Veel mensen zijn geneigd een boek en de film die op dat boek is gebaseerd te vergelijken. Feitelijk is dat onmogelijk aangezien film en literatuur twee totaal verschillende media zijn waar mijn inziens te vaak aan voorbij wordt gegaan. Zogenaamde boekverfilmingen lopen vaak op een teleurstelling uit voor de filmkijker omdat hij bepaalde verwachtingen heeft na het lezen van het boek. Tijdens het productieproces van een film zijn er vaak al strubbelingen tussen schrijver en filmmaker. Zo ook bij Hermans en Rademakers. Een schrijver kan schrijven wat hij wil, hij is slechts beperkt door de fantasie van zichzelf en van zijn lezer. Een filmmaker daarentegen moet zich conformeren aan de praktische mogelijkheden van zijn project.
Rademakers had overigens niet het makkelijkste boek uitgekozen voor een film. Door vrijwel iedereen werd het werk van Hermans als onverfilmbaar gezien, maar Rademakers noemde de film dan ook geen verfilming van het boek, maar een variatie op een thema.

‘Als Twee Druppels Water’ vangt aan in juni 1944 in een druilerig straatje in Voorschoten waar Ducker een klein sigarenwinkeltje heeft. Zijn vrouw heeft een affaire met een NSB-er.
Ducker is een sullig, karakterloos mannetje, maar dat verandert als er ’s nachts een parachutist, Dorbeck, in zijn tuin landt. Deze beweert een door Engeland gezonden agent te zijn die een aantal geheime opdrachten moet uitvoeren. De gelijkenis tussen beide mannen is opvallend, alleen komt Dorbeck een stuk mannelijker over. Dorbeck verdwijnt in de nacht, maar verschijnt al snel weer met enkele opdrachten voor Ducker. Ducker ziet Dorbeck als een geslaagde versie van zichzelf en hij laat zich meeslepen in diens verzetsactiviteiten. Zo pleegt hij enkele liquidaties die hij met koele precisie uitvoert. In al zijn handelen begint hij te lijken op de geheimzinnige Dorbeck, wat wordt versterkt op het moment dat Ducker zijn haar ook zwart verft. Ducker lijkt uit te groeien tot de held zoals hij zijn alter-ego Dorbeck ziet. Probleem voor Ducker is dat hij niemand kan overtuigen van het bestaan van Dorbeck, ook omdat bewijzen als foto’s gedoemd lijken te mislukken. Als Ducker op een dag met een vriendin uit het verzet in de bioscoop zit, ziet hij plotseling zijn eigen opsporingsbericht en wordt hij gearresteerd door de Duitsers. Wat is werkelijkheid en wiens werkelijkheid is het?

Hermans noemde het voornaamste thema in zijn roman dat het niet valt uit te maken wie of wat Dorbeck (geweest) is. Rademakers liet dat thema overeind staan. En decennia later staat dit thema nog steeds overeind. Het maakt ‘Als Twee Druppels Water’ een psychologische thriller die de kijker in verwondering achter zal laten, of die kijker nu wil of niet.

Hoofdrolspeler Lex Schoorel zet een sterke dubbelrol neer door zowel de rol van Ducker als Dorbeck op zich te nemen. ‘Als Twee Druppels Water’ is al met al een opmerkelijke Nederlandse oorlogsfilm, met overigens al even fraai camerawerk van de Fransman Raoul Coutard (bekend van ‘A bout de souffle’, ‘Le Weekend’ en de minder bekende franse Vietnamfilm ‘Le 317e section’).