TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Vergeten is het grootste verlies

Titel:Vergeten is het grootste verlies - Europese familiekroniek
Schrijver:Heinsman, R.
Uitgever:Vrijdag
Uitgebracht:2020
Pagina's:280
ISBN:9789460019357
Omschrijving:

Reinier Heinsman is een in 1996 geboren student Notarieel Recht aan de Rijksuniversiteit Groningen, die nogal wat werk heeft verzet om de geschiedenis van zijn van oorsprong Hongaars-Joodse familie uit te zoeken en op te schrijven. Startpunt van die zoektocht waren de op schrift gestelde herinneringen van zijn grootmoeder Lucienne Raap-Blumenthal. Dat boekje ontving Heinsman al in 2008, maar als destijds twaalfjarige was hij nog niet klaar om haar verhaal volledig te begrijpen.

Vijf jaar later, tijdens een schoolvoorstelling waarin een Joods karakter een voorname rol speelde, stond hij er voor het eerst echt bij stil dat zijn familie voor een groot deel Joodse wortels heeft. In datzelfde jaar overleed ook zijn oma Lucienne. Omdat zij volgens haar kleinzoon graag zelf het boek over haar verleden zou hebben geschreven, deed hij dat uiteindelijk namens haar - en vanuit haar perspectief in ‘Vergeten is het grootste verlies’.

Dat laatste is één van de weinige punten waarop het boek soms net niet helemaal werkt. Heinsman maakte van zijn oma namelijk de ik-figuur, maar zij werd pas enkele jaren voor de oorlog geboren. En het verhaal begint de nodige decennia eerder in Hongarije, waar zowel de families Blumenthal (vaderszijde) als Jakab (moederszijde) hun oorsprong vinden. Dat maakt het niet onmogelijk om met een alwetende ik-figuur te werken, maar het duurt een hele tijd voordat woorden als ‘mij’ en ‘mijn’ wat vaker worden gebruikt door die verteller. Als lezer moet je daar even aan wennen, maar echt bezwaarlijk is het niet.

En heel veel meer dan dat valt er op ‘Vergeten is het grootste verlies’ ook niet aan te merken. Heinsman heeft een prettig leesbare en heldere familiegeschiedenis geschreven. Deze begint zoals gezegd in Hongarije, maar steeds meer leden van de families Jakab en Blumenthal trokken naar Antwerpen. Daar ontmoetten uiteindelijk Herman Blumenthal en Betty Jakab elkaar. Uit hun ongelukkige huwelijk kwam Lucille voort, en daarmee uiteindelijk ook dit boek.

Bij de geschiedenis van een Joodse, Europese familie in de twintigste eeuw zijn de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust nooit ver weg. Maar de wetenschap van deze onvermijdelijkheid is er een achteraf. Heinsman maakt in zijn boek niet de fout daarop vooruit te lopen. Zijn voorouders leefden immers hun levens zonder te weten wat er komen zou en zo wordt het ook verteld. Als het onvermijdelijke zich dan eenmaal aandient, ben je als lezer goed bekend met alle familieleden en komt alles nog net wat harder aan.

Daarmee is overigens niet gezegd dat Reinier Heinsman een sentimenteel boek heeft gemaakt. Het is goed genoeg geschreven om je als lezer betrokken te voelen bij de personen in het verhaal. Prijzenswaardig is ook dat de auteur de minder mooie trekjes en acties van zijn voorouders durft te benoemen. Daarmee ervaar je het als lezer ook als een eerlijk verhaal, waar Heinsman bovendien veel werk in heeft gestoken. Hij zocht en vond archiefmateriaal over de hele wereld en sprak met een flink aantal oudere familieleden. Wat hij aan feiten en herinneringen niet kon achterhalen, maar wel nodig vond voor het verhaal, vulde hij met stukjes fictie in. Dat werkt uitstekend, met een prima boek als resultaat.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Vincent Krabbendam
Geplaatst op:
21-11-2020
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen