Al tijdens het lezen van dit boek, keek ik uit naar de recensie die ik hierover zou gaan schrijven. De voornaamste reden hiervoor is dat het boek van Mansur Abdulin uniek is door de openhartige manier van schrijven en de vele anekdotes die hij aanhaalt.

Mansur Abdulin is een bijzondere persoon, omdat hij in de Sovjet-Unie niet alleen lid was van de communistische partij, maar ook moslim. Hij gaat als vrijwilliger in het leger, ondanks de vrijstelling die hij als mijnwerker kan krijgen, en neemt deel aan het omsingelen van Duitse troepen in Stalingrad in 1942. De strijd gaat door en Mansur vecht onder andere bij Kursk, totdat hij in het najaar van 1943 gewond raakt aan zijn been. Als gevolg daarvan, kan hij niet meer dienstdoen aan het front en keert hij terug naar de mijnen, waar hij eerder werkte.

Het boek bevat veel anekdotes en persoonlijke verhalen. Het gaat bijvoorbeeld over soldaten die overleden zijn, maar ook over ambities die mensen deelden, levenslessen die zij doorgaven, of over gebeurtenissen van na de oorlog. Aanvankelijk hoopte Mansur Abdulin dat iemand anders over zijn ervaringen zou schrijven of over een bepaalde slag die hij en andere soldaten meemaakten, maar dat gebeurde niet. Een man die Abdulin ontmoet, vertelt dat hij na de oorlog een boek wil schrijven over zijn ervaringen, maar hij sterft niet veel later. Een ander zou ook als schrijver van de geschiedenis van de eenheid kunnen dienen, maar ook deze persoon sterft voortijdig. Uiteindelijk besluit Mansur Abdulin om dus zelf over zijn ervaringen te schrijven. Daarvoor heeft hij ook veel contact gehad met medeveteranen, om zo veel mogelijk fouten eruit te halen.

Het boek is openhartig over de wreedheden die zij meemaakten en de ongemakken die voorkwamen aan het front. Honger, luizen of het doden van gevangenen zijn enkele voorbeelden. Mansur Abdulin bekent ook dat door zijn handelen op een gegeven moment tweehonderd gewonde Duitse soldaten zijn doodgeschoten. Op een ander moment neemt de lokale bevolking van een dorpje wraak op gevangengenomen Duitse soldaten zonder dat de Sovjet-soldaten ingrepen. Ook zijn er wraakacties van de Duitsers tegen de lokale bevolking of tegen gevangengenomen soldaten. Verder bekent de auteur dat hij langs wilde gaan bij families van overleden soldaten, maar dat hij dit niet gedaan heeft, omdat hij het te pijnlijk of ongemakkelijk vond.

Een aspect wat minder vaak benoemd wordt in andere autobiografieën, gaat over de diversiteit van het Rode Leger. Hierin komt dat wel aan bod. De auteur beschrijft hoe mannen van verschillende Sovjetrepublieken in dezelfde eenheid vochten. Doordat Mansur Abdulin diverse talen spreekt heeft hij het voordeel dat hij met veel mensen kan communiceren. Onderling hebben de Sovjetmilitairen religieuze of wetenschappelijke discussies. De eenheid wordt meerdere malen gedecimeerd en weer op sterkte gebracht. De laatste twee hoofdstukken geven meer achtergrond bij het boek. Een gaat over de eenheid waarbij Abdulin betrokken was en de ander over de slagen waarbij Abdulin betrokken was.

De autobiografie van Mansur Abdulin geeft een intiem beeld van zijn ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Gebrekkige leiding, falend handelen van militairen (zoals vriendelijk vuur) en mishandelingen komen allemaal voorbij. Voor wie een indringend beeld wil krijgen van de brute strijd aan het Oostfront, is dit boek dus zeker een aanrader.