Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog probeerden vele Nederlandse mannen en een kleiner aantal vrouwen Engeland te bereiken over zee om vanuit daar de Duitsers te bevechten. Deze mannen en vrouwen werden al gauw Engelandvaarders genoemd. Velen van hen stierven tijdens de overtocht die soms zelf in kano's werd ondernomen. De meeste Engelandvaarders konden via radio Oranje hun veilige aankomst aan het thuisfront laten horen via codewoorden.

Veel van deze mensen zijn inmiddels overleden en hun aantal wordt elk jaar kleiner. Ellis Brandon is één van de weinige nog levende Engelandvaarders en de laatste vrouwelijke Engelandvaarder die nog leeft. Toen de oorlog uitbrak was zij 17 jaar oud en woonde ze met haar vader en stiefmoeder in Heemstede. Ellis raakte via haar toenmalige vriend Herman vrij snel na het begin van de oorlog betrokken bij het verzet. Ze was koerierster voor de verzetskranten ‘Het Parool’ en ‘Vrij Nederland’ en begeleidde haar vriend naar afspraken met onder andere verzetsman Wiardi Beckman. In juli 1942 kwam de Gestapo Ellis en haar vriend Herman op het spoor.

Ze besloten onder te duiken en leidden vanaf dat moment een gejaagd leven. Om de zoveel dagen moesten ze uitzien naar een ander onderduikadres. Tegen Herman was een arrestatiebevel uitgevaardigd door de SD, zodat hij zich helemaal niet meer op straat kon vertonen. Al snel werd het duidelijk voor hen dat ze in Nederland niet veilig de oorlog door zouden komen en daarom besloten ze naar Engeland te vluchten. Vanuit Engeland zouden ze waarschijnlijk meer kunnen doen dan vanaf een onderduikadres in Nederland. Over de vlucht naar Engeland, via Spanje, deed Ellis in totaal bijna acht maanden. Na de oorlog (december 1980) kreeg Ellis Brandon het Verzetsherdenkingskruis voor haar verdiensten tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De auteur van Vrij Spel is de kleindochter van Ellis Brandon, Carlijn Vis (1983). Carlijn Vis werkte bij Quote Media (ELLEgirl en Quote), NRC Media (nrc.next) en Dutch Media (Winelife). Op haar vrije zondagmiddagen interviewde zij haar oma over het verzet, de Tweede Wereldoorlog, vrijheid en alles wat ze verder nog van haar wilde weten. Iedere vraag werd uitgebreid beantwoord. Deze gesprekken vormen de basis voor haar debuutroman.

In het boek worden hoofdstukken over het heden afgewisseld met hoofdstukken over het verleden. De hoofdstukken uit het verleden lijken grotendeels echt gebeurd te zijn, terwijl het bij de hoofdstukken uit het heden niet duidelijk is wat fictie is en wat niet. Door deze manier van schrijven ontstaat een bijzondere combinatie van een non-fictief geschiedenisboek en een roman, waarin een kijkje wordt gegeven in het dagelijkse leven tijdens de oorlogsjaren en de blijvende invloed van die periode op de mensen die het meemaakten. Wel is het altijd de vraag bij een historische roman wat er precies fictie is en wat er echt gebeurd is. Daarom is het goed dat de auteur achterin het boek kort verantwoordt welke gebeurtenissen op waarheid berusten. Toch is deze verantwoording wat mager, zodat het onduidelijk blijft hoeveel er waar is van het verhaal.

De hoofdpersoon is geen alledaagse oma; zij verzet zich nog steeds en gedraagt zich onverschrokken. Het boek begint als volgt: “Emma is zesentachtig en wil een tatoeage. Een honingbijtje, vlak boven haar boezem". Deze rebelse houding is haar dus bijgebleven vanuit de oorlog. Soms ligt het accent echter wel erg op hoe jeugdig en stoer haar oma nog is en dat komt af en toe wat geforceerd over.

Vis behoort tot een generatie die zich nauwelijks meer voor kan stellen hoe het is om in oorlog te leven, maar die verhalen over die oorlog nog wel uit de eerste hand kan horen. Zij heeft van die gelegenheid gebruik gemaakt om een toegankelijk boek te schrijven. Door het hedendaagse taalgebruik en de leuke manier van schrijven zullen jongeren dit boek sneller uit de kast pakken dan een doorsnee geschiedenisboek.