Sophia Lisette Hanna Herschel wordt geboren in 1939 in de wijk Hoograven in Jutphaas, een kleine plaats in de buurt van Utrecht. ‘Phili’ was een levendig kind en kleindochter van Louis Herschel, de koster van de Joodse gemeente in Utrecht. Tijdens de eerste jaren van haar roerige leven in bezettingstijd is Phili nergens thuis. Meerdere keren wordt zij verraden en moet weer vluchten naar een volgend onderduikadres. Phili schrijft dat haar leven als kind nooit saai was. Ze woont tegenwoordig in Zurich, heeft twee kinderen en drie kleinkinderen. Een deel van haar familiegeschiedenis is al eerder beschreven door Ina Boudier-Bakker in het bijzondere verhaal ‘Uitvaart’, verschenen begin jaren 60. In 2012 schreef Phili ‘Leef ik nog’, maar doet hier zelf verder niets mee. Pas als historisch onderzoeker Jim Terlingen contact met haar opneemt ontstaat de gedachte om het verhaal van Phili om te zetten in een boekje.

Bewaar altijd herinneringen aan je verleden. Hoe moet je bewijzen dat niet alles een droom was?

Het gezin Herschel bestaat uit vader Nathan, moeder Rosette en de kleine Phili. In de buurt staan zij bekend als een klein, tevreden gezin. Alles verandert als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Een levendig, jong kind als Phili is niet makkelijk te verstoppen. Besloten wordt dat ze bij haar oma verblijft zolang de oorlog duren zal. Na enige tijd is Phili hier niet langer veilig en wordt zij verplaatst naar het volgende onderduikadres, er zullen er nog vele volgen. In 1942 ontsnapt Phili dankzij een heldhaftige ontvoering aan de rit naar Auschwitz en overleeft. Haar ouders en vele andere familieleden kunnen niet aan dit lot ontsnappen en worden in 1943 door de nazi's vermoord. Na de oorlog is Phili de enige overlevende van de familie Herschel en komt zij onder toezicht van de OPK – Rijkscommissie voor Oorlogspleegkinderen – maar of dit het beste is voor Phili valt te betwijfelen.

Verraders, redders en de vijand spelen allemaal een grote rol in het levensverhaal van Phili. Zij omschrijft op een boeiende wijze wat haar is overkomen in de eerste jaren van haar leven, tijdens de oorlog. Zeer gedetailleerd kan zij de gebeurtenissen uiteenzetten en aanvullen met het bewustzijn en relativeringsvermogen die de jaren haar gebracht hebben. Herbelevingen aan haar verschrikkelijke jonge jaren heeft zij soms ook en na het lezen van haar verhaal is dat ook goed te begrijpen. Een levensverhaal, het verhaal van vele kinderen, verteld door één vrouw die het overleefde. Een prachtig verhaal voor lezers die de persoonlijk noot zoeken en verbinding voelen met de Joodse kinderen in de Tweede Wereldoorlog.

‘Ik heb het overleefd: leef ik nog?’ telt 37 bladzijden. Elke pagina is gevuld met kracht, verdriet en verbijstering. Het is bijna niet te bevatten wat veel van de Joodse kinderen in de oorlog hebben moeten doorstaan. Phili heeft het overleefd, maar leeft zij nog?

Alle dingen die gebeurd zijn
hebben hun sporen nagelaten
Dingen die ik nooit zal vergeten
De pijn
Het verdriet
De tranen
Zullen nooit verdwijnen