De oorlogsjaren zijn in het bijzonder voor de Joden een enorm belastende periode geweest. Vanwege de naziterreur probeerden velen van hen te vluchten of onder te duiken. Dat dit slechts weinigen gelukt is, tonen de lange lijsten met namen van de omgekomen Joden in de concentratie- en vernietigingskampen. Toch zijn sommigen er wel in geslaagd om deze zware tijd van vervolgingen te overleven. Daarvan getuigt het boek “Dat overleef ik wel” van Jaap C. Riemens. Een biografie over een Joodse man met aanzien binnen de Zutphense Joodse Gemeenschap, die deze positieve uitlating als zijn motto voerde.

Riemens beschrijft in zijn boek het leven van Meijer Groen. Van oorsprong geboren in Rotterdam op 11 september 1915, verhuisde Meijer al op jonge leeftijd met zijn ouders, zijn twee broertjes en drie zusjes naar Amsterdam. Aangezien hij rabbijn wilde worden, ging hij naar het seminarium. Maar hij slaagde er niet in om de opleiding te voltooien. Zijn ouders besloten om hun zoon naar vrienden te sturen in Zutphen. Achteraf bekeken een gelukkige keuze, want al snel vond Meijer daar zijn weg. Hoewel hij geen rabbijn was geworden, kon hij die ambitie toch niet helemaal vergeten en daarom bracht hij veel tijd door in de plaatselijke synagoge. Geleidelijk aan kreeg zijn leven vorm. Hij werd werkzaam in de papierhandel en trouwde met Roosje. Maar de omstandigheden voor Joden werden sinds de Duitse bezetting van Nederland steeds moeilijker. Dankzij zijn vrouw, die onderwijzeres was, werden ze gesperrt. Dit hield in dat op het persoonsbewijs in het Duits kwam te staan dat ze waren vrijgesteld van Arbeitseinsatz, de verplichting om voor de Duitsers te werken. Later werd deze vrijstelling weer ingetrokken en moesten ook Meijer en zijn vrouw onderduiken. Ze deden dit in Amsterdam. Daar werden ze eind mei 1943 verraden en opgepakt, ondanks goed vervalste papieren en de lijdensweg naar de kampen begon. Eerst kwamen ze terecht in kamp Westerbork en later in kamp Theresienstadt. Daar werden ze bevrijd door de Russen in mei 1945. Aangezien er vlektyfus heerste in het kamp waren ze gedwongen om nog langer daar te blijven. Begin juli keerde Meijer met zijn vrouw dan toch terug naar Nederland, waar hij zijn vak als papierhandelaar weer oppakte en tevens probeerde een bijdrage te leveren aan het herstel van de Joodse Gemeenschap in Zutphen. Wat hij verdienstelijk heeft gedaan.

Dat Riemens interesse heeft voor Meijer Groen, is niet zo verwonderlijk. Naast auteur is Riemens ook archivaris geweest van de gemeente Zutphen. Als zodanig heeft hij veel interesse in zijn plaatsgenoot Meijer met wie hij veel contact heeft gehad tijdens het schrijven van dit boek. Beiden hadden ook een raakvlak, want ook het ideaal van Riemens was om voorganger te worden. In het boek heeft hij vooral veel aandacht besteed aan twee zaken. Ten eerste: het verblijf van Meijer in kamp Theresienstadt. Ten tweede: de naoorlogse periode van Groen en de Joodse Gemeenschap. Helaas doet de schrijfwijze afbreuk aan zijn respect voor Meijer. Een groot nadeel is namelijk het voortdurend heen en weer springen tussen de tijdsperioden. Dat begint al met de inleiding, die het leven van Meijer in vogelvlucht behandelt in twaalf korte hoofdstukken om vervolgens opnieuw te beginnen met hetzelfde verhaal, maar nu dan uitgebreider. Ook worden de tijdssprongen binnen deze kaders niet altijd duidelijk aangegeven. Zo is Meijer Groen getrouwd, terwijl in het volgende hoofdstuk wordt terug gegrepen op de periode dat hij nog een vrijgezelle jonge man was. Ook dwaalt de auteur steeds af van zijn verhaal en loopt hij ver op de feiten vooruit, waarna hij weer opnieuw moet terugkeren naar de oorspronkelijke draad van het verhaal. Daarnaast wordt erg veel aandacht besteed aan de biografische gegevens van personen, zoals onder meer huisarts Bruinsma en Opperrabijn Vredenburg, die eenvoudig weg gelaten hadden kunnen worden, omdat zij voor het verhaal verder niet ter zake doende zijn. Door deze wijze van schrijven krijg je als lezer geen tijd om je te vereenzelvigen met de hoofdfiguur. Voor belangstellenden in de persoon Meijer Groen zal het een interessant boek zijn en deze lezers zullen de moeite willen doen om zijn levensverhaal helemaal te volgen. Echter iemand die een interessant verhaal wil lezen over de lotgevallen van een Joodse man in oorlogstijd, zal al snel de neiging krijgen om het boek opzij te leggen, omdat de leidraad in het verhaal (door de lastige manier van aanpak door de auteur) moeilijk te volgen is.