Titel: | Mijn naam is Selma |
Schrijver: | Perre, S. van de |
Uitgever: | Thomas Rap |
Uitgebracht: | 2020 |
Pagina's: | 256 |
ISBN: | 9789400404595 |
Omschrijving: | In het indrukwekkende en goed geschreven boek "Mijn naam is Selma", vertelt Selma van de Perre over haar leven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Selma, een Joodse vrouw, verloor een groot deel van haar familie in de kampen van de nazi’s. Ze dook onder en nam een andere identiteit aan: Marga. Onder deze valse naam zat zij diep in het verzet. Tot zij in 1944 werd gearresteerd en naar kamp Ravensbrück overgebracht. De naamsverandering heeft Selma het leven gered, maar het was niet gemakkelijk om haar ware identiteit te verbergen. Selma groeide op in een liefhebbend, niet-religieus Joods gezin. Haar vader werkte in het theater waardoor zij een nomadisch bestaan leidden. Ze hadden een wisselend inkomen en woonden nooit lang op een plek. Selma schrijft dat ze tijdens de oorlog veel profijt heeft gehad van deze levensstijl: "Toen de oorlog later een einde maakte aan elke vorm van stabiliteit heb ik veel profijt gehad van dit onzekere bestaan. Ik was niet iemand die aan een plek gebonden was en zich niet kon aanpassen en ik weet zeker dat dat me heeft geholpen om te gaan met de verschrikkelijke en onvoorspelbare gebeurtenissen die me zouden overkomen." Hoewel het gezin waarin Selma opgroeide Joods was, werd zij niet religieus opgevoed. Zij voelde zich dan ook helemaal niet Joods toen de bezetter haar in het hokje ‘Joods’ plaatste. Het was in 1939/1940 dat zij zich pas goed realiseerde bij welke groep mensen zij hoorde. Haar broer Louis had haar ooit een ketting met een zilveren davidsster gegeven. Deze had zij nooit gedragen maar na de bezetting droeg zij het sieraad onder haar kleding, als erkenning van Joods verwantschap en als teken van solidariteit met de mede-Joden. Om in leven te blijven moest Selma in 1942 gaan onderduiken. Dit was het moment dat zij andere identiteiten begon aan te nemen, voor de veiligheid. "Om ons allemaal zo veilig mogelijk te houden moest ik me voordoen als iemand anders. Vanaf nu moest ik mijn echte zelf achter me laten en begon ik verschillende rollen te spelen." Selma blondeerde haar haren en ze had het geluk dat maar weinig mensen wisten dat ze Joods was. Haar transformatie was zo succesvol dat ze zelfs het verzet in kon: ze begon koerierswerk te doen. In december 1943 nam Selma de identiteit aan die ze de rest van de oorlog zou behouden: Margareta van der Kuit, ofwel: Marga. Als Marga dook Selma steeds dieper het verzet in en deed ze steeds gevaarlijker werk. Zij had al zoveel verloren dat er niet meer veel op het spel stond. Dit blijkt wel uit een van haar gevaarlijkste opdrachten: als Marga moest zij papieren ophalen in het Duitse hoofdkwartier in Parijs. Haar strategie was om met de soldaten in de wachtruimte te flirten. Deze trapten erin: "Alles verliep verbazingwekkend gesmeerd; ik had veel meer beveiliging en vragen verwacht. Ik neem aan dat het niet bij de Duitsers opkwam dat een jonge, joodse verzetsvrouw het zou durven om hun gebouw zomaar binnen te lopen, vooral niet eentje die deed alsof ze hen wel zag zitten." Maar in 1944 werd ze gearresteerd door de Duitsers toen zij met twee vrienden een opdracht voor het verzet uitvoerde. Selma loog dat zij gewoon een vriendin van de twee jongens was en dat zij niet bij het verzet zat. Dit werd geloofd. Ze werd als politiek gevangene, maar niet als Joodse gevangene, naar kamp Vught overgebracht. Ook hier ging Selma door met verzetswerk: ze saboteerde Duitse gasmaskers bij het verplichte fabriekswerk dat ze moest uitvoeren. Eind 1944 werd Selma overgebracht naar kamp Ravenbrück. Nog steeds had niemand door dat Marga eigenlijk Selma was. En niemand had nog door dat ze een Joodse vrouw was. Selma werd bang dat mensen erachter zouden komen dat ze Joods was. Toen er een luizenepidemie uitbrak, was zij een van de laatste die luizen kreeg: "Ik herinner me vooral die keer dat ik naar de wc ging en de eerste luis op mijn lichaam vond, een paar maanden nadat we waren aangekomen. De meeste vrouwen zaten al onder de luizen. Ik was bang dat ze zouden denken dat mijn bloed anders was omdat ik geen luizen had, dus ik was ontzettend opgelucht toen ik dit nare beestje zag." In april 1945 werd kamp Ravensbrück bevrijd. Het was in deze periode dat Selma weer haar eigen naam aannam om ervoor te zorgen dat haar familieleden haar zouden kunnen vinden als ze naar haar zochten. Die kenden haar natuurlijk niet onder de naam Marga, maar onder de naam Selma. In de maanden na de oorlog probeerde Selma haar familie te vinden. Het was immers nog niet duidelijk wie er allemaal de oorlog hadden overleefd en Selma bleef hoop houden. Al snel vonden haar twee broers haar. Maar ze kwam er binnen een jaar achter dat zowel haar ouders als haar zusje waren vermoord. "Dit was dus mijn familie: mijn imperfecte maar liefhebbende vader; mijn lieve moeder; mijn twee broers; en mijn prachtige onschuldige kleine zusje. Zij zijn de mensen met wie ik mijn o zo gelukkige kindertijd heb doorgebracht. En drie van hen werden weggevoerd en op beestachtige wijze vermoord." Na dit verdrietige nieuws wilde Selma haar leven zo snel mogelijk oppakken. Zij besloot bij de bevrijding van kamp Ravensbrück al om nooit te praten over haar ervaringen tijdens de oorlog. Gelukkig heeft zij zich bedacht. Nu, 75 jaar later, kan iedereen dit goed geschreven en indrukwekkende boek lezen. Selma is een dappere vrouw die het ogenschijnlijk onmogelijke deed om andere mensen te helpen. Het is opvallend dat zij vaak zinnen gebruikt waarin zij omschrijft dat zij en haar familie maar gewone mensen waren. Er spreekt uit haar boek nog steeds verbazing over wat haar en haar familie is overkomen. En die verbazing is geheel terecht. Op 15 november 1955 trouwde ze met Hugo van de Perre. "Nog eens veranderde ik van naam, maar nu om een gelukkige reden. Op 15 november 1955 zijn Hugo en ik getrouwd en werd ik van een Velleman een Van de Perre. Maar ik bleef Selma. Ik ben altijd Selma gebleven." Selma vocht niet alleen voor zichzelf. Zij vocht voor alle mensen die zij maar kon helpen. Dit boek is geschreven met het enorm belangrijke, en goede doel om de gruwelijkheden van de oorlog nooit te laten vergeten en tevens de moedige daden van de mensen die de gruwelijkheden trotseerden nooit te vergeten. Maar tussen de regels door leert Selma ons misschien wel de belangrijkste les: "Liefde maakt het leven de moeite waard." |
Beoordeling: | Uitstekend |