TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Executie van burgers in Vinkt, 27 mei 1940

    Aanloop
    Vinkt is een dorpje in Oost-Vlaanderen met ongeveer 1200 inwoners en ligt ongeveer 20 kilometer ten zuiden van Gent, gelegen aan de weg Aarsele-Deinze. Hier vond één van de grootste drama´s plaats uit het begin van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de begindagen van mei 1940 trokken veel vluchtelingen vanuit de grote steden naar deze omgeving, mensen die door het oorlogsgeweld uit hun huizen verdreven waren en op zoek waren naar enige veiligheid en een goed heenkomen op het platteland. Het teruggeslagen Belgische leger verschanste zich ondertussen achter de Leie en het Kanaal van Schipdonk om de Duitse oprukkende troepen proberen tegen te houden. Aan het Leiefront boden de goed getrainde en gemotiveerde Ardense Jagers uitzonderlijke weerstand en wisten inderdaad door hun optreden de Duitse opmars te stoppen. Echter, voor Vinkt betekende dit het begin van een nachtmerrie.

    Bloedbad
    Op 26 mei 1940 waren de Duitse troepen in Meigem aangekomen en werden mannen, vrouwen en kinderen uit hun huizen gehaald en in de plaatselijke kerk opgesloten. Velen van hen stierven onmiddellijk toen de kerk op 27 mei door een Belgische artillerie-aanslag werd getroffen. Sommige getuigen beweerden later dat de Duitsers handgranaten tussen de mensen hadden geworpen. Op ander plekken executeerden de Duitsers weerloze burgers zonder enige vorm van proces. Enkele Duitse regimenten waren ondertussen opgerukt naar Vinkt.

    Op 27 mei 1940 vochten de Ardense Jagers juist in de buurt van dit dorp verwoede gevechten met de tegenoverliggende Duitse troepen. Deze Duitse 225e divisie, bestaande uit de weinig ervaren 333e, 376e en 377e regimenten, was op 26 mei 1940 in de omgeving van Vinkt gekomen, maar ondanks herhaalde pogingen om door te breken, werden ze steeds teruggeslagen. Met dergelijke omstandigheden was tijdens hun opleiding geen rekening gehouden en de gevechten eisten talloze mensenlevens. Elke stelling werd door de Ardense Jagers hardnekkig verdedigd. Omdat het vuur van de Ardense Jagers, waaronder dat van verborgen Belgische sluipschutters, zo nauwkeurig was en de Duitsers eigenlijk niet meer vooruit konden, werden ze razend van woede. Ze konden zich niet buiten hun stellingen begeven of de kogels vlogen rond hun oren. Ze zochten de fout niet bij zichzelf, maar uit frustratie probeerden ze die ergens anders te vinden en een zondebok hadden ze al spoedig gevonden. Enkele officieren beweerden namelijk dat de burgers van Vinkt, of in burgers verklede Ardense Jagers en de zich op de weg bevindende vluchtelingen samenwerkten met de troepen en sommigen beweerden zelfs dat zij ook op de Duitsers hadden geschoten. De spanning en frustratie onder de Duitsers liep zo hoog op dat deze omsloeg in complete razernij.

    Hierna rukten de Duitse troepen op in de richting van Vinkt en wie er precies met het doodschieten van weerloze burgers is begonnen werd nooit uitgezocht, maar een feit is dat op 27 mei 1940 één moet zijn begonnen met het vermoorden van die burgers, midden op straat en zonder enige reden. Nadat de eerste burgers zonder pardon waren neergeschoten, begon het pas goed en was het hek van de dam. Vluchtelingen werden in groepjes bijeen gedreven en naar het nabij gelegen weiland van René D’Oosterlinck gebracht, waar willekeurig enkele mensen werden aangewezen die gedwongen werden hun eigen graf te graven. Toen de graven gereed waren, werden ze tot ontzetting van de anderen hun graf ingeknald. Ondertussen werden bewoners van Vinkt uit hun huizen gesleurd, waarvan er velen, na eerst te zijn gemarteld, werden doodgeschoten of met geweerkolven hun schedel werd ingeslagen. Vluchtelingen die niets in de gaten hadden en toevallig het dorp passeerden, werden ook van verre doodgeschoten. De Duitse troepen gedroegen zich werkelijk als beesten. Toch ontsnapte iemand op wonderbaarlijke wijze aan deze executies. Toen er drie geestelijken klaar stonden om te worden geëxecuteerd, liet één van hen, net voordat de Duitsers schoten, zich vallen. Beide anderen vielen dodelijk getroffen over hem heen en de Duitsers dachten dat ze alle drie dood waren. Toen de Duitsers verder trokken om hun beulswerk uit te voeren, wist hij ongezien te ontkomen. Ondertussen lagen in de dorpsstraat al meer dan veertig slachtoffers, waaronder veel vrouwen, kinderen en bejaarden. Hoe meer slachtoffers dat de Duitsers maakten, hoe bloeddorstiger dat ze werden en vele familieleden en kennissen die dit drama hadden gezien, maakten zich op voor hun executie. Het waren trouwens niet alleen soldaten die in Vinkt als beesten tekeer gingen, maar ook officieren, deden aan deze massale slachtpartij mee.

    Nasleep
    Een dag na deze slachtpartij, op 28 mei om 4 uur ’s ochtends, legden de Belgische troepen hun wapens neer, maar nog was de moordlust van de Duitsers niet weggeëbd. Opnieuw werden groepjes mensen bijeengedreven en als beesten afgemaakt. Toen de groep van moordenaars eindelijk was vertrokken, kon men in Vinkt de trieste balans gaan opmaken. In totaal waren 86 burgers, zonder enige zin en zonder maar ook één geldige verklaring, door de Duitsers afgeslacht. Wonderlijk genoeg kreeg dit bloedbad in Vinkt zeer weinig bekendheid. Van een proces tegen degenen die verantwoordelijk waren voor dit bloedbad is het echter wel gekomen. Majoor Kühner en luitenant Lohmann werden in België tot 20 jaar dwangarbeid veroordeeld en na 5 jaar uitgeleverd aan Duitsland.

    Definitielijst

    artillerie
    Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
    divisie
    Bestond meestal uit tussen de een en vier Regimenten en maakte meestal deel uit van een Korps. In theorie bestond een Divisie uit 10.000 - 20.000 man.

    Afbeeldingen

    Slachtoffers van het bloedbad. Bron: Tim De Craene.

    Bronnen

    - Lekturama-serie / De Tweede Wereldoorlog / deel : De Bange Meidagen van ´40.
    - De oorlogsmisdaden in Deinze, Meigem, Vinkt en Zeveren tijdens en na de Slag aan de Leie in mei 1940 van R. Dhaeyere.
    - Vinkt in mei 1940 van F. Michem.