Anne Berest (Parijs, 15 september 1979) is een Franse schrijfster en actrice. In ‘De ansichtkaart (La carte postale)’ beschrijft zij het onderzoek naar het verleden van haar Joodse familie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Bij de Franse literatuurprijzen ‘Prix Goncourt’ van 2021 en de ‘Prix Renaudot’ haalde het boek de laatste selectie. Naast meerdere boeken heeft zij ook een aantal scripts geschreven voor films en televisieseries.

Annes familiegeschiedenis wordt bepaald door de Holocaust en het verhaal begint als haar moeder Lélia een ansichtkaart ontvangt waar slechts vier namen op staan van in de Tweede Wereldoorlog gestorven familieleden. De kaart verdwijnt in een lade om tien jaar later het onderwerp van dit boek te worden. Aan de hand van foto's, delen van oude dagboeken, Franse archieven en verhalen van Lélia, gaat Anne honderd jaar terug in de tijd om uit te zoeken wie de kaart heeft gestuurd, en waarom.

De namen op de ansichtkaart verwijzen naar Ephraïm en Emma en Noémie en Jaques, respectievelijk de overgrootouders van Anne en haar moeders oom en tante. Twee jaar voor de geboorte van Lélia werden zij gedeporteerd. Op de andere kant van de kaart staat een foto van de Opéra Garnier, de poststempel is van het postkantoor bij het Louvre. Ephraïm en Emma zijn met hun kinderen uit Rusland vertrokken op zoek naar een beter leven, uiteindelijk belandden zij in Parijs. Zo ver de logica van het poststempel uit Parijs. Lélia heeft de geschiedenis in elkaar gepuzzeld aan de hand van haar onderzoek. Anne heeft de geschiedenis vertaald naar dit prachtige boek.

Anne vertelt in het eerste deel van 'De ansichtkaart' over het gezin en hun zoektocht naar een veilige plek en geluk. Ephraïm trouwde in 1919 met Emma, maar zij is niet zijn eerste liefde. Nog jaren draagt hij de liefde voor een andere vrouw met zich mee, tot hij na een ontmoeting twintig jaar later tot inzicht komt. Toch is het vanaf het begin een gelukkig en hecht gezin. Emma volgt, samen met hun kinderen, Ephraïm de wereld over op zoek naar een veilig onderkomen en erkenning. Als zij nog in Moskou wonen staat Ephraïm al op de lijst van gezochte Joden en moet hij onderduiken. Ze vertrekken naar Riga maar al snel blijkt dat zij ook daar niet gewenst zijn. Ephraïms vader heeft een voorziene blik gehad en de wens geuit dat zijn kinderen Europa verlaten. Hij ontvangt het gezin met open armen in het Beloofde Land. Ephraïm en Emma gaan naar Palestina in de hoop daar veilig te kunnen wonen en ontwikkelen.

Palestina brengt het gezin niet wat zij zoekt en na een aantal jaar valt het besluit naar Frankrijk te reizen. Zij betrekken een woning in Parijs, later koopt Ephraïm ook een boerderijtje in het afgelegen dorp Les Forges waar zij zelfvoorzienend kunnen leven. Ephraïm voelt de dreiging van de nieuwe Duitse rijkskanselier Adolf Hitler en besluit naturalisatie aan te vragen in Frankrijk. Keer op keer wordt zijn aanvraag afgewezen of uitgesteld. Het gezin breidt zich uit, de kinderen worden ouder en de oudste vliegt uit. De oorlog komt dichterbij en het Joodse gezin raakt steeds meer privileges kwijt. Bezittingen worden in beslag genomen, de kinderen zijn niet langer welkom op de universiteit en zij worden geregistreerd als Joden. In 1942 worden de jongste kinderen weggehaald en naar een Frans werkkamp gebracht. Door hun intellect weten zij zich lang staande te houden en worden telkens gered van deportatie naar Duitsland. Uiteindelijk ontlopen zij hun lot als Joodse kinderen niet en worden toch op de trein naar Duitsland gezet. Hun laatste reis. In oktober 1942 volgen Ephraïm en Emma hun kinderen. Zij verzetten zich niet en geven zich over aan de politieagenten. Zij geven zich werkelijk over.

"Uw nakomelingen zullen vierhonderd jaar in een vreemd land wonen, ze zullen daar slaven zijn en slecht behandeld worden."

Lélia heeft nooit enig idee gehad wie haar de kaart gestuurd kan hebben en daar ook nooit over nagedacht. Tien jaar later, na een voorval op de school van Annes dochter Clara, is Lélia bereid Anne te helpen in haar zoektocht naar de oorsprong van de kaart. Onder voorwaarde dat Anne uitzoekt wat er is gebeurd op de school van Clara. Een privédetective, een criminoloog, een reis naar Les Forges. Alles wordt ingezet om erachter te komen wie de kaart stuurde, en waarom.

"Ik mag hen niet vergeten, anders is er straks niemand meer die zich nog herinnert dat ze hebben bestaan."

‘De ansichtkaart’ is een verzameling anekdotes en verhalen verteld door Lélia, omgezet door Anne in boekvorm. Verhalen uit het geheugen wisselen af met conversaties tussen Anne en Lélia. In het begin van het boek volgen de namen van familie en vrienden elkaar op. Zo leer je het grote gezin en iedereen daaromheen kennen. Verwarrend is dat sommige personen meerdere bijnamen hebben, dit maakt dat je als lezer wel op moet letten om het te blijven volgen. De zoektocht naar de schrijver van de ansichtkaart houdt je vast in het verhaal. Later in het boek, na het doornemen van de familiegeschiedenis als de zoektocht echt begint, bouwt de spanning zich steeds verder op.

Dit boek is voor de nieuwsgierige die meer wil weten over de manier waarop Joden zich staande moesten houden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar ook de criminoloog en detective in de lezer zullen dit een meeslepend boek vinden door de vele aanknopingspunten die uiteindelijk tot het antwoord op de vraag van Anne zullen leiden. Wie stuurde de ansichtkaart en waarom?