In ‘Marching from Defeat’ beschrijft Claus Neuber, een artillerieluitenant bij de 18. Panzergrenadier Division in het Duitse vierde leger, hoe hij zich in de zomer van 1944 een weg baande door de omsingelingen van de Sovjets aan het Oostfront. In juni 1944 ging hier operatie Bagration van start. De naam is een verwijzing naar de Russische generaal Pjotr Bagration uit de tijd van de invasie van Rusland door Napoleon. De Sovjet-Unie voerde een grootschalige aanval uit op de stellingen van de As-mogendheden en brak er dwars doorheen. Het oostelijk front stortte ineen. In rap tempo werden Wit-Rusland en het oosten van Polen bevrijd. De Duitsers trokken zich zeer snel terug en groeven nieuwe stellingen, die vervolgens ook onder de voet werden gelopen. Door de snelle opmars van de Sovjets werden legereenheden uit elkaar geslagen en duizenden Duitse soldaten werden omsingeld achter de Sovjet-linies.

Claus Neuber was een van de Duitse soldaten die in vijandelijk gebied terechtkwamen. Hij moest zich door de vijandelijke linies een doorgang banen om weer terecht te komen bij de eigen stellingen. Deze weg was lang, onder andere doordat hij zelf ook gevangengenomen werd door Russische soldaten en eerst moest ontsnappen voordat hij zijn tocht kon vervolgen, partizanen en Sovjet-soldaten moest ontwijken en eten moest verzamelen. Na bijna zeventig dagen slaagde hij erin om weer bevriende troepen te bereiken. In ‘Marching from Defeat’ beschrijft hij van dag tot dag wat hij meemaakte. Interessant zijn de persoonlijke momenten in zijn beschrijving, die het zeer menselijk maken. Zo zijn er enkele foto’s van Duitse filmsterren die gebruikt werden om de bunker waarin hij zich bevindt te versieren. Omdat de bunker achtergelaten wordt en Neuber niet wil dat de foto's van de dames in handen van Russische soldaten vallen, trekt hij ze van de muur, kreukt ze tot een bal en begraaft ze dan.

In het begin van de terugtocht werden er nog pogingen gedaan om de eenheden intact te houden en om georganiseerd terug te trekken. Gaandeweg verslechterde echter de situatie. De eenheden vielen allemaal uit elkaar, gewonden of gesneuvelden bleven achter. Munitie, benzine en andere voorraden raakten op. Kleding en schoeisel vielen uit elkaar of raakten verloren. Uiteindelijk bleven alleen kleine groepjes mannen over die allemaal naar het westen gingen om uit handen van de Sovjet-soldaten te blijven. Deze tocht werd bemoeilijkt door partizanen, voor wie de Duitsers nog banger waren dan voor de Sovjets. Deze partizanen opereerden achter de Duitse linies en in deze bloederige strijd werden niet of nauwelijks gevangenen gemaakt. Deze werden na afloop vaak vermoord.

Claus Neuber slaagde erin om uiteindelijk als enige van zijn groep de Duitse linies te bereiken. Zelfs zijn wekenlange metgezel Georg Maag lijkt de tocht niet te overleven. Eenmaal terug bij de eigen stellingen werd Neuber gecontroleerd door de Duitsers om te checken of hij niet een door de Sovjets teruggestuurde overloper was, en kreeg vier weken verlof. Tijdens dit verlof schreef hij over zijn ervaringen, die de basis voor dit boek vormden. Nadat duidelijk was geworden dat hij echt gevlucht was, werd hij naar het westfront gestuurd, om daar verder te vechten. Daar werd hij uiteindelijk gevangengenomen door de Amerikanen en zat de rest van de oorlog uit in Frankrijk.

Claus Neuber is duidelijk een intellectueel, gezien zijn vele verwijzingen naar klassieke literatuur of bekende dichters of schrijvers. Hij analyseerde zijn omgeving of was kritisch over geruchten die hij te horen kreeg. Daardoor is het opvallend dat hij niet kritischer was op zichzelf of op het handelen van Duitse soldaten in de Tweede Wereldoorlog. De Sovjets begingen (bijna) alle misdaden en de partizanen waren wrede bruten die nog veel erger waren. De burgers die tussen beide groepen zaten, vreesden de Sovjet-soldaten meer en waren bijna allemaal de Duitse soldaten vriendelijk gezind. "Attacks on medical stations are unknown on our side," schrijft Neuber over het Duitse leger, in contrast met het vermoorden van gewonden wat de Sovjet-soldaten doen. De periode na de oorlog deed Neuber ook slechts in twee regels af met een beschrijving van een bezoek aan zijn geboortestad, Freiburg, het huidige Świebodzice.

Interessant zijn de geruchten die Claus Neuber aanhaalt. In de nacht van 23 op 24 juli 1944 hebben Claus Neuber en zijn kameraad Georg Maag een gesprek met twee Poolse leraressen. Zij vertellen hen dat sinds enkele dagen de situatie veranderd is. Zo schijnen Amerika en Groot-Brittannië zich te hebben aangesloten bij het Derde Rijk om in de strijd tegen de Sovjet-Unie te helpen. In Litouwen zijn de Britten al aan het oprukken. Op een ander moment wordt er hoopvol gesproken over Duitse parachutisten in de buurt, maar die blijken helemaal niet afgesprongen te zijn.

Het boek bevat alleen tekst, geen foto’s. Het is een persoonlijk verhaal over de ervaringen van Claus Neuber, en foto’s zouden er meer diepgang aan gegeven hebben. Een andere opmerking: het is onduidelijk wie de voetnoten heeft toegevoegd. Zijn die het werk van de vertaler Tony Le Tissier of van Claus Neuber zelf?

Hoe dan ook, Claus Neuber is erin geslaagd door de Sovjet-linies te komen en terug te keren naar de Duitse troepen. Eenmaal teruggekomen heeft hij zijn ervaringen op papier gezet in 1944 en dit is na de oorlog uitgewerkt tot het huidige boek. Deze bewerking is door Tony Le Tissier vertaald naar het Engels en zo voor een breder publiek toegankelijk gemaakt. Zeker interessant is de gedrevenheid van Neuber tijdens zijn tocht om, ondanks alle tegenslagen, niet op te geven en toch de eigen stellingen te bereiken.