In 2001 werd de film "Windtalkers" uitgebracht met Nicholas Cage in de hoofdrol. Het boek bij de film werd in hetzelfde jaar uitgegeven en in 2002 verscheen de Nederlandstalige versie met als titel "De Navajo-Code".
Joe Enders speelt de hoofdrol in het verhaal. Hij is een Amerikaanse soldaat die tegen de Japanners gevochten heeft in de Pacific. Op het eiland Guadalcanal heeft Joe als enige van zijn groep een heftige strijd tegen de Japanners overleefd en voor zijn inzet heeft hij een Purple Heart en een Silver Star gekregen. Joe is tijdens de strijd psychisch en lichamelijk beschadigd en vertoeft momenteel in een revalidatie-oord voor militairen, hier hoopt hij te herstellen van een gehoorbeschadiging en een oorlogstrauma. De gehoorbeschadiging levert Joe weinig problemen op maar de stemmen van zijn overleden oorlogskameraden in zijn hoofd kwellen hem en hij voelt zich schuldig voor hun dood. Joe wil zo snel mogelijk weer deelnemen aan de oorlog zodat hij zijn angsten achter zich kan laten en zijn fouten goed kan maken.
Wanneer Joe door een leugentje om eigen bestwil door de medische keuring heen komt, wordt hij weer ingezet in de Pacific met een speciale opdracht. Hij wordt bevorderd tot sergeant en krijgt de opdracht om als bodyguard op te treden van de Navajo indiaan Ben Yahzee. In de strijd van de Amerikanen tegen Japan in het Pacifisch gebied werd de taal van de Navajo-indianen namelijk gebruikt als code voor geheime berichten, omdat de Japanners die onmogelijk konden breken. Joe moet Ben Yahzee beschermen maar wat de Navajo indiaan niet weet is dat Joe bovendien de opdracht heeft om zijn codespreker te doden wanneer hij in vijandelijke handen komt en hij kostbare informatie kan overdragen aan de Japanners.
Op het eiland Saipan maken Joe en Ben Yahzee een heftige strijd mee en verrichten ze beide grote heldendaden. De inzet van de codesprekers blijkt erg succesvol maar helaas krijgen de codesprekers niet de waardering die ze verdienen.

Na het lezen van dit verhaal kwam bij mij de vraag op of er in de Tweede Wereldoorlog daadwerkelijk gebruik werd gemaakt van Navajo indianen om te fungeren als zogenaamde codesprekers. Dit was daadwerkelijk het geval en in juli 2001 kreeg de chief van de Navajo-indianen uit handen van president George W. Bush een hoge onderscheiding voor de verdiensten van zijn volk in de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal van Joe Enders en Ben Yahzee heeft echter nooit plaatsgevonden, het is alleen de historische achtergrond van het verhaal dat gebaseerd is op de waarheid.
De historische achtergrond is echter wel belangrijk voor het verhaal want dit is naar mijn mening de kracht van het verhaal. Een ander belangrijk onderdeel van het verhaal is de actie die erin voorkomt, deze wordt mooi beschreven en het is duidelijk dat dit verhaal geschreven is om verfilmd te worden. Als roman stelt het boek niet veel voor; de personages zijn eenvoudig, het psychische probleem van Joe Enders had beter uitgewerkt kunnen worden en de cultuurverschillen tussen de blanke Amerikanen en de Navajo-indianen had beter en informatiever omschreven kunnen worden. Het is duidelijk een verhaal waarin de heldendaden van de Amerikanen overdreven worden belicht en waar de Japanners worden afgeschilderd als beesten die het verdienen om dood geschoten te worden.
Goed is ook dat het verhaal ingaat op het gebrek aan respect van de Amerikaanse legerleiding voor de codesprekers die toch een belangrijke rol in de oorlog in de Pacific hebben gespeeld. Het getuigt van een gebrek aan respect van de Amerikanen dat deze codesprekers niet de waardering kregen die ze verdienden. De indianen waren voor de Amerikanen slechts een middel om de oorlog te winnen en werden niet gezien als mannen met een hart en een ziel. Het eind van het boek is ook goed gevonden en in het slot krijgen de codesprekers eindelijk de waardering die ze verdienden en wanneer Ben Yahzee professor in de geschiedenis van indiaans Amerika geworden is, blijkt dat Navajo-indianen net zulke goede capaciteiten kunnen hebben als blanke Amerikanen.
Het verhaal gaat in op een redelijk origineel onderwerp maar de manier waarop het verteld wordt is niet bijzonder interessant en dat is jammer. Het boek is vooral leuk om te lezen omdat er weinig bekend is over de inzet van de Navajo indianen in de Tweede Wereldoorlog. Ook de actie in het verhaal is leuk maar voor de rest zit er helaas weinig verdieping in het verhaal. De film en het boek zijn vrijwel identiek, het is dus beter om de film te kijken en het boek te gebruiken om nog eens na te lezen wat er in de film gebeurde.