Tijdens de zevende patrouille van de U-96 in 1941 bevond zich een man aan boord die filmgeschiedenis zou schrijven. Oorlogscorrespondent Lothar-Günther Buchheim reisde mee om voor propagandadoeleinden verslag te doen van de belevenissen van de duikbootbemanning. Na de oorlog verwerkte hij zijn ervaringen in de roman "Das Boot" die verscheen in 1973 en in vele talen uitgegeven werd. In 1981 volgde de West-Duitse speelfilm en televisieserie van Wolfgang Petersen met dezelfde titel, waarin op weergaloze wijze getoond werd hoe de bemanning van de onderzeeër zich staande moest houden in een claustrofobische wereld, geplaagd door verveling, een gebrek aan privacy en hygiëne en langzaam oplopende doodsangst. De film met een Duitse topcast werd een klassieker, die nog altijd hoog scoort bij filmliefhebbers. Het was voor de fans dan ook even slikken toen in 2018 een remake verscheen. Is een waardig vervolg op een film die de sfeer ademt van voorbije tijden wel mogelijk in het tijdperk van vluchtige Netflix-successen, onbezielde computeranimaties en maatschappelijke overgevoeligheid?

Waar de producties uit 1981 gaan over de U-96, is het in de miniserie de U-612 die een rol speelt. Een groot deel van de miniserie speelt zich af onder water, aan boord van deze U-boot. Terwijl het oorspronkelijke verhaal stopt in december 1941, begint het nieuwe in het najaar van 1942. De onderzeeboot van het type VIIC, die is gestationeerd in La Rochelle aan de Franse Atlantische kust, maakt zich dan klaar voor een eerste missie onder bevel van de jonge kapitein Klaus Hoffmann, de zoon van een beroemde U-boot-commandant uit de Eerste Wereldoorlog. De bemanning, die voor een deel bestaat uit oude rotten, waaronder eerste officier Karl Tennstedt, staat op gespannen voet met haar nieuwe, onervaren commandant. De onderlinge spanningen en loyaliteitsconflicten zijn van belang in het scenario, dat zowel gebaseerd is op het eerste boek van Buchheim als op het vervolg uit 1995, "Die Festung", dat zich overigens in een andere periode afspeelt dan de miniserie, namelijk in de zomer van 1944.

Een spannend onderdeel van het verhaal is het zinken van de U-612 en hoe de door doodsangsten geplaagde bemanning hun gehavende vaartuig weer in beweging moet zien te krijgen vanaf de zeebodem. In werkelijkheid zonk de U-boot in augustus 1942, maar zowel de toedracht als de redding van de bemanning zijn anders dan in de miniserie. Deze geeft geen feitelijke weergave van de historische feiten, maar een zeer vrije interpretatie. In één van de afleveringen wordt dat toch wel wat ongeloofwaardig als de bemanning van de U-boot een ronddobberend schip entert waarop geen levende ziel te zien is. Wanneer enkele bewapende crewleden aan boord gaan, treffen ze een louche bemanning aan en in het ruim een groep Joodse vluchtelingen, waarvan een groot deel al overleden is. Het lijkt erop dat hier eerder sprake is van een link met het heden (vluchtelingenschepen op de Middellandse Zee) dan met het verleden.

Anders dan de versie uit 1981, die zich grotendeels aan boord van de U-boot afspeelt, speelt deze remake zich tevens af aan wal, namelijk in La Rochelle waar vrouwelijke hoofdpersoon Simone Strasse werkt als vertaalster voor de Kriegsmarine. Haar broer bevindt zich als radio-operator aan boord van de U-612. Evenals de bemanning van de onderzeeër wordt ook haar loyaliteit op de proef gesteld, als ze verstrikt raakt in een soort driehoeksverhouding, met aan de ene kant een Franse verzetsvrouw en aan de andere kant een Gestapo-officier. Wat opvalt is dat de morele verschillen tussen enerzijds de leiding van de duikbootbasis en anderzijds de Gestapo niet zo groot zijn. De Gestapoman is geen sadistische nazibeul zoals we die kennen uit veel andere films en de leden van de Kriegsmarine zijn geen apolitieke militairen, die met de oorlogsmisdaden van de nazibezetting niets van doen hebben. Goed en fout zijn diffuus en dat zorgt ervoor dat ook de kijker moreel op de proef wordt gesteld.

De scènes aan boord van de U-boot stellen niet teleur; de beproeving die de bemanning hier moest ondergaan, wordt overtuigend weergegeven. Daarmee vergeleken is het verhaal dat zich aan land afspeelt soms wat eentonig, omdat het verhaal over het Franse verzet veel elementen bevat die we al kennen uit andere films. Desalniettemin zorgen de twee verhaallijnen wel voor de nodige afwisseling die de kijker van nu gewend is. De vrouwelijke rollen en de verwerking van thema’s als de Jodenvervolging en collaboratie en verzet in Frankrijk maken de miniserie aantrekkelijker voor een breder publiek. Voor de echte fans van "Das Boot" uit 1981 zal dit moderne vervolg behoorlijk wennen zijn of zelfs aanvoelen als heiligschennis. Voor wie het origineel niet kent of voor wie nostalgische gevoelens opzij kan zetten, biedt deze eigentijdse miniserie echter volop kijkplezier én nodigt deze uit om de oorspronkelijke film en serie te (her)kijken.