TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Inleiding

Tijdens de heropbouw van het Duitse leger werd in 1934 onder de schuilnaam Kommandant von Frankfurt een aanvang gemaakt met de oprichting van de 3. Infanterie-Division. In 1940 werd deze divisie gemotoriseerd en in 1943 vernietigd. Een heroprichtingin hetzelfde jaar vond plaats door het hernoemen van de 386. Infanterie-Division (motorisiert) tpt nieuwe 3. Infanterie-Division (motorisiert) waarna deze werd omgevormd tot 3. Panzergrenadier-Division. Uiteindelijk ging de eenheid in 1945 in de omgeving van Iserlohn - Östrich - Albringhausen in krijgsgevangenschap.

Definitielijst

divisie
Bestond meestal uit tussen de een en vier Regimenten en maakte meestal deel uit van een Korps. In theorie bestond een Divisie uit 10.000 - 20.000 man.
Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).

Ontwikkeling


Kommandant von Frankfurt
oktober 1934
Wehrkreis III
Frankfurt an der Oder

3. Infanterie-Division
15 oktober 1935



3. Infanterie-Division (motorisiert)
27 oktober 1940 - januari 1943



3. Infanterie-Division (motorisiert)
1 maart 1943

Frankrijk

3. Panzergrenadier-Division
23 juni 1943 - mei 1945




Insigne (links) en Curt Haase, de eerste bevelhebber (rechts) van de 3. Infanterie-Division Bron: STIWOT/Bundesarchiv

Definitielijst

Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).

Geschiedenis 3. Infanterie-Division

In oktober 1934[1] werd in Frankfurt an der Oder de schuileenheid "Kommandant von Frankfurt" opgesteld[2]. Deze eenheid werd opgebouwd met als basis het 8.(Preußisches) Infanterie-Regiment en het 9.(Preußisches) Infanterie-Regiment van de Reichswehr 3.Division. De eenheid werd op 15 oktober 1935 gepresenteerd binnen Wehrkreis IIIonder de aanduiding 3. Infanterie-Division[3].

Op 1 augustus 1939 werd de eenheid gemobiliseerd met in haar verband Infanterie-Regiment 8 uit Frankfurt an der Oder, Infanterie-Regiment 29 uit Guben, Infanterie-Regiment 50 uit Landsberg, Artillerie-Regiment 3 uit Frankfurt an der Oder en de Divisions-Einheiten 3[4]. In deze hoedanigheid nam de divisie deel aan de invasie van Polen.


De 3. Infanterie-Division stak op 4 september 1939 de rivier de Vistula in Polen over. Bron: Wilco Vermeer collection

In januari 1940 werd het Feldersatz-Bataillon 3 afgegeven aan 163. Infanterie-Division waar het als III. Bataillon, Infanterie-Regiment 307 werd ingedeeld[5]. In februari 1940 werd het II. Bataillon, Infanterie-Regiment 29 afgegeven aan het Infanterie-Reigment 510 waar het als I. Bataillon werd ingedeeld[6]. in mei 1940 nam de divisie deel aan de invasie van België en Noord-Frankrijk tijdens Fall Gelb. Hierna werd de divisie gemotoriseerd.

Ontvangers onderscheidingen 3. Infanterie-Division.

Definitielijst

Artillerie
Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
Bataillon
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond meestal uit een aantal Kompanien. In theorie bestond een Bataillon uit 500 - 1.000 man.
divisie
Bestond meestal uit tussen de een en vier Regimenten en maakte meestal deel uit van een Korps. In theorie bestond een Divisie uit 10.000 - 20.000 man.
Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).
invasie
Gewapende inval.
Regiment
Onderdeel van een divisie. Een divisie bestaat uit een aantal regimenten. Bij de landmacht van oudsher de benaming van de grootste organieke eenheid van één wapensoort.
Reichswehr
Duitse leger in de tijd van de Weimarrepubliek.

Stab 3. Infanterie-Division

Stab

Kommandeur:

Generalmajor Curt Haase
Generalleutnant Walter Petzel
Generalleutnant Walter Lichel
Generalleutnant Paul Bader
15 oktober 1935
7 maart 1936
10 november 1938
1 oktober 1940

1. Generalstabsoffizier


Oberstleutnant Maximilian Fretter-Pico
Major im Generalstab Wolfgang Hassenstein
Major im Generalstab Walter Nagel
1 oktober 1934
oktober 1938
10 januari 1940


Definitielijst

Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).
Regiment
Onderdeel van een divisie. Een divisie bestaat uit een aantal regimenten. Bij de landmacht van oudsher de benaming van de grootste organieke eenheid van één wapensoort.

Samenstelling 3. Infanterie-Division

Samenstelling

Stab

Infanterie-Regiment 8
15 oktober 1935
Infanterie-Regiment 29
15 oktober 1935
Infanterie-Regiment 50
15 oktober 1935
Artillerie-Regiment 3
15 oktober 1935
Artillerie-Regiment 39
15 oktober 1935
Beobachtungs-Abteilung 3
15 oktober 1935
Pionier-Bataillon 3
15 oktober 1935
Panzer-Abwehr-Abteilung 3
15 oktober 1935 - 1 april 1940
Infanterie-Divisions-Nachrichten-Abteilung 3
15 oktober 1935
Infanterie-Divisions-Nachschubführer 3
1 augustus 1939
Feldersatz-Bataillon 3
26 augustus 1939 - januari 1940
Divisions-Aufklärungs-Abteilung 3
26 augustus 1939 - 1940
Panzerjäger-Abteilung 3
1 april 1940
Verwaltungsdienste 3
15 oktober 1935
Sanitätsdienste 3
15 oktober 1935
Sanitäts-Kompanie 3
Krankenkraftwagenzug 3
Feldlazarett 3
Veterinär-Kompanie 3
15 oktober 1935

Definitielijst

Abteilung
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond uit een aantal Kompanien. De Abteilung was de kleinste eenheid die individueel kon opereren en zichzelf kon handhaven. In theorie bestond een Abteilung uit 500 - 1.000 man.
Artillerie
Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
Bataillon
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond meestal uit een aantal Kompanien. In theorie bestond een Bataillon uit 500 - 1.000 man.
Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).
Kompanie
Maakte meestal deel uit van een Bataillon of een Abteilung en bestond uit een aantal Züge. In theorie bestond een Kompanie uit 100 - 200 man.
Regiment
Onderdeel van een divisie. Een divisie bestaat uit een aantal regimenten. Bij de landmacht van oudsher de benaming van de grootste organieke eenheid van één wapensoort.

Geschiedenis 3. Infanterie-Division (motorisiert)

Op 27 oktober 1940 werd de 3. Infanterie-Division omgevormd tot 3. Infanterie-Division (motorisiert)[7]. Hierbij werd het I. Bataillon en III. Bataillon van Infanterie-Regiment 50 overgeheveld naar de 111. Infanterie-Division. De III. Abteilung, Artillerie-Regiment 3 en de I. Abteilung, Artillerie-Regiment 39 werden naar de 123. Infanterie-Division overgeheveld[8]. Het overgebleven II. Bataillon, Infanterie-Regiment 50 werd omgevormd tot Kradschützen-Bataillon 53[9]. De 3. Infanterie-Divison (motorisiert bestond nu uit het infanterie-Regiment (motorisiert) 8, het Infanterie-Regiment (motorisiert) 29, het Kradschützen-Bataillon 53, het Artillerie-Regiment (motorisiert) 3 en de Divisions-Einheiten 3. De nieuwe III. Abteilung, Artillerie-Reigment 3 werd samengesteld uit de schwere Artillerie-Abteilung 638. Bij de Divisons-Einheiten was de Aufklärungs-Abteilung 53 ondergebracht[10]. De divisie nam deel aan operatie Barbarossa en de strijd in het noordelijk deel van het Oostfront.

Op 15 maart 1942 werden de Aufklärungs-Abteilung (motorisiert) 53 en het Kradschützen-Bataillon 53 met alkaar samengevoegd[11] tot Aufklärungs-Abteilung (motorisiert) 53. In 1943 werd door omvorming van de Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 312 een IV. Abteilung, Artillerie-Regiment (motorisiert) 3 geformeerd[12]. De 3. Infanterie-Division (motorisiert) werd in januari 1943 nabij Stalingrad vernietigd en op 1 maart 1943 in Frankrijk opnieuw geformeerd[13].

De nieuwe geformeerde 3. Infanterie-Division (motorisiert) werd opgebouwd door omvorming van de 386. Infanterie-Division (motorisiert) en restanten van de 3. infanterie-Division (motorisiert)[14] die bij Stalingrad hadden weten te ontkomen. Bij de nieuwe opstelling werd een Infanterie-Regiment (motorisiert) 8 geformeerd uit het Grenadier-Regiment (motorisiert) 149, een Infanterie-Regiment (motorisiert) 29 uit het Panzergrenadier-Regiment 153, een Panzer-Abteilung 103 uit de Panzer-Abteilung 386, een Panzer-Aufklärungs-Abteilung 103 (later Panzer-Aufklärungs-Abteilung 53) uit het Kradschützen-Bataillon 386, een Artillerie-Regiment (motorisiert) 3 uit de Stab en I. Abteilung, Artillerie-Regiment 386 en de Divisions-Einheiten 3 door omvorming van de Divisions-Einheiten 386[15]. Op 23 jui 1943 werd de divisie omgevormd tot 3. Panzergrenadier-Division[16].

Ontvangers onderscheidingen 3. Infanterie-Division (motorisiert).

Definitielijst

Abteilung
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond uit een aantal Kompanien. De Abteilung was de kleinste eenheid die individueel kon opereren en zichzelf kon handhaven. In theorie bestond een Abteilung uit 500 - 1.000 man.
Artillerie
Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
Bataillon
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond meestal uit een aantal Kompanien. In theorie bestond een Bataillon uit 500 - 1.000 man.
divisie
Bestond meestal uit tussen de een en vier Regimenten en maakte meestal deel uit van een Korps. In theorie bestond een Divisie uit 10.000 - 20.000 man.
Flak
Flieger/ Flugzeug Abwehr Kanone. Duits luchtafweergeschut.
Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).
Regiment
Onderdeel van een divisie. Een divisie bestaat uit een aantal regimenten. Bij de landmacht van oudsher de benaming van de grootste organieke eenheid van één wapensoort.

Stab, 3. Infanterie-Division (motorisiert)

Stab

Kommandeur:

Generalleutnant Paul Bader
Generalleutnant Curt Jahn
Generalmajor Helmuth Schlömer
Oberst Jobst Freiherr von Hanstein
Na de hreoprichting:
Generalmajor Fritz-Hubert Gräser
27 oktober 1940
25 mei 1941
1 april 1942
18 januari 1943

1 maart 1943

1. Generalstabsoffizier


Major im Generalstab Walter Nagel
Oberst im Generalstab Hans-Jürgen Dingler
Major i.G. Hans-Helmut von Kirchbach auf Lauterbach
27 oktober 1940
januari 1941
22 november 1942


Samenstelling 3. Infanterie-Division (motorisiert)

Samenstelling

Stab

Infanterie-Regiment (motorisiert) 8
27 oktober 1940 - 15 oktober 1942
Grenadier-Regiment (motorisiert) 8
15 oktober 1942
Infanterie-Regiment (motorisiert) 29
27 oktober 1940 - 15 oktober 1942
Grenadier-Regiment (motorisiert) 29
15 oktober 1942
Artillerie-Regiment (motorisiert) 3
27 oktober 1940
Aufklärungs-Abteilung (motorisiert) 53
27 oktober 1940 - 14 maart 1942
Kradschützen-Bataillon 53
27 oktober 1941 - januari 1943
Pionier-Bataillon (motorisiert) 3
27 oktober 1940 - januari 1943
Infanterie-Divisions-Nachrichten-Abteilung (motorisiert) 3
27 oktober 1940
Infanterie-Divisions-Nachschubführer (motorisiert) 3
27 oktober 1940 - 1 november 1942
Kommandeur der Infanterie-Divisions-Nachschubtruppen 3
1 november 1942
Feldersatz-Bataillon 3
31 maart 1941 - 15 juli 1941
Panzerjäger-Abteilung 3
27 oktober 1940
Verwaltungsdienste 3
27 oktober 1940
Sanitätsdienste 3
27 oktober 1940
Sanitäts-Kompanie 3
Krankenkraftwagenzug 3
Feldlazarett 3
Veterinär-Kompanie 3
27 oktober 1940

Definitielijst

Abteilung
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond uit een aantal Kompanien. De Abteilung was de kleinste eenheid die individueel kon opereren en zichzelf kon handhaven. In theorie bestond een Abteilung uit 500 - 1.000 man.
Artillerie
Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
Bataillon
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond meestal uit een aantal Kompanien. In theorie bestond een Bataillon uit 500 - 1.000 man.
Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).
Kompanie
Maakte meestal deel uit van een Bataillon of een Abteilung en bestond uit een aantal Züge. In theorie bestond een Kompanie uit 100 - 200 man.
Regiment
Onderdeel van een divisie. Een divisie bestaat uit een aantal regimenten. Bij de landmacht van oudsher de benaming van de grootste organieke eenheid van één wapensoort.

Geschiedenis 3. Panzergrenadier-Division

De 3. Panzergrenadier-Division ontstond op 23 juni 1943 door omvorming van de 3. Infanterie-Division (motorisiert)[17]. De Infanterie-Regimenten waren op 15 oktober 1942 al omgevormd tot Grenadier-Regiment (motorisiert)[18].

De divisie werd op 28 april 1944 vernieuwd bij Oberbefehlshaber Südwest[19]. Gedurende deze hele tijd streed de divisie aan het front in Italië tot het in augustus 1944 naar Frankrijk werd gezonden. Op 1 december 1944 werden de Grenadier-Regimenten omgevormd tot Panzergrenadier-Regiment zonder hierbij de bataljonsindeling te wijzigen.

Na Frankrijk trok de divisie zich terug tot in het Roergebied in Duitsland. Op 14 april 1945 werd de divisie in de zogenaamde Ruhrkessel vernietigd[20].

Ontvangers onderscheidingen 3. Panzergrenadier-Division.

Definitielijst

divisie
Bestond meestal uit tussen de een en vier Regimenten en maakte meestal deel uit van een Korps. In theorie bestond een Divisie uit 10.000 - 20.000 man.
Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).
Regiment
Onderdeel van een divisie. Een divisie bestaat uit een aantal regimenten. Bij de landmacht van oudsher de benaming van de grootste organieke eenheid van één wapensoort.

Stab 3. Panzergrenadier-Division

Stab

Kommandeur:

Generalmajor Fritz-Hubert Gräser
Generalleutnant Hans-Günther von Rost
Generalmajor Hans Hecker
Generalmajor Kurt Cuno
Emmanuel von Kilian
Generalleutnant Walter Denkert
23 juni 1944
1 juni 1944
25 juni 1944
3 oktober 1944
oktober 1944
oktober 1944

1. Generalstabsoffizier






Samenstelling 3. Panzergrenadier-Division

Samenstelling

Stab

Panzerjäger-Abteilung 103
23 juni 1943
Panzergrenadier-Regiment 8
23 juni 1943
Panzergrenadier-Regiment 29
23 juni 1943
Artillerie-Regiment (motorisiert) 3
23 juni 1943
Panzer-Aufklärungs-Abteilung 103
23 juni 1943
Pionier-Bataillon (motorisiert) 3
23 juni 1943
Nachrichten-Abteilung (motorisiert) 3
23 juni 1943
Kommandeur der Panzergrenadier-Divisions-Nachschubtruppen 3
23 juni 1943
Feldersatz-Bataillon 3
23 juni 1943
Panzerjäger-Abteilung 3
23 juni 1943

Definitielijst

Abteilung
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond uit een aantal Kompanien. De Abteilung was de kleinste eenheid die individueel kon opereren en zichzelf kon handhaven. In theorie bestond een Abteilung uit 500 - 1.000 man.
Artillerie
Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
Bataillon
Maakte meestal deel uit van een Regiment en bestond meestal uit een aantal Kompanien. In theorie bestond een Bataillon uit 500 - 1.000 man.
Regiment
Onderdeel van een divisie. Een divisie bestaat uit een aantal regimenten. Bij de landmacht van oudsher de benaming van de grootste organieke eenheid van één wapensoort.

Indeling onder hogere formaties

Indeling hogere formaties
3. Infanterie-Division:
Wehrkreis III
1935
II. Armeekorps
september 1939
III. Armeekorps
oktober 1939
XXXXI. Armeekorps
14 mei 1940
2. Armee
2 juli 1940
XIV. Armeekorps (motorisiert)
13 juli 1940
Höheres Kommando z.b.V. XXXXV
12 september 1940
Wehrkreis III
23 september 1940
3. Infanterie-Division (motorisiert):
XXXXVI. Armeekorps
november 1940
LVI. Armeekorps (motorisiert)
mei 1941
LVII. Armeekorps
oktober 1941
XX. Armeekorps
24 oktober 1941
VII. Armeekorps
27 oktober 1941
XX. Armeekorps
7 november 1941
VII. Armeekorps
12 december 1941
IX. Armeekorps
februari 1942
V. Armeekorps
maart 1942
OKH Reserve
mei 1942
XXIV. Panzerkorps
juli 1942
XIV. Panzerkorps
september 1942
Heeresgruppe D
maart 1943
3. Panzergrenadier-Division:
Oberbefehlshaber Süd
23 juni 1943
XI. Fliegerkorps
9 september 1943
XIV. Panzerkorps
10 oktober 1943
XI. Fliegerkorps
17 november 1943
I. Fallschirmkorps
28 december 1943
LXXVI. Armeekorps
januari 1944
I. Fallschirmkorps
maart 1944
XIV. Armeekorps
juli 1944
XXXXVII. Armeekorps
augustus 1944
XIII. SS-Armeekorps
september 1944
7. Armee
oktober 1944
LXXXI. Armeekorps
november 1944
XXXIX. Armeekorps
januari 1945
LXXIV. Armeekorps
februari 1945
LVIII. Armeekorps
maart 1945
LXXIV. Armeekorps
april 1945


Noten

  1. Dieckhoff, 1960, pag. 10
  2. Tessin, 1973, pag. 166
  3. Tessin, 1973, pag. 166
  4. Tessin, 1973, pag. 166
  5. Tessin, 1973, pag. 166
  6. Tessin, 1973, pag. 166
  7. Tessin, 1973, pag. 166
  8. Tessin, 1973, pag. 166
  9. Tessin, 1973, pag. 166
  10. Tessin, 1973, pag. 166
  11. Tessin, 1973, pag. 166
  12. Tessin, 1973, pag. 166
  13. Tessin, 1973, pag. 166
  14. Tessin, 1973, pag. 166
  15. Tessin, 1973, pag. 166
  16. Tessin, 1973, pag. 166
  17. Tessin, 1973, pag. 166
  18. Tessin, 1973, pag. 166
  19. Tessin, 1973, pag. 166
  20. Tessin, 1973, pag. 166

Definitielijst

Armee
Bestond uit meestal tussen de drie en zes Korps en andere ondergeschikte of onafhankelijke eenheden. Een Armee was ondergeschikt aan een Heeresgruppe of Armeegruppe en had in theorie 60.000 - 100.000 man.
Heeresgruppe
Was de grootste Duitse grondformatie en was direct ondergeschikt aan het OKH. Bestond meestal uit een aantal Armeen met weinig andere direct ondergeschikte eenheden. Een Heeresgruppe opereerde in een groot gebied en kon een paar 100.000 man groot worden.
Infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).