep van 10 die vanaf 5 juni een week in Normandië zouden zitten. Uiteraard konden we het niet laten om er een verslag over te schrijven, ook zullen er terzijnertijd nog vele foto's online worden gezet. De groepsfoto van de groep van 10 hebben we alvast wel online gezet. De links in het artikel verwijzen naar onze oorlogsmusea.nl website, zodat u meer informatie kunt vinden over de door ons bezochten plaatsen.

Vrijdag 4 en zaterdag 5 juni 2004
Op vrijdag avond verzamelden we ons allemaal bij Hans Molier. Onder het genot van wat drinken en lekkere broodjes, klaargemaakt door mevrouw Molier, maakten we ons klaar om de reis vanuit hier aan te vangen.
Rond 01:30 uur vertrokken we vanuit Roosendaal. Gelukkig was het niet echt druk op de weg, waardoor we gestaag door konden rijden richting Frankrijk. We konden pas in de loop van de middag, 16:00 uur, in ons huisje. We konden dus lekker op ons gemak er naar toe rijden. Er werd dan ook regelmatig de nodige pitstops ingelast en de rokers onder ons kwamen ook voldoende aan hun trekken.
Toen we aankwamen was het 09:00, we konden dus nog lang het huisje niet in en besloten naar twee kerkhoven te gaan. We kwamen aan bij een Brits kerkhof in St. Désir-de-Lisieux (bij Liseaux). Hier staan 469 graven, waaronder een enkele uit de Eerste Wereldoorlog.
Direct achter dít kerkhof lag het Duitse kerkhof. Hier liggen 3.735 Duitse soldaten die in dit gebied het leven lieten. Deze bood weer een totaal ander beeld dan de Britse begraafplaats. Direct viel op dat alles veel somberder was en dat eveneens elk kruis stond voor vier of zelfs vijf personen. Eveneens zeer indrukwekkend.
Na een korte bezichtiging van deze kerkhoven gingen wij door naar de plaats Vimoutiers. Hier staat een Duitse Tiger aan de kant van de weg. Dit was zeker een indrukwekkend gezicht. Verschillende foto's werden van dit 'monster' gemaakt, uit alle hoeken en standen.
Deze bezoeken waren allemaal wel leuk en aardig, maar er moesten natuurlijk ook de nodige inkopen gedaan worden. Want na zo'n vermoeiende dag moest er natuurlijk goed gegeten worden. Gelukkig waren er tussen de middag nog een aantal supermarkten open, zodat we toch het nodige in konden slaan.
Na het eten zijn verschillende van ons nog naar een door Wilco ontdekte Duitse stelling wezen kijken. Zeker een leuk object, dat eigenlijk al verschillende malen door ons zo voorbij gereden was.

Zondag 6 juni 2004
Vandaag is het D-Day. Precies 60 jaar geleden dat de bevrijding van West-Europa begon. Dit was de grote dag waarop heel Normandië afgezet was. Toch hebben wij vandaag een aantal plaatsen bezocht. We begonnen de dag met een vroeg ontbijt. Na de zware dag van gisteren was het ook vandaag alweer om 07:00 dag voor ons.
Na een goed ontbijt vertrokken we in de richting van de dorpen Ranville en Bénouville. Hier waren wij getuigen van een optocht van verschillende veteranen van de 6th British Airborne Division. Zij liepen naar de kerk en begraafplaats van Ranville. Daarna liepen wij door naar het Memorial Pegasus. Het museum gewijd aan dezelfde Britse eenheid. Dit bood ons de gelegenheid om tevens de nieuwe Horsa zweefvliegtuig, die de dag ervoor door Prince Charles van Engeland geopend werd, te bekijken. Een indrukwekkend gezicht.
Na het één en ander geshopt te hebben liepen we rustig terug richting auto die we kilometers terug achter hadden moeten laten. Al teruglopend bezochten we nog de begraafplaats van Ranville waar ook het graf ligt van Brotherigde, de waarschijnlijk eerst gesneuvelde soldaat tijdens D-Day. Uiteindelijk bij de auto aangekomen, vertrokken we naar de MacDonalds om ons daarna te begeven richting Sword-beach, om beter te zeggen Ouisterham. Daar was alles afgesloten in verband met de komst van niemand minder dan Jaques Chirac, de president van Frankrijk die onder politie escorte enkele medailles uit kwam reiken. Het gebied werd hierdoor hermetisch afgesloten, waar niet iedereen het mee eens was.
Via het strand gingen wij naar het Le Grand Bunker Musee, alwaar een shop was ingericht. Helaas was het museum al gesloten en besloten we daarom in de richting van het strand te lopen waar we onder het genot van een groot glas bier deze indrukwekkende en onvergetelijke dag nog eens nabespraken. Na dik 13 uur achter elkaar in touw te zijn geweest besloten we om maar weer terug naar ons huisje te keren. D-Day was een prachtige dag, waarin we veel gezien hebben. Het zal een dag zijn die we niet snel zullen vergeten en die ons lang zal heugen.

Maandag 7 juni 2004
Vandaag zouden we de Amerikaanse sector gaan bezoeken. Op het programma stonden Point-du-Hoc en Omaha Beach. Allereerst gingen we naar Grandchamp-Maisy voor een bezoek aan het Ranger Museum. Helaas stonden we voor een dichte deur. Deze ochtend was het museum namelijk gesloten. We besloten hieropvolgend naar de klif te gaan alwaar de Rangers op 6 juni 1944 aan land kwamen, Point-du-Hoc.
Deze klif, vol met bomkaters en restanten van bunkers geeft een aardig beeld van de heftige gevechten en bombardementen vóór en tijdens D-Day.
Dit veredelde maanlandschap, met meters diepe kraters was het gevolg van vele luchtaanvallen en beschietingen van scheepskanonnen in de voorbereiding voor de landing van de Rangers.
Het volgende waar we naar toe gingen was een museum gewijd aan Omaha Beach. Hier lagen een aantal Geallieerde alsook Duitse uitrustingen uitgestald die een beeld gaven van de landingen op de stranden.
Na ook even een kamp, opgeslagen door re-enactors bezocht te hebben vertrokken we in de richting van de begraafplaats van Colleville-sur-Mer. Maar helaas was de weg hier naartoe afgesloten, waarschijnlijk voor een herdenking. Onderweg bezochten we nog een ander, wat groter museum gewijd aan Omaha Beach. Door middel van vele diorama’s werd hier eveneens een aardig beeld geschetst van de landing en de navolgende dagen.
We vervolgden onze weg naar de begraafplaats van La Cambe. Ruim 30.000 Duitse soldaten hebben hier een laatst rustplaats gekregen. Erg indrukwekkend was de grote grafheuvel in het midden van het kerkhof. Vele onbekende Duitse soldaten liggen onder deze meters hoge heuvel.
Nadat we in La Cambe waren geweest moest er natuurlijk nog gegeten worden. Dus pakte we even een snelle hap op de weg terug. Al met al was het weer een vermoeiende, maar zeer zeker ook een bijzondere en indrukwekkende dag.

Dinsdag 8 juni 2004
Na de afgelopen twee dagen, die vanwege het drukke programma best vermoeiend waren geweest, besloten we het vandaag even wat rustiger aan te doen. Vandaag stond een bezoek bij het grote museum in Caen, Musee Memoriaal, op het programma.
Wilco had om 09:30 een afspraak gemaakt met mevrouw Van Eersel. Na een kort openingswoord van haar, waarin ze ons vertelde wat we allemaal konden verwachten en waar we zeker naar toe moesten gaan, gingen we het museum in.
Dit museum is zeer modern van opzet en verteld de hele gang van zaken van de 20e eeuw. Er wordt verteld over de afloop van de Eerste Wereldoorlog en de periode van economische malaise in de jaren die hierop volgden. Het geeft ook een goed beeld met de opkomst van het Derde Rijk. Via een tijdlijn geeft het aan wat wanneer gebeurden, zo is alles voor iedereen duidelijk.
De volgende periode die wordt getoond neemt ons mee naar de verschrikkingen van de oorlog. Met een aantal afschuwelijke beelden wat iedereen met de neus op de feiten gedrukt. Daarna wordt er nog aandacht besteed aan de periode na 6 juni 1944 en zelfs Vietnam en de Koude Oorlog vormen een deel van het museum.
Na dit indrukwekkende bezoek gingen we weer huiswaarts. Vanavond stond er een barbecue op het programma. Het weer was prima en dus hadden ook wij het naar ons zin. Na gezellig getafeld te hebben ging iedereen onderhand naar bed, er stond immers weer een drukke dag voor de deur.

Woensdag 9 juni 2004
Zoals gezegd, vandaag gingen we weer het één en ander bekijken.
We stonden al rond 6:30 naast ons bed, want van de afgelopen dagen hadden we geleerd dat je het beste maar zo vroeg mogelijk op stap kon gaan. Allereerst gingen we naar een splinternieuw museum op Juno Beach. Dit museum, dat pas enkele maanden geopend is, richt zich helemaal op de Canadese strijdkrachten die tijdens D-Day en de daaropvolgende slag in Normandië werden ingezet. Het was een zeer informatief, modern en bovenal interessant museum.
Daarna gingen we door naar Arromanches. Nog geen drie dagen geleden het middelpunt van de grote D-Day festiviteiten. De grote tenten tegenover de Mulberry havens stonden er nog, men was nog altijd druk bezig met het opruimen van de troep. Wij gingen naar het naastgelegen Cinema Circulaire. Deze film toont de beelden van D-Day en de hedendaagse situatie in Normandië. Dit is een echt spectaculaire film, waarin je oren en ogen te kort komt. Je weet eigenlijk niet waar je het zoeken moet. Zo nu en dan heb je zelf de neiging om met de beelden mee te bewegen, je moet dan wel oppassen dat je jezelf niet laat vallen.
Na een bezoek aan deze bioscoop gingen we naar het plaatsje Arromanches zelf. Hier stond zelfs een echte Sherman Firefly op het plein, die helemaal was opgeknapt en zelfs in rijdende staat verkeerde. Daarna gingen we het museum van de Mulberry havens in. Dit museum geeft een goed beeld van de totstandkoming en het gebruik van deze kunstmatige havens. Ook vonden we hier nog een Victoria Cross van de enige Brit die tijdens D-day een Victoria Cross verdiende. Na enige twijfel bleek dit helaas een replica te zijn.
Snel gingen we door naar Longues sur Mer. Eén van de best bewaarde batterijen van Normandië is hier te vinden. Van sommige bunkers is nagenoeg alles nog te zijn. Dit complex, bestaande uit vier geschutsbunkers, een observatiebunker en een aantal wat kleinere bunkers geeft een goed beeld van de Duitse kustverdediging om een aanval vanuit zee af te slaan.
Na dit immense bunkercomplex te hebben aanschouwd vertrokken we in de richting van Colleville sur Mer. Dit behoort toch wel tot één van de meest indrukwekkende bezoeken van onze hele D-Day week. Dit reusachtige kerkhof bovenop Omaha Beach toont de graven van maarliefst 9.387 Amerikaanse soldaten die tijdens D-Day en de navolgende maanden hun leven lieten in de felle gevechten. Indrukwekkend was de dagelijkse last-post die rond 16:30 geblazen werd. Nu werd de Amerikaanse Star and Stripes naar benenden gehaald. De honderden mensen die op dit moment over het kerkhof liepen kwamen nu even tot stilstand. En bij menig-één zal er wel een traan over de wangen zijn gelopen. Zeer indrukwekkend.
Om 17:00 ging de begraafplaats dicht en besloten we om naar het stranden van Omaha Beach zelf te gaan. Dit gedeelte van het strand, dat de boeken in is gegaan als de sector Fox Green was de landingszone van de 1st US Infantry Division ‘The Big Red One’. Een mooi monument in de vorm van een pilaar is te vinden boven de duinen van dit gebied. Eveneens is er een monument te vinden van de 5th Special Engineer Brigade. Deze eenheid is in zijn geheel onderscheiden met het Croix de Guer, een hoge Franse onderscheiding.
Op ditzelfde punt staat een Duits bunkercomplex. Deze bunkers, ‘Wiederstandsnest 62’ toont een aantal bunkers die dienden voor de beveiliging van dit strand. Ook de loopgraven zijn nog zeer duidelijk zichtbaar, en toont duidelijk het immense gangenstelsel die de verschillende bunkers in dit gebied met elkaar verbond.
De dag liep alweer te einde. Er moesten nog boodschappen gedaan worden voor vanavond dus reden we weer rustig richting het huisje. Het was, zoals de voorgaande dagen weer buitengewoon indrukwekkend, maar er werd nog na lang gepraat over dat ene moment om 16:30 op de begraafplaats van Colleville sur Mer.

Donderdag 10 juni 2004
Vandaag bezochten we de Amerikaanse sector. Vooral de landingsgebieden van beide US Airborne Divisions stond vandaag op het programma. Na dik anderhalf uur gereden te hebben arriveerden we in het beroemde dorpje Sainte-mer-Eglise. Bekend vanwege de landing van de mannen van de 82nd US Airborne Division. Het drama dat zich op het kerkplein van dit dorpje afspeelde is bekend. Allereerst bezochten we een tentoonstelling die volledig in het teken stond van deze parachutisten, met veel kleding, poppen en zelf delen van de Dakota werd hier het nodige overgebracht op de mensen. Zeer spectaculier was dit wel te noemen.
Daarna gingen we naar het dorpje zelf. We bezochten hier het mooie museum. Er stond zelfs een echte Dakota en zelfs een Waco in de tent. Eveneens waren er een aantal vitrines waarin men vaak persoonlijke spullen van de mannen kon zien, zowel Amerikaans maar ook Duits materiaal. Daarnaast stonden er natuurlijk ook weer de nodige jeeps, kleding en het nodige aan wapentuig uitgestald. Daarna was het tijd om de nodige re-enactor winkeltjes en souvenir winkels te gaan bezoeken. Zo nu en dan lag er zeer interessant spul tussen, maar de prijs werd dan ook wel aardig opgevoerd.
Na een bezoek aan Sainte-mer-Eglise gingen we door naar de plaats Carentan. Bekend vanwege de zware gevechten die US Paratroopers hier voerden in de dagen na D-Day, en eveneens beroemt uit de 'Band of Brothers' serie. Echter, er was niet veel dat herinnerd aan deze tijd. Ook waren de winkels rond deze tijd gesloten, dus we besloten al vrij snel weer verder te trekken.
Het volgende wat op het programma stond was Utah Beach. Hier gingen op 6 juni 1944 de mannen van de 4th US Infantry Division aan wal. We bezochten er een museum dat in het teken staat van de landingen en de strijd in het achterland dat hierop volgde. Aan de hand van zeer fraaie maquettes laat men de verschillende Duitse stellingen en de landing zien. Ook wordt er een video vertoond die ook een zeer duidelijk beeld geeft van de periode van het verblijf van de Amerikaanse troepen in Groot-Brittannië tot aan de landingen en de daaropvolgende dagen van juni ’44. Daarna gingen nog een aantal mensen het strand van Utah Beach op, dat er vandaag de dag zo vredig bij ligt.

Vrijdag 11 juni 2004
Dit was de laatste volle dag die we in Normandië door zouden brengen. Er waren echter nog een aantal dingen die we graag nog zouden willen bezoeken. Maar we moesten ook alweer langzaam gaan toewerken naar de dag van morgen. Omdat we dus maar een aantal uren hadden moesten we keuzes maken. Vandaar dat we vandaag in twee groepen op stap gingen. De ene groep ging naar Falaise en de ander naar de batterij van Merville. Op D-Day vielen ongeveer 150 Britse parachutisten van de 9th Parachute Battalion deze batterij aan. Het moest voordat de landingen op de stranden begonnen zijn veroverd, anders zou dit ongetwijfeld duizenden doden beteken onder de troepen die op Juno en Sword zouden landen. De parachutisten verloren ongeveer de helft van hun manschappen, maar wisten uiteindelijk het Duitse garnizoen in de bunkers te overmeesteren en verdedigde het tegen diverse tegenaanvallen die nacht.
Na een bezoek aan deze stellingen en het museum dat in één van de vier bunkers gevestigd is, gingen we naar de Pegasus Bridge. Hier dronken we wat in het eerste bevrijdde pand van West-Europa, Cafe Gondreé, een kopje koffie en bespraken we nog even het bezoek aan de batterij en keken we onze ogen uit naar wat er allemaal in dit café te zien was.
De andere groep ging vandaag naar Falaise alwaar zij het museum over de slag rond Falaise zouden bezoeken. Hier vond in augustus 1944 een zware slag plaats tussen de geallieerden en de bijna ingesloten Duitse troepen.
Toen we aankwamen om 09:30 bleek dat het museum pas om 10:00 open ging.
Nadat we een bakje koffie gedronken hadden gingen we terug om het museum te bezoeken.
Eenmaal binnen werden we direct overweldigd door de grote collectie voertuigen en geschut, vooral van Duitse zijde. De collectie is opgesteld in een aantal grote vitrines, zo natuur getrouw mogelijk. De collectie omvat onder andere een Panzer 4 versie G, 2 Hanomag halbkette’s en een SDKFZ 251 en 250 temidden van aangeklede poppen. Verder omvat de collectie nog een 10 tal andere Duitse voertuigen waaronder een Horsch commando voertuig en een Kubel. Ook omvat de collectie enige geallieerde voertuigen en verder een hoop andere overblijfselen van de slag zoals hulzen, kisten en onderdelen van voertuigen.
In een goed uurtje waren we uitgekeken en werd de terugreis aanvaard. Toen we rond 11:30 terugwaren in het huis was de andere groep nog niet terug, zij zouden zich rond 15:00 weer bij ons voegen.

Zaterdag 12 juni 2004
Vandaag zat het er al weer op. Wat gaat zo’n week toch altijd weer snel voorbij. In eerste instantie zouden we om 10:00 vertrekken uit ons huisje. Omdat eigenlijk iedereen wel weer naar huis toe wilden besloten we om al om 5:30 te vertrekken. Op deze manier zou ook iedereen zijn aansluiting vanuit Roosendaal nog makkelijk kunnen halen. Het was dus alweer om 4:00 opstaan voor de meesten van ons. Gelukkig hadden we alles al de avond ervoor ingepakt waardoor we snel weg waren. Onze weg terug liep gesmeerd. Alleen hebben we Rouen nog een paar keer gezien, maar voor de rest ging het goed. Omstreeks 13:15 bereikten we Roosendaal. Na hier weer even lekker wat gedronken te hebben, ging iedereen zijn eigen weg. De meeste van ons hadden immers nog een aantal uren te gaan voordat ze thuis waren.
Al met al kunnen we spreken van een week die niet snel door ons vergeten zal worden. Het was een onbeschrijflijke ervaring, en iets dat nooit meer terug zal komen. In deze week hebben we denk ik ook een goede band met elkaar opgebouwd. De meeste van ons hadden elkaar pas één keer eerder ontmoet op de meeting in Best. Het was altijd een goede sfeer binnen de groep en ik ben van mening dat we er een hele leuke week van gemaakt hebben. Een week om nooit te vergeten.

Bedankt jongens...

Artikel: Jeroen Niels, met bijdrages van Desirée Withaar en Sjoerd van der Wal.

Foto: Ivo van den Akker.