Over de geschiedenis van de Royal Air Force (RAF) is de afgelopen decennia een grote hoeveelheid publicaties uitgebracht. Het gros hiervan gaat over de verschillende luchtoperaties, zoals de Slag om Engeland of de bombardementen op Duitsland. Minder aandacht was er tot nu toe voor de buitenlandse oorlogsvliegers, die samen met hun Britse bondgenoten ten strijde trokken onder de vlag van de RAF. Dit gold ook voor de Nederlandse oorlogsvliegers in dienst van de RAF. Met de nieuwste uitgave van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, ‘Eenige wakkere jongens’, komt deze aandacht er alsnog. In dit boek behandelt Erwin van Loo de geschiedenis van de Nederlandse oorlogsvliegers in de Britse luchtstrijdkrachten tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Erwin van Loo werkt bij het Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van de Koninklijke Luchtmacht en haar voorgangers. Eerder schreef hij al (in sommige gevallen als co-auteur) diverse andere boeken over dit onderwerp, waaronder ‘Crossing the border’ (2003), ‘Luchtmachtbevelhebbers geportretteerd’ (2006) en ‘Vliegvelden in oorlogstijd’ (2009). Naast zijn werkzaamheden als auteur en bij het NIMH is Van Loo tevens bestuurslid van de Studiegroep Luchtoorlog. Met ‘Eenige wakkere jongens’ promoveerde hij tot doctor aan de Universiteit van Amsterdam.

Van Loo startte zijn onderzoek naar de ruim 650 Nederlandse oorlogsvliegers in Britse dienst al in 1997. In de jaren die volgde interviewde hij ruim veertig veteranen. Gezien de geringe aandacht voor dit onderwerp in de geschiedschrijving waren deze interviews en andere bronnen uit de eerste hand, zoals dagboeken en brieven, van grote waarde voor het onderzoek. Gelukkig is Van Loo erin geslaagd deze waardevolle informatie te elfder ure bij de steeds kleiner wordende groep veteranen te verzamelen. Door hier ook veelvuldig uit te citeren is de auteur erin geslaagd om een verhaal te schrijven met een narratieve benadering, wat het prettig leesbaar maakt.

Het boek is daarnaast erg overzichtelijk qua opbouw, hetgeen inherent is aan een proefschrift. Hoofdstukken starten met een vraagstelling en worden afgesloten met een conclusie, waarin de kernpunten uit het hoofdstuk nogmaals onder de aandacht worden gebracht. Aan het einde van het boek volgt nog een algemene conclusie. In de zeven hoofdstukken die het boek telt behandelt de auteur eerst de expansie van de RAF en de aansluiting van strijdkrachten van de Britse bondgenoten na het uitbreken van de oorlog. Vervolgens gaat hij dieper in op de Nederlandse inbreng, poogt hij een profiel te schetsen van de Nederlandse oorlogsvlieger en beschrijft hij de gevaren en emoties waar de vliegers in de lucht en op de grond mee te maken kregen. In het laatste hoofdstuk staat de nasleep van de oorlog voor de oorlogsvliegers en hun terugkeer in de maatschappij centraal. De hele publicatie is rijkelijk geïllustreerd met foto’s en documenten. Ook worden er fraaie kaarten en duidelijke grafieken gebruikt om delen van het verhaal te verduidelijken. Achterin het boek zijn bovendien nog een viertal interessante bijlagen opgenomen, die betrekking hebben op door Nederlandse vliegers gevoerde luchtgevechten, Britse dapperheidsonderscheidingen en krijgsgevangen gemaakte vliegers. Dergelijke toevoegingen maken het boek tevens geschikt als naslagwerk.

‘Eenige wakkere jongens’ – de titel is afkomstig van een wervingsposter voor vliegend personeel uit de oorlogsjaren – maakt onderdeel uit van een vierdelige jubileumreeks die is uitgebracht in het kader van honderd jaar militair luchtvaart in Nederland (2013). De kwaliteit van het boek zorgt ervoor dat het zeker niet misstaat in een jubileumreeks. Lezers zullen wellicht de autobiografieën van de bekende oorlogsvliegers Erik Hazelhoff Roelfzema en Bob van der Stok al kennen, maar dit boek vertelt ook de verhalen van bijvoorbeeld Gerrit van der Wee, Jaap ’t Hart, Herman Glerum en vele anderen waaronder ook enkele van de in totaal 235 Nederlandse vliegers die hun leven verloren in dienst van de Britse luchtstrijdkrachten. Voor hen is nergens in Nederland een monument opgericht en ze kregen lange tijd niet de aandacht die hun dapperheid eigenlijk wel verdiende. Erwin van Loo heeft met zijn boek in ieder geval aan dit laatste een einde gemaakt.