Sabine Zuur was een zogeheten Nacht und Nebel-gevangene. Na haar arrestatie als lid van het verzet in het voorjaar van 1943 en haar opsluiting in de Polizeigefängnis aan de Amstelveenseweg in Amsterdam, de Kriegswehrmachtgefängnis in Utrecht en het Polizeiliches Durchhangslager in Amersfoort willen de Duitsers haar voorgoed en spoorloos laten verdwijnen. Dat is niet gelukt. Eerst weet Sabine Frauen-KZ Ravensbrück tot vlak voor de Duitse capitulatie te overleven en ook Konzentrationslager Mauthausen doorstaat ze, op een haar na. In 2012 sterft ze, 94 jaar oud.

Als kind hoort Sabines dochter, Eva Taylor-Tazelaar, thuis veel over de oorlog, maar praktisch niets over haar moeders (over)leven in de kampen, waaruit ze berooid en lichamelijk en geestelijk gebroken terugkeert. Te traumatisch en te gruwelijk voor haarzelf, te onbegrijpelijk voor een kind. Wel maakt ze van dichtbij haar moeders door de oorlog veroorzaakte nachtmerries, stemmingswisselingen en woedeaanvallen mee.

"Pas nu het eigenlijk te laat is, zou ik er heel graag met haar over willen praten", zegt Taylor-Tazelaar in het voorwoord van ‘Sabines oorlog’. Dat gesprek heeft ze in zekere zin postuum gevoerd en ‘Hoe mijn moeder de kampen overleefde’ is er de indringende neerslag van. Het is een goed geschreven reconstructie van het leven van een moeder door een dochter, die zich jarenlang in dozen propvol nagelaten foto’s, brieven en documenten uit de oorlog begraaft en zo ervaringen en verhalen uit die papieren nalatenschap opdiept, die haar moeder nooit eerder prijsgaf.

De jonge Sabine is een levenslustige, stoere en aantrekkelijke verschijning. Na een zorgeloze kindertijd en jeugd rolt ze in de oorlog, samen met vrienden als de latere ‘Soldaten van Oranje’ Erik Hazelhoff Roelfzema en Peter Tazelaar, uit afkeer van het nazisme het verzet in en wordt verraden. Twee grote liefdes verliest ze, de piloot Taro Roeper Bosch en de verzetsman Gerard Vinkesteijn, die door de Duitsers geëxecuteerd wordt. Na de oorlog trouwt ze met Peter Tazelaar met wie ze twee kinderen krijgt, maar het huwelijk is, in de woorden van haar dochter, rampzalig en houdt geen stand.

Het grootste deel van ‘Sabines oorlog’ wijdt Taylor-Tazelaar aan haar moeders gevangenschap. Aan de hand van een indrukwekkende hoeveelheid clandestiene briefjes aan ‘Moeder Mien’, gesmokkeld uit de gevangenissen in Amsterdam en Utrecht, geeft ze een ontroerend beeld van Sabines pogingen om haar moeder gerust te stellen. Aangrijpend is ook de beschrijving van Sabines verblijf in Ravensbrück, waarvoor Taylor-Tazelaar zich bij gebrek aan persoonlijke bronnen in hoge mate op het gezaghebbende werk van Sarah Helm en ooggetuigenverslagen van bekende medegevangenen als Anne Berendsen en Dunya Breur baseert.

Het meest uitgebreide en fascinerendste deel van ‘Sabines oorlog’ beslaat echter haar korte verblijf in Mauthausen. Hiervoor beschikte Taylor-Tazelaar over een bijzondere bron: een unieke verzameling liefdesbrieven die de Duitse gevangene en kampopzichter Franz Josef Gebele in Mauthausen aan ‘Sabine Sonnenschein’ schreef. De dolverliefde Gebele heeft Sabine zonder meer het leven gered, concludeert Taylor-Tazelaar, die haarscherp laat zien hoe deze overduidelijk getraumatiseerde Berufsverbrecher en getormenteerde ziel de wanhopige en doodzieke Sabine tegelijk kon bijstaan én in zijn (al)macht houden. Dit deel van het boek illustreert op de meest huiveringwekkende wijze de totale hel van de kampen, waarin Sabine zich anderhalf jaar lang staande heeft moeten houden.